یه کم با خودت عشق و حال کن!
شفقت به خود مفهوم نوظهوری در عالم روان شناسی است و افراد دارای این ویژگی هم از نظر روانی سالمترند و هم راحتتر با مشکلات کنار میآیند.
تا به حال پیش آمده است که با خودتان دعوا کنید؟ سر خودتان فریاد بکشید و حتی به خودتان ناسزا بگویید؟ شده وقتی کاری را درست نمیتوانید انجام دهید، به خودتان بگویید «بی عرضه» یا «دست و پا چلفتی»! یا اینکه وقتی شکست میخورید از خودتان متنفر شوید و به خودتان بگویید «وای بر من»! اگر تجربیاتی از این قبیل دارید به شما پیشنهاد میکنیم، حتما ادامه این مطلب را بخوانید.
شفقت به خود یعنی چه؟
شفقت به خود مفهوم نوظهوری در عالم روان شناسی است. روان شناسان معتقدند افرادی که شفقت به خود دارند، هم از نظر روانی سالمترند، هم راحتتر میتوانند شکست را تحمل کنند و هم به طور کلی انسانهای موفقتری هستند. اگر بخواهیم این مفهوم را به زبان ساده برای شما بیان کنیم، باید بگوییم شفقت به خود یعنی با خودمان مثل یک دوست رفتار کنیم. همانگونه که هنگام مشکلات و شکستها با یک دوست صمیمی صحبت میکنیم، او را دلداری میدهیم و سعی میکنیم حرفهایی بزنیم که از ناراحتی او بکاهیم، باید با خودمان هم همینگونه صحبت کنیم.
افرادی که این ویژگی را ندارند
شاید شما هم دیده باشید افرادی را که اگر در امتحان به جای نمره 20، 18 بگیرند خود را به خنگ بودن محکوم میکنند یا وقتی در زندگی به یک مشکل یا بیماری مبتلا میشوند، خود را بدشانسترین و بدبختترین موجود روی کرهزمین میدانند. برخی از افراد هم به خاطر کوچکترین خطای ناخواستهای که مرتکب میشوند به شدت در برابر دیگران شرمگین میشوند و خود را بیعرضه خطاب میکنند. این افراد در واقع از سطح پایین شفقت به خود رنج میبرند. زمانی که ما به یک روان شناس مراجعه می کنیم، فارغ از نوع درمانی که روان شناس به کار می گیرد، یکی از مهمترین مسائلی که باعث بهبود حال ما میشود، این است که روان شناس با ما با شفقت و مهربانی صحبت میکند. او ما را میپذیرد بدون اینکه ما را قضاوت یا محکوم کند. زمانی که شما یاد بگیرید شفقت به خود داشته باشید در واقع درمانگر خود میشوید.
3 مولفه اصلی شفقت به خود
شفقت به خود از سه مولفه اصلی تشکیل شده است که در ادامه به آنها اشاره میشود.
با خودتان مهربان باشید:بزرگترین مانع شفقت به خود برای مردم این است که فکر میکنند اگر با خودشان مهربان باشند، انگیزههایشان تحلیل میرود یعنی تلاشی برای موفقیت نمیکنند و به هدفهایشان نمیرسند. اما اتفاقا تجربه ثابت کرده است که شفقت به خود باعث رسیدن به اهداف میشود. وقتی ما با روش رایج خودانتقادگری خشن(سختگیری به خودمان) به خود انگیزه میدهیم، اگر شکست بخوریم یا دچار خطایی شویم، به خوبی قبل کار نمیکنیم و حتی ممکن است از ترس شکست دوباره کار را رها کنیم. به این ترتیب اعتمادبهنفس خود را در انجام کارها از دست میدهیم. اما شفقت به خود به شما کمک میکند هنگام شکست از خود حمایت کنید و احساس نکنید به خاطر شکست ارزش شما کم شده است. مثلا با خود بگویید این هم یک تجربه است و شکست که آخر دنیا نیست. کسانی که شفقت به خود بیشتری دارند، وقتی شکست میخورند قادرند سریعتر خود را جمع و دوباره امتحان کنند.
باور کنید که مشکلات مختص شما نیست: انسانیت مشترک یعنی قبول این مسئله که درد و رنج و شکست بخشی از تجربه مشترک انسانی است. این «انسان» است که آزار میبیند، درد میکشد و شکست میخورد. «انسان» است که آرزوی عشقورزی دارد، میتواند شاد باشد و از رنجها رها شود. انسانیت مشترک یعنی من هم مثل هر انسان دیگری شکست خوردم، شاید به این دلیل که در آن زمان دانش کافی نداشتم یا خسته بودم. واقعیت این است که همه ما گاهی شکست میخوریم و شکست دردناک است. شاید اگر بیشتر تلاش میکردیم میتوانستیم موفق شویم، اما خب نکردیم، انسان همین است! همه مردم ناکاملاند و زندگیهای کاملی ندارند و در این مسئله ما تنها نیستیم، بلکه با همه انسانهای روی زمین مشترکیم! اجازه ندهید در این چاله بیفتید که بگویید فقط من اینطور هستم یا فقط من در زندگی چنین مشکلاتی دارم!
احساساتتان را بپذیرید:ذهن آگاهی یعنی توانایی در لحظه بودن، همانگونه که واقعا رخ میدهد. یعنی هنگام بروز احساسات منفی و لحظات دشوار، به جای غرق شدن در دشواری فقط به خودتان بگویید من الان لحظات سختی دارم. به خودتان از بیرون نگاه کنید و ببینید چه اتفاقی در حال رخ دادن است. به جای اینکه درگیر شویم و بخواهیم با احساسات منفی بجنگیم، از بیرون به قضیه نگاه کنیم و به دنبال عقلانیترین و بهترین راهکار باشیم. احساسات خود را به همان شکل که هست درک کنید، نه احساسات خود را سرکوب یا انکار و نه بزرگ نمایی و اغراق کنید.
یک توصیه به والدین
نکته بسیار مهمی که ما می توانیم از نظریه شفقت به خود بیاموزیم، این است که از ابتدا فرزندانمان را طبق این ایده پرورش دهیم. با فرزندانمان برخوردها و گفتوگوهای مشفقانه داشته باشیم و به آنها یادآور شویم که در هر صورت مورد علاقه ما خواهند بود، چه نمره آنها 20 باشد و چه 15، ما آنها را دوست داریم و از آنها حمایت میکنیم. اگر ضعف یا مشکلی دارند، به آن ها یادآور شویم بچههای زیادی هستند که ممکن است همین ضعفها را داشته باشند، همه انسانها نقصهایی در وجود خود یا در زندگی دارند، اما در نهایت همه باید در مسیر بهتر شدن تلاش کنند. جملاتی که ما هنگام سرزدن خطا از فرزندان مان به آنها میگوییم، توسط آنها درونی میشود و در آینده، به خودشان همین جملات را خواهند گفت، پس دقت کنیم از ابتدا از جملاتی استفاده کنیم که موجب پرورش خودانگاره ضعیف و شکننده در آنها نشود.
منبع: زندگی سلام
70