تناقض تحریم‌ها: چرا غرب دیپلماسی را با جنگ جایگزین می‌کند؟ | تعهد بدون حقوق، دیپلماسی بدون اعتماد؛ ایران چه مسیری را پیش خواهد گرفت؟

سه کشور اروپایی (E3) – بریتانیا، فرانسه و آلمان – سازوکار بازگشت خودکار تحریم‌ها (مکانیسم ماشه) در توافق هسته‌ای برجام ۲۰۱۵ را فعال کردند. این یعنی اقتصاد و مردم ایران بار دیگر با تمامی تحریم‌هایی مواجه خواهند شد که برجام وعده داده بود لغو شوند.

تناقض تحریم‌ها: چرا غرب دیپلماسی را با جنگ جایگزین می‌کند؟ |  تعهد بدون حقوق، دیپلماسی بدون اعتماد؛ ایران چه مسیری را پیش خواهد گرفت؟

به گزارش خبرفوری به نقل از آمریکن کنسروتیو،  این تحریم‌ها شاید در هدف واقعی‌شان، یعنی مجازات ایران به خاطر نپیوستن به غرب علیه روسیه پس از جنگ اوکراین، موفق باشند، اما در هدف ادعایی‌شان – رسیدن به یک توافق هسته‌ای جدید – شکست خواهند خورد.

این اقدام نمونه‌ای از نظم رو به افول آمریکا‌محور است که در آن تهدیدهای اقتصادی و نظامی جای دیپلماسی را گرفته‌اند. چنین رویکردی سودی ندارد و پر از خطر است. تحریم‌ها تاکنون هیچ تأثیری بر پایبندی ایران به برنامه هسته‌ای غیرنظامی‌اش نداشته و دلیلی وجود ندارد که تکرار دوباره همان روش، نتیجه متفاوتی بدهد. مجازات ایران به خاطر روابطش با روسیه فقط آن را بیشتر به روسیه و چین نزدیک خواهد کرد.

پارادوکس‌های تکراری برای ایران

ایران سال‌هاست در موقعیت‌های متناقض گرفتار است. دردناک‌ترین آن، تلاش برای اثبات این بوده که هیچ‌وقت برنامه تسلیحات هسته‌ای نداشته است.

در سال ۲۰۱۵، دولت اوباما همراه با سه کشور اروپایی، روسیه و چین موفق شد برجام را امضا کند. اصل ساده توافق این بود: اگر ایران برنامه هسته‌ای غیرنظامی‌اش را محدود کند، آمریکا تحریم‌ها را رفع خواهد کرد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بارها و بارها تأیید کرد که ایران به تمام تعهداتش پایبند بوده است. با این حال، در مه ۲۰۱۸، دولت ترامپ یک‌جانبه از توافق خارج شد.

دولت بایدن هم چهار سال فرصت داشت فقط ترامپ را مقصر بداند، اما خودش هیچ‌وقت به راه‌حل ساده بازگشت به برجام متعهد نشد. ایران قول داده بود برنامه‌ای را محدود کند که اساساً نیازی به محدود شدن نداشت، اما باز هم مجازات شد.

 بمباران به جای دیپلماسی

در ابتدای دولت دوم ترامپ، با وجود بی‌اعتمادی ایران به مذاکره مجدد با همان رئیس‌جمهوری که توافق قبلی را نقض کرده بود، تهران دوباره پای میز مذاکره برگشت. این گفت‌وگوها حتی تا آستانه دستیابی به توافق هم پیش رفت.

عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، گفت: «ما در آستانه یک دستاورد تاریخی بودیم.» ایران آماده بود در مورد دو مسیر سازش بحث کند:

۱. صادرات یا تبدیل اورانیوم غنی‌شده و محدود کردن غنی‌سازی آینده به ۳.۶۷ درصد همراه با شفافیت کامل و همکاری با آژانس.

