حق وتو؛ پاشنه آشیل سازمان ملل/ مروری بر تاریخچه حق وتو؛ کدام کشور بیشتر طرح های سازمان ملل را رد کرده است؟

بسیاری از وتوها به جنگ های خونین منجر شده یا جلوی آتش بس را گرفته اند. وتوی 25 فوریه 2022 روسیه مانع از آتش بس در اوکراین شد. همچنین، وتوهای مختلف آمریکا علیه سوریه به طولانی تر شدن جنگ و کشتار وسیع مردم انجامید.

حق وتو؛ پاشنه آشیل سازمان ملل/ مروری بر تاریخچه حق وتو؛ کدام کشور بیشتر طرح های سازمان ملل را رد کرده است؟

به گزارش خبر فوری، وتوی اخیر آمریکا علیه قطعنامه ضد اسرائیلی سازمان ملل باعث خشم و ناراحتی بسیاری از تحلیلگران و مردم شده است. آنها معتقدند وتوی آمریکا باعث شده اسرائیل بدون ترس به جنایت خود در غزه ادامه دهد و ترسی از اقدام سازمان ملل نداشته باشد.

حق وتو سالها است که با انتقادات مختلف روبه رو است. بسیاری معتقدند این حق باعث کاهش اثربخشی تصمیمات و رای گیری های سازمان ملل می شود. در واقع، حق وتو به یک ابرقدرت این امکان را می دهد که رای گیری اعضای سازمان ملل  و تصمیم جمعی آنها را رد کند و این، در تضاد کامل با عدالت است.

اما حق وتو چیست و چه زمانی به وجود آمده است؟

مروری بر تاریخچه حق وتو

وتو (veto) کلمه ای لاتین به معنی «من رد می کنم» است. ریشه این لغت به سیستم حقوقی رم باستان باز می گردد. در آن زمان سناتورها از طریق «وتو» تصمیمات دربار، کنسول ها و حتی امپراتوران را رد می کردند. این حق در قرون وسطی نیز به حیات خود ادامه داد و این بار شکل مذهبی به خود گرفت.

در آن زمان، کلیسا که به قطب سیاسی و اجتماعی اروپا تبدیل شده بود از طریق «وتو» تصمیم شاهزادگان و امیران دولت – شهرهای ایتالیا و آلمان را رد می کرد.

حق وتو در قرن 20 به شکلی مدرن ظاهر شد و توانست وارد سیستم حقوقی سازمان ملل شود. بعد از جنگ جهانی دوم، کشورهای پیروز یعنی متفقین شروع به ایجاد ساز و کاری جهت جلوگیری از تکرار جنگ و اداره کل دنیا کردند. آنها سازمان ملل را به وجود آورده و آن را جایگزین جامعه مللی کردند که بعد از جنگ جهانی اول به وجود آمده بود اما با خروج آلمان و ایتالیا از آن، کارایی خود را از دست داد و خیلی زود از هم پاشید.

کشورهای پیروز جنگ جهانی دوم طوری سازمان ملل را ایجاد کردند که قدرت جهانی در دست آنها باشد. بر اساس قانون سازمان ملل، کشورهای پیروز یعنی آمریکا، شوروی، انگلیس و فرانسه (و بعدها چین) عضو دائم سازمان ملل بودند و کسب رای مثبت همه آنها در تصویب یک قانون الزامی بود.

در واقع، در منشور سازمان ملل هرگز واژه‌ای به نام «وتو» قید نشده‌ است، بلکه لزوم جلب ۹ رای موافق از مجموع ۱۵ رای اعضای شورای امنیت که باید شامل ۵ رای موافق اعضای دائم شورا (یعنی امریکا، روسیه، چین، فرانسه و انگلیس) باشد، مطرح است. به این ترتیب مخالفت یکی از اعضای دائم به معنای عدم تصویب قطعنامه و به اصطلاح «وتو» آن است.

اعضای دارای حق وتو در ابتدا آمریکا و شوروی و فرانسه و انگلیس بودند. چندی بعد تایوان نیز دارای حق وتو شد. در آن زمان، غرب دولت مائو را به رسمیت نمی شناخت و همچنان جمهوری چین را نماینده مردم چین می دانست. به همین دلیل، به تایوان حق وتو داد.

در دهه 70 دولت نیکسون سعی کرد برای ضربه زدن به اتحاد پکن و مسکو به چین نزدیک شود. به همین دلیل، حق وتو تایوان را لغو و به دولت کمونیستی چین حق وتو اعطاء کرد. در دهه 90 و بعد از فروپاشی شوروی هم حق وتوی شوروی به فدراسیون روسیه انتقال یافت. بدین ترتیب، 5 کشور دارای حق وتو به ترتیب، ائتلاف سه گانه غربی یعنی آمریکا و انگلیس و فرانسه و دو کشور شرقی یعنی روسیه و چین شدند.

