«پلیس تراشه جهان» و بحران اعتمادبه‌نفس

این تغییر ظاهرا به خاطر مذاکرات اخیر اقتصادی چین و آمریکا در ژنو صورت گرفته اما نمی‌تواند نیت واقعی واشنگتن یعنی تحمیل الگوی مورد نظر خود درباره استفاده از تراشه‌های چینی بر شرکت‌های جهان را پنهان کند. ماهیت این اقدام آمریکا همچنان زورگویی فناورانه و تلاش برای قطع همکاری‌های عادی شرکت‌های جهان با چین است.

وزارت بازرگانی چین بارها مخالفت قاطع خود با محدودیت‌های ایالات متحده را اعلام و تأکید کرده که این اقدام نقض اصول اقتصاد بازارمحور و قواعد تجارت بین‌المللی به شمار می‌رود. این وزارتخانه همچنین هشدار داد که هر سازمان یا فردی که از مقررات آمریکا تبعیت کند، «قانون ضد تحریم‌ خارجی چین» را نقض کرده و از طرف چین مجازات خواهد شد.

تحلیلگران این تغییرات ظاهری را ترفند مذاکراتی ایالات متحده می‌دانند؛ یعنی آمریکا ابتدا شرایطی غیرمنطقی را مطرح می‌کند و سپس با اندک عقب‌نشینی، خواسته‌ نامعقول خود را عادی جلوه می‌دهد. آنها این تاکتیک را ناکارآمد می‌دانند چون تراشه‌های هوآوی در بازار داخلی چین با تقاضای بالایی مواجه است و تقاضاهای خارجی برای آنها نیز رو به رشد است بنا بر این محدودیت‌های آمریکا بیهوده خواهد بود.

پافشاری آمریکا بر ترساندن شرکت‌های جهان با شعار خطر استفاده از تراشه Ascend هواوی اتفاقا نشان‌دهنده عدم اعتمادبه‌نفس آمریکا و هراس واشنگتن از فروپاشی هژمونی فناوری خود است. اما فوری‌ترین کار واشنگتن باید پاسخ به این سئوال باشد که آیا این نوع اقدامات واقعا می‌تواند مانع رشد و بالندگی چین در حوزه فناوری‌ها شود؟

«بیل گیتس» بنیانگذار مایکروسافت، اخیراً در مصاحبه‌ای با شبکه خبری « سی ان ان» تصریح کرد: «تحریم‌های آمریکا علیه چین در زمینه فناوری نتیجه‌ای معکوس خواهد داشت. فشارهای اعمال شده چین را به رشد شتابانه در حوزه‌هایی مانند ساخت تراشه وادار کرده است. ما به آنها فهمانده‌ایم که باید تراشه‌های خود را بسازند و اکنون پیشرفت‌های شگفتانگیزی تجربه می‌کنند.»

هوآوی دوشنبه ۲۹ اردیبهشت از اولین مدل رایانه شخصی مجهز به سیستم عامل اختصاصی خود به نام «هارمونی» رونمایی کرد. این دستاورد تاریخی چالشی برای انحصار ده‌ها ساله ویندوز و macOS به عنوان سیستم عامل رایانه‌های شخصی تلقی می‌شود.

همان روز، «شیائومی