۲. گنجاندن برنامه هسته‌ای ایران در یک کنسرسیوم بین‌المللی که اجازه غنی‌سازی بدهد اما دسترسی کامل به فرایند را از ایران بگیرد و نقش‌ها را میان کشورهای مختلف – احتمالاً شامل عربستان و امارات – تقسیم کند.

اما به جای پایان دیپلماتیک، این مسیر رها شد و تأسیسات هسته‌ای ایران بمباران شدند.

اجرای تعهدات بدون برخورداری از حقوق

این همان پارادوکس دوم بود: ایران موظف بود به همه تعهدات خود ذیل معاهده NPT عمل کند، بدون اینکه از حقوق یا حمایت‌های آن برخوردار شود.

با وجود ناکامی رژیم منع اشاعه در حمایت از ایران، تهران تلاش کرد همکاری با آژانس را ادامه دهد. پس از مدتی تعلیق، دوباره توافق تازه‌ای با آژانس امضا کرد.

اما این هم به پارادوکس سوم انجامید: سه کشور اروپایی به ایران قول داده بودند اگر همکاری با آژانس و گفت‌وگو با آمریکا را از سر بگیرد، اجرای مکانیسم ماشه را شش ماه به تعویق می‌اندازند. ایران هر دو کار را انجام داد، ولی باز هم تحریم‌ها فعال شدند.

تماس‌های مستقیم و پیشنهاد توافق موقت

ایران نه‌تنها همکاری واقعی با آژانس را از سر گرفت، بلکه با آمریکا هم تماس مستقیم برقرار کرد. در ۱۶ سپتامبر، عراقچی پیشنهاد یک توافق موقت را به استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ، ارائه داد. خطوط کلی توافق به اطلاع وزرای خارجه E3 هم رسید:

ایران اورانیوم ۶۰ درصدی خود را به ۲۰ درصد رقیق می‌کند (سطحی کافی برای مصارف پزشکی اما ناکافی برای ساخت سلاح).

در مقابل، آمریکا تضمین می‌دهد که هیچ اقدام خصمانه تازه‌ای علیه ایران صورت نگیرد و E3 اجرای مکانیسم ماشه را به تعویق بیندازند.

سپس در مرحله بعد، آمریکا برخی تحریم‌ها را لغو می‌کرد و مذاکرات برای توافق نهایی آغاز می‌شد.

ایران و آژانس، با کمک مصر، حتی بر سر سازوکاری برای گزارش‌دهی و نظارت روی ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی توافق کردند.

بسته شدن آخرین راه دیپلماسی

با وجود این همه امتیازدهی، سه کشور اروپایی باز هم تصمیم گرفتند مکانیسم ماشه را اجرا کنند. این اقدام به‌جای سرعت بخشیدن به دیپلماسی، آخرین فرصت برای آن را هم بست.

عراقچی هشدار داد: «اگر تحریم‌ها فعال شوند، توافق با آژانس هم بی‌اعتبار خواهد شد.» شورای عالی امنیت ملی ایران نیز پیش‌تر اعلام کرده بود که این توافق در صورت اعمال تحریم‌های جدید یا حمله به تأسیسات هسته‌ای لغو خواهد شد.

او گفت: «وقت انتخاب میان همکاری و تقابل است. ما به راه‌حل دیپلماتیک امیدواریم، اما مطمئن باشید اگر آن شکست بخورد، ایران آماده اقدام‌های لازم است.»  این اقدامات ظاهراً شامل تعلیق همکاری با آژانس هم می‌شود.

بن‌بست ایران؟!

واقعیت این است که مشخص نیست ایران دیگر چه باید بکند. این کشور تا زمانی که آمریکا توافق را نقض نکرده بود، به برجام پایبند ماند. سپس شروط اروپا را هم اجرا کرد، اما باز هم با تحریم‌ها روبه‌رو شد.