حق وتوهایی که به تداوم جنگ ها و خونریزی انجامید

از سال 1945 تا کنون، حق وتو بارها در روند رای گیری و تصمیمات اعضاء سازمان ملل دخالت کرده است. در سالهای جنگ سرد، شوروی و آمریکا به دلیل اختلافات جدی شروع به وتوی طرح های رقیب می کردند. تا پیش از دهه 70 تقریبا تمام وتوها (به جز سه یا چهار طرح) توسط اتحاد جماهیر شوروی انجام می گرفت.

بعد از دهه 70 آرام آرام آمریکا نیز شروع به وتوی طرح های مختلف کرد. انگلیس و فرانسه و چین کمتر طرحی را وتو کرده اند.

از زمان سقوط دیوار برلین در سال ۱۹۸۹ تا زمان فعلی بیشتر وتوها توسط آمریکا انجام گرفته و چند مورد نیز توسط روسیه انجام شده است و سه کشور دیگر کمتر طرحی را وتو کرده اند.

بسیاری از وتوها به جنگ های خونین منجر شده یا جلوی آتش بس را گرفته اند. وتوی 25 فوریه 2022 روسیه مانع از آتش بس در اوکراین شد. همچنین، وتوهای مختلف آمریکا علیه سوریه به طولانی تر شدن جنگ و کشتار وسیع مردم انجامید.

وتوهای مختلف آمریکا به نفع اسرائیل از جمله خونین ترین وتوهای تاریخ به حساب می آیند. ایالات متحده تا کنون بارها به نفع رژیم صهیونیستی از حق وتو استفاده کرده و مانع از صدور قطعنامه های سازمان ملل شده است.

در زیر به برخی از مهم ترینِ این قطعنامه ها که توسط خبرگزاری دانشجو تهیه شده اشاره می شود:

قطعنامه

سال

قطعنامه‌ای که اسرائیل را به خاطر کشتار صدها نفر در جریان حملات هوایی به سوریه و لبنان محکوم می‌کند.

1972

قطعنامه‌ای که حقوق فلسطینی‌ها را مورد تصریح قرار می‌دهد و از اسرائیل می‌خواهد تا از اراضی اشغالی خارج شود.

1973

قطع نامه‌ای که اسرائیل را به خاطر حمله به شهروندان غیر نظامی لبنان تقبیح می‌کند.

1976

قطعنامه‌ای که اسرائیل را به خاطر احدات شهرک‌های یهودی نشین در مناطق اشغالی محکوم می‌کند.

1976

قطعنامه‌ای که شرایط زندگی فلسطینیان را قابل قبول نمی داند.

1978

قطعنامه‌ای که از نظر حقوق بشر عملکرد اسرائیل در مناطق اشغالی را محکوم می‌کند.

1978

قطعنامه‌ای که از اسرائیل می‌خواهد تا به نقض حقوق بشر پایان دهد.

1979

قطعنامه‌ای که خواهان کمک به مردم فلسطین است.

1979

قطعنامه‌ای که خواهان تهیه گزارشی در مورد شرایط زیستی فلسطینی‌ها در مناطق اشغالی است.

1979

قطعنامه‌ای که خواهان بازگشت تمام آوارگان فلسطینی به سرزمینشان است.

1979

قطعنامه‌ای که در مورد مالکیت بر منابع ملی درمناطق اشغالی اعراب صادر شده است.

1979

قطعنامه‌ای که از اسرائیل می‌خواهد تا آوارگان را به ماوای اصلیشان بازگرداند.

1980

قطعنامه‌ای که اسرائیل را به خاطر شرایط زندگی مردم فلسطین تقبیح می‌کند.

1980

قطعنامه‌ای که تعیین حقوق مردم فلسطین را به خودشان وا می‌گذارد.

1980

قطعنامه‌ای که عملکرد اسرائیل در مورد حقوق بشر تقبیح می‌کند. 1981؛ قطعنامه‌ای که رفتار اسرائیل با مردم فلسطین را تقبیح و بمباران عراق را محکوم می‌کند.

1980

قطعنامه‌ای که تهاجم اسرائیل را به لبنان محکوم می‌کند.

1982

قطعنامه‌ای که اقدام یک سرباز اسرائیلی را در تیراندازی به یازده مسلمان در مسجدی در بیت المقدس را محکوم می‌کند.

