بررسی ورق روغنی و گالوانیزه + خصوصیات و کاربردها
در زمینه فلزات، ما با مجموعه‌ای گسترده از ورق‌ها و محصولات فلزی سر و کار داریم. هر آلیاژ فلزی، با توجه به هدف تولیدکننده، با استفاده از شرایط و روش‌های خاص، تولید می‌شود. ورق‌های روغنی و گالوانیزه، از فرآیندهای متنوعی بهره‌مند هستند که موجب مقاومت آنها در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی می‌شود.
به عبارت دیگر، تولیدکنندگان این دو نوع ورق با در نظر گرفتن نیازهای خاص صنایع و کاربردهای گوناگون، محصولات خود را به بازار عرضه می‌کنند.
اگرچه ممکن است کاربردهای این دو ورق به هم شباهت داشته باشند، اما تفاوت‌های زیادی در طراحی و ویژگی‌های آنها وجود دارد. در این مقاله، با نگاهی اصولی و خلاصه، قصد داریم تفاوت‌ها و ویژگی‌های منحصر به فرد ورق‌های روغنی و گالوانیزه را مورد بررسی قرار دهیم
شرح ورق روغنی
ورق روغنی یا به عبارت دیگر ورق سرد، به عنوان یک نوع ورق مشهور، به ویژه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع ورق، از طریق فرآیند نورد سرد تولید می‌شود و همان‌طور که از نام آن مشخص است، در جریان مراحل تولید به روغن غلیظ متصل می‌شود. این اتصال به روغن، پس از انجام فرآیند روغن‌کاری، باعث افزایش مقاومت این ورق در برابر خوردگی، زنگ‌زدگی و فرسودگی می‌شود.
ویژگی‌های ورق روغنی
ورق روغنی به عنوان یکی از محصولات حیاتی در زمینه فلزات، با ضخامتی در حدود 0.3 تا 3 میلی‌متر و عرضی میان 100 تا 125 میلی‌متر، مورد توجه قرار می‌گیرد. شرکت‌های معتبر ایرانی نظیر فولاد مبارکه و فولاد درخشان به عنوان تولیدکنندگان داخلی این نوع ورق شناخته می‌شوند، همچنین در کشورهایی مانند کره‌ی جنوبی و هند نیز فعالیت‌های گسترده‌ای در زمینه تولید ورق روغنی انجام می‌دهند.
ویژگی‌های مهم ورق روغنی به شرح زیر است:
1. استحکام کششی بالا: به دلیل ضخامت مشخص ورق روغنی، این نوع ورق دارای استحکام کششی بیشتری نسبت به ورق‌های فولادی دیگر، به ویژه ورق‌های سیاه، می‌باشد.
2. آسانی در تولید: فرآیند تولید و آماده‌سازی ورق روغنی به طور قابل توجهی ساده‌تر از ورق‌های رقیب مانند ورق‌های سیاه است. در صورت آماده بودن خط تولید، تولید این نوع ورق با سرعت بیشتری انجام می‌شود.
استفاده‌های ورق روغنی
ورق روغنی در موارد زیر به عنوان یک جزء حیاتی و کلیدی در صنایع مختلف به‌کار می‌رود:
- لوازم خانگی و مبلمان: لوازم خانگی، مبلمان و میزهای اداری فلزی اغلب از ورق‌های روغنی ساخته می‌شوند. ویژگی‌های متفاوت ورق‌های روغنی، از جمله ضخامت و ابعاد متغیر، در ساخت این وسایل بسیار اهمیت دارند. استحکام کششی بالای ورق روغنی، در این بخش‌ها به عنوان یک ویژگی کلیدی تلقی می‌شود.
- صنایع خودروسازی: ورق روغنی در صنعت خودروسازی نقش مهمی ایفا می‌کند. از جمله استفاده‌های آن، ساخت اجزاء حساس خودرو مانند اگزوز به‌شمار می‌آید.
- ساخت محصولات فولادی: یکی از کاربردهای بسیار اساسی ورق روغنی، در ساخت محصولات فولادی است. از جمله این محصولات می‌توان به مصالح ساختمانی مانند پنجره و درهای ساختمان، همچنین انواع پروفیل اشاره کرد.
توضیح درباره ورق گالوانیزه
در زمینه‌های صنعت و ساختمان‌سازی، مشکلات ناشی از اکسید آهن و زنگ‌زدگی به خوبی قابل تشخیص هستند. آهن و فولاد به شدت تحت تأثیر خوردگی و زنگ‌زدگی قرار دارند، و این مشکلات ممکن است در طولانی مدت منجر به مشکلات جدی نظیر فرسایش ساختمان یا سازه‌ها شوند.
لذا، تولید ورق گالوانیزه در این شرایط اهمیت بسیار زیادی پیدا می‌کند. ورق گالوانیزه، همان ورق فولادی است که با یک پوشش محافظ از روی پوشیده می‌شود. این پوشش روی، به ورق فولادی امکان می‌دهد تا استحکام بسیار بالا در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی داشته باشد.
خصوصیات ورق گالوانیزه
ویژگی‌های منحصر به فرد ورق گالوانیزه به شرح زیر می‌باشد:
1. سهولت در بازرسی و معاینه فنی: سازه‌های فلزی سالانه نیازمند بازرسی و معاینه فنی هستند. زمانی که از ورق گالوانیزه برای ساخت این سازه‌ها استفاده می‌شود، بازرسی آنها به شیوه چشمی و در فرآیندی ساده‌تر انجام می‌پذیرد.
2. ایمنی در حمل‌ونقل: حمل‌ونقل ورق گالوانیزه به دلیل سختی و مقاومت بالا در برابر ضربه‌ها، از جهات مختلف ایمن‌تر است. این ویژگی باعث می‌شود تا در هنگام حمل‌ونقل یا اتصال، به راحتی از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود.
3.تمیزی و زیبایی: ورق گالوانیزه نسبت به انواع ورق فولادی، به ویژه ورق سیاه خام، به سادگی تمیز می‌شود. سطح نازک و صاف آن با سطح زبر و خشن ورق سیاه مقایسه شده و این ویژگی امکان تمیزی را با استفاده از اسپری‌های مخصوص راحت‌تر می‌سازد.
تفاوت میان ورق روغنی و گالوانیزه
در هر دو فرآیند گالوانیزاسیون و روغن‌کاری، هدف اساسی افزایش مقاومت ورق‌های فولادی است. با این حال، چه تفاوت‌هایی بین این دو نوع ورق وجود دارد؟ در ادامه، به مهم‌ترین تفاوت‌های ورق گالوانیزه و ورق روغنی پرداخته می‌شود:
ورق گالوانیزه: در فرآیند گالوانیزاسیون، ورق فولادی با یک لایه روی پوشیده می‌شود. این لایه از روی به ورق مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی می‌بخشد. ورق گالوانیزه به دلیل حفاظت فعالیت ضدزنگ دارد و به‌ویژه در محیط‌های خشک و مرطوب، مقاومت بیشتری نسبت به ورق روغنی ارائه می‌دهد.
ورق روغنی: در فرآیند روغن‌کاری، ورق فولادی با استفاده از روغن غلیظ پوشیده می‌شود. این روغن به ورق ایمنی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی می‌افزاید اما نسبت به ورق گالوانیزه، مقاومت کمتری دارد. ورق روغنی معمولاً در کاربردهایی که به مقاومت فعال در برابر خوردگی نیاز کمتری دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بنابراین، انتخاب بین این دو نوع ورق، به وابستگی به نیازهای خاص هر کاربرد و محیط استفاده متغیر خواهد بود.
1. فرآیندهای تولید و بهره‌برداری
بدون هیچ شکی، یکی از نقاط برجسته در تفاوت‌های میان ورق روغنی و گالوانیزه، در مراحل تولید و بهره‌برداری این دو محصول مورد بررسی ما قرار گرفته است.
2. دوره عمر ورق‌های گالوانیزه
با توجه به موقعیت تجهیزات و درصد تعامل با عوامل خارجی، این ورق‌ها ممکن است دارای دوره عمر حدود 20 تا 30 سال باشند. البته لازم به ذکر است که در آزمایشات انجام‌شده توسط شرکت‌های تولیدکننده، روشن و واضح شده است که با استفاده معمولی، این ورق‌ها می‌توانند به عنوان یک ساختار با دوره عمر حدود 70 سال درخشانی داشته باشند. در مقابل، ورق‌های روغنی با دوره عمر حداکثر 15 سال خود به بهره‌برداری می‌پردازند.
به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که از نظر طول عمر، ورق گالوانیزه به مراتب از دیگر انواع ورق برتری دارد.
3. هزینه‌های تولید هر نوع ورق فولادی
با توجه به ویژگی‌های کلی چون ابعاد، ضخامت و وزن، هر نوع ورق فولادی قیمتی منحصر به فرد نسبت به دیگر انواع دارد. هرچند که ابعاد تاثیر گذاری بسیار مهمی دارند، اما عوامل دیگر نیز در تشکیل قیمت و هزینه تولید ورق‌ها دخیل هستند. در این زمینه، هزینه‌های ساخت و عرضه ورق‌های گالوانیزه نسبت به ورق‌های روغنی بیشتر است.
4. ابعاد کلی
یکی از اختلافات اساسی بین ورق روغنی و گالوانیزه، مربوط به ابعاد این دو نوع ورق می‌باشد. ورق‌های گالوانیزه در بازه‌ی ضخامت 0.6 تا 6 میلی‌متر جابجا می‌شوند، در حالی که ورق‌های روغنی دارای ضخامتی از 0.3 تا 3 میلی‌متر هستند.
نتیجه‌گیری
در این مقاله، به جزئیات تحلیلی از تفاوت‌های میان ورق روغنی و گالوانیزه پرداخته‌ایم. روش‌های گالوانیزاسیون و روغن‌کاری هرکدام به منظور دو هدف اصلی، یعنی افزایش استحکام ورق‌های فولادی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ابتدا، ورق‌های تولیدشده با این دو روش را معرفی نموده و سپس به تجزیه و تحلیل کاربردها و ویژگی‌های هر یک پرداخته‌ایم. در پایان، تفاوت‌های اساسی بین ورق گالوانیزه و ورق روغنی را بیان نموده و مزایای هر کدام را به دقت مورد بررسی قرار دادیم.