نتیجه آنکه ایران دوباره در موقعیتی قرار گرفته که هیچ راه روشنی برای حل دیپلماتیک مشکلی که اصلاً وجود نداشته، پیش رویش نیست.

منبع: خبر فوری
شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 23
  • ناشناس

    با توجه به ویژگی های شخصیتی ترامپ، ایده مذاکره غیر مستقیم بین عراقچی و ویتکاف ، تنها می توانست به دو نتیجه نهایی برسد، یا تسلیم کامل هسته‌ای ایران به منظور جلب رضایت ترامپ یا وقوع جنگ . چیز دیگری در میانه این دو نبود و نیست . اما کمترین ثمره مذاکره مستقیم ، طولانی شدن مذاکره بود چیزی که ایران آنرا همیشه دوست داشته است ولی در مذاکرات پنج گانه اخیر آن را بدست نیاورد و خیلی زود به جنگ رسید .

    نظرات شما -
    • ناشناس

      شاید بهتر بود مذاکره مستقیم ولی به دور از لنز رسانه‌ها را پیشنهاد داده بودیم

  • ناشناس

    چرا همه گزارشات جانبدارانه منتشر می کند،خبر فوری جان..شادی یه بار و شیون هم یه بار،،،لطفا حکومت این برنامه مهم و حیاتی را به همه پرسی مردم بذاره،و هرجه مردم بگن،همان را اجرا کند..چون الان خیلی ها ادعا می کنند که بیش از ۹۰ درصد مردم مخالف این چاه عمیق و این برنامه هستن،و حکومت هم روایت خود را دارد و میگه مردم این برنامه را می خواهند...حال چه کسی راست می گوید؟؟؟؟؟فقط با همه پرسی مشخص میشه.

  • ناشناس .

    بهترین دفاع ، حمله است .
    در مقابل آمریکا که زیر بنا و روبنای تمدنش و پیشرفت هایش براساس جنگ و گزینه های نظامی و ترور وتحریم تعبیه و ساخته و پرداخته شده است ، نباید دم از صلح بزنیم و چشم انتظار صفاسیتی باشیم !!!
    باید برای تحقق حقوق ملی مان با چشمان بیدار و دستان پرقدرت منافع آمریکا و غرب را در هم بکوبیم .

  • ناشناس

    چرا چرت و پرت مینویسی آمریکا رو به افوله؟؟؟؟ مردمو چی فرض میکنید؟ احمق خودتی

  • ناشناس

    ظریف کذاب

  • ناشناس

    مشکل کشوری به اسم ایران است که چرا نمی توانند نه نابودش کنند نه می توانند برده اش کنند

  • حقیقت

    کل مطلب چرندی بیش نیست نظم جهانی متعلق به غرب هست بس
    بقیه پیاده نظامی بیش نیستن چون ثروت در دستان غرب می باشد تاریخ گواه هست خود رافائل ندهیم

  • حرف مردم

    خیلی ساده انگاری است،اگر فکر کنیم،مکانیزم ماشه بدلیل بی دقتی ظریف یا روحانی در برجام بوده، بلکه دراصل بدلیل ۴۰ سال سیاست اشتباه آمریکا ستیزی وغرب ستیزی است.
    شما نگاه کنید ژاپن با آنکه توسط آمریکا با صلاح اتمی بمباران شد،ولی بدلیل درایت مسیولینش، دوباره با همکاری با آمریکا بجای دشمنی، اکنون به کجا رسیده.

    نظرات شما -
    • ناشناس

      کاش نماز با انسانیت و وجدان همراه بود

    • شهروند

      ژاپن حالا به کجا رسیده؟!!!!
      چرا با چین مقایسه نمی‌کنید که از نظر اقتصادی و سیاسی قدرت اول جهان شده!!!!!
      ۲۸ سال از این چهل سال دست اصلاح طلبان و غرب گرایان بوده چرا هیچ گشایش اقتصادی رخ نداد؟!!!!

    • ناشناس

      تمام این تعزیه ها فقط یک نمایش تاریخیست که ترامپ برای زدن حکومت دارد انجام می‌دهد فکر ترامپ برچیدن حکومت است با هماهنگی پای سه کشور اروپایی را هم به میان کشیده چند روز گذشته ترامپ برای اینکه شورای امنیت در برابر خواسته ایشان و اروپا مقاومت نکند بی مقدمه شروع کرد به سازمان ملل و دبیر کل توهین کردند و اتو گرفتن که بی سابقه بود تمام این کارها برای رای گیری دیشب بود که موفق شد ترامپ واقعا قصد بر اندازی دارد هر کاری که می‌گوید ایران انجام می‌دهد بعد دبه می‌کند و دائم بدنبال بهانه جوییست نماینده سه کشور اروپایی را نگاه کنید سرشان را پایین انداخته اند و با شرمندگی نگاه می‌کنند و می‌فهمانند که دلمان نمیخواد ولی مجبوریم . باید در برابر این تصمیم ترامپ باید مواضع سیاسی ایران تغیر کند.اگر با همین دست فرمان بجلو برویم فرجام کار و سر نوشت حکومت مشخص است چه می‌شود

  • بازنشسته بدبخت

    سریع از ان پی تی خارج شوید وبمب اتم بسازید، فقط نمی دانم با این اقدامات آیا مشکل اقتصادی مردم حل میشود یا خیر.
    خود دانید.

  • ناشناس

    خودتان هم میدانید همه این چرندیات دروغ است. پس لطف کنید ماست مالی نکنید

  • معترض به این اوضاع

    بخدا که اینکاره نیستید.برید کنار بزارید اهلش بیاد سر کار. جوانیمون رو سوزوندید

  • ناشناس

    گند میزنن به همه جیز بعد یه عکس نماز میزارن همه چیز خوب میشه !!؟؟

  • ناشناس

    وقتی در مورد قضیه مصالحه جدایی بحرین از ایران رسما می گوییم بحرین را دادیم و در مقابل چیزی نگرفتیم و درباره برجام می گوییم همه چیز دادیم و هیچ نگرفتیم طبیعی است که روح عمومی جامعه به سمت گوشه گیری ، عصبانیت و جنگ سوق داده خواهد شد همین الان در بین کسانی که اخبار ده ساله برجام را فقط از یک کانال دنبال می کرده اند نوعی روحیه اجتماع ستیزی قابل مشاهده است.

  • ناشناس

    سفرای آلمان وانگلیس و فرانسه را فرا بخوانید و سفرای آنان درایران را خارج کنید وبرای همیشه درب سفارتخانه های آنان را گل بگیرید .مدارا کردن با این سه کشور ظلم بملت ایران است تاکی میخواهید مدارا کنید .دیدید که جزپرداخت هزینه سیاسی عایداتی برای ایران نداشت .واقعا که ...!!!

  • ناشناس

    حرف مردم جان !!!
    خود شما سریعا تسلیم آمریکا بشوید تا ببیند چه بر سرتان می آورند .
    سوریه جولانی را نمی خواهید ببینید ؟؟ یا نمی توانید ؟

  • ایرانی

    چه عکس زشت و چندش آوری.
    پر از ریاکاری و البته حقارت دستگاه دیپلماسی بی عرضه بی خاصیت شکست خورده.

  • شهنام

    زمانی که خود را از جامعه جهانی جدا می کنید، اونها هم ساز ناسازگاری می نوازند و متاسفانه مردم ایران زیر این همجمه له می شوند. اگر آنها با ایران مشکل داشتند چرا آلمانیها و آمریکائیها قبل از انقلاب شروع به ساختن نیروگاه بوشهر شدند. آنها با افکار شما مشکل دارند، نه با ایران

  • ناشناس

    راه حل ابهام اتمی است

  • علی

    نکنه بازم ظریف رفته اونجا.دسته گل های قبلیش کافی نبود.