1982

قطعنامه‌ای که اسرائیل را به خاطر تهاجم و اشغال جنوب لبنان محکوم می‌کند.

1982

قطعنامه‌ای که اسرائیل را به خاطر استفاده از قدرت نظامی بیش از حد خود در مناطق اشغالی مورد سرزنش قرار می‌دهد.

1985

قطعنامه‌ای که اسرائیل را به خاطر رفتارش با شهروندان غیر نظامی لبنان تقبیح می‌کند.

1986

قطعنامه‌ای که از اسرائیل می‌خواهد تا به اماکن مذهبی مسلمانان احترام بگذارد.

1986

قطعنامه‌ای که اسرائیل را به خاطر ربودن یک هواپیمای لیبیایی محکوم می‌کند.

1986

قطعنامه‌ای که از اسرائیل می‌خواهد تا مردم فلسطین را از منازل خود بیرون نکند.

1987

قطعنامه‌ای که اقدامات اسرائیل را در لبنان محکوم می‌کند.

1987

قطعنامه‌ای که از اسرائیل می‌خواهد نیروهای خود را از لبنان خارج کند.

1987

قطعنامه‌ای که رفتار اسرائیل را با فلسطینی‌ها در مناطق اشغالی را محکوم می‌کند.

1988

قطعنامه‌ای که تایید می‌کند اراضی شرق بیت المقدس که اسرائیل را به تصرف در آورده به این کشور تعلق ندارد و اشغالی است.

1995

 

 

منبع: خبر فوری
شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 20
  • ناشناس
    3

    و به طور کلی شوروی و بعد روسیه بیشترین وتو را داشته

  • 🐜
    6

    واقعاً باید پذیرفت آمریکا قدرتمندترین کشور جهان است!!!

  • گیدی لالا
    7

    چه خبرهای مهمی
    تاثیر گذار در زندگی و معیشت مردم !!؟؟
    از اختلاسها بگین
    از فرزند مسئول قضایی بگین
    از اختلاسگران بانک سرمایه بگین ایا در زندان هستن هنوز ؟
    مگر حکمهای 20 ساله نداشتن ؟ آزاد شدن رفت ؟
    از فساد فولاد مبارکه بگین
    از محیط زیست نابود ایران بگین
    حق آبه هیرمند گرفته شد ؟
    به من چه کی حق وتو داره یا نداره . به تو چه
    اونها دزدی نکردن و نمیکنن مردموشن پولدار و ثروتمند شدن
    بعدش در دنیا هم پولدار و قدرتنمد شدن و حق وتو دارن
    شماها از دزدیهاتون کم کنین تا مردمتون ثروتمند بشن
    بعد در دنیا هم قدرتمند میشین
    خجالت بکشین با این مملکت داریتون

    نظرات شما -
    • ناشناس
      13

      از همه اون مواردی که نام بردی گفتند. زیاد هم گفتند. نتیجه اش چی شد؟ چه دردی ازت دوا شد بدبخت؟

    • ناشناس
      1

      مامور معذور!

  • تیغ اره
    9

    لتفسدن فی الارض مرتین
    خبری بود که خداوند خطاب به بنی اسرائیل فرمود.
    پس این کلمات وعده حق می آید تکلیف مفسدین یکسره میشود.
    لیدخلون المسجد کما دخلوه اول مره و لیتبرو ما علو تتبیرا.
    وعده آخرت محقق است فساد صهیون همان خسران نبینه

    راست گفت خدای بلند مرتبه سترگ

    نظرات شما -
    • ناشناس
      6

      مبینه

  • ناشناس
    1

    اون که ابر قدرته و برای مردم سایر کشورها وتو میکنه، ما هم برای مردم خود حق وتو داریم !

  • ناشناس
    5

    روسیه جونتون هم چندین بار قطعنامه های به نفع ایران رو وتو کرده

    نظرات شما -
    • ناشناس
      5

      چندین بار نبود و فقط یکبار بود . آنهم سال ۹۶ روسیه در برابر زور گویی آمریکا علیه ایران ایستاد . تو کل تاریخ سازمان ملل همین یه بار روسیه به نفع ایران وتو کرد.
      اما اسرائیل جونتون بالای هفتاد بار فقط آمریکا به نفعش وتو کرده .

      ضمنا یه ایرانی شرافتمند از وتو به نفع کشورش سوزش نمیگیره تو یا ایرانی نیستی یا نمیدونی شرافت چیه

    • به ناشناس دوم 15:27
      5

      فعلا که تو بیشتر سوزشت گرفته از حقایق،خدایی ببین کی دم از وطن پرستی و شرافت میزنه امثال شما ساندیسی ها که مملکت رو فروختین و مردم رو به این فلاکت انداختید پس سکوتتت

    • Ali
      1

      تویی که زر زر مفت می کنی اونم زیر پتو
      همین ساندیسی ها موقع جنگ رفتند
      همینا در زمان سیل زلزله کرونا حاضر در صحنه بودند
      همینا باعث پیشرفت کشور شدند مانند شهید شهریاری شهید فخری زاده شهید طهرانی مقدم و....
      پس چرت و پرت به هم نباف

  • ایرانی
    2

    یکی از دلایل مهم عملکرد وتو در ادامه جنگها وجود کارتلهای اسلحه سازی در آمریکاست. مهم نیست چه کسی پیروز می‌شود مهم اینست که کسی پیروز نشود. این شرکت‌ها اصولا دنبال جنگ می‌گردند و اصلا مهم نیست پول سلاحهها را ملت آمریکا بپردازد یا سایر ملت‌ها. دقت کنید هرساله به میزان جنگ غزه، در داخل آمریکا با سلاحهای سبک تلفات داده می‌شود درحالیکه آمریکا با داشتن اطلاعت امنیتی قادر به جمع آوری همراه با اصلاح قانون حمل اسلحه است عمدا، کاری نمی‌کند بلکه بیشتر مردم را با رعب ووحشت ترغیب به خرید اسلحه می‌کند و مبلغ فروش آن کمی کمتر از تمام سلاحهاییست که دریک سال دردنیا می‌فروشد. حال چنین کشوری که به مردم خود رحم نمی‌کند همینکه یک دیوانه مانند نتانیاهو را ببیند اورا تشویق به جنگ می‌کند تا سلاحهای خودرا بفروشد که اصلا برای اومهم نیست که پول آن از مالیات آمریکا باشد وکودکان کشته شوند.چون حکومت متعلق به کارتلهای اسلحه سازی ست. یا جنگ اوکراین که روسیه حاضر به خروج با شرط عدم الحاق اوکراین به ناتو بود ولی او مانع صلح شد تا انبارهای مهمات وسلاح های دپو شده خودرا بفروشد حال بعد از اینهمه جنگ می‌گوید تو از پس روسیه برنمی ایی؟!!! . توجه کنید هیچ جنگ منطقه ای سرانجامی نداشته نه پیروز ونه شکست خورده مشخص نشد تا زمینه برای ادامه جنگ درآینده فراهم شود. ایران هراسی،چین هراسی، روسیه هراسی، ایجاد جنگهای منطقه ای ودامن زدن به آنها، نگه داشتن حالت نه جنگ ونه صلح ودامن زدن به مناقشات حتی برای متحدان خود مانند عربستان با یمن یا اسرائیل وفلسطین، کره جنوبی وژاپن با کره شمالی ، تایوان با چین، اوکراین مقابل روسیه از سیاست‌های کارتلهای اسلحه سازیست که بایستی مدام مشتری داشته باشند. حال این پول از مالیات مردم آمریکا باشد خواه دولتها. اصلا مهم نیست چه کسی پیروز می‌شود مهم اینست که کسی پیروز نشود تا جنگ ادامه یابد،حتی اگر آنکه قرار است پیروز شود خودش باشد.

    نظرات شما -
    • ایرانی
      6

      اینقدر که غربگرایان در ایران این جنایتکاران را قبول دارند خود آمریکاییها قبول ندارن وازشان متنفرند

  • ناشناس
    7

    تا مقر سازمان ملل در آمریکاست همین آش است و همین کاسه..احمدی نژاد یادش بخیر

    نظرات شما -
    • ناشناس
      1

      اره یادش بخیر،چقدر خیار و گوجه خورد تو ملاجش خخخ

    • کوروش
      0

      حتماباید بیارن تهران، جاومکانش. همین حق وتو با رای گیری. انتخاب شده اگه با دموکراسی مشکل دارید داشته باشید

  • ناشناس
    1

    نظام ارباب-رعیتی در روابط بین الملل!

  • اینو ولش
    1

    اکثریت مسعولان به مردم گرا میدهند حلال خوری کار زشتیه گرا میدن ما که شاه دزدیم از ما یاد بگیرید اما ملت شریف دوزاریشون کجه

  • عادل
    2

    این همون آمریکا که می‌گفتید هیچ غلطی نمیکنه هم اونه همه غلط ها کرد اما شما فقط شعار پوچ دادید وهیچ غلطی نکردیید

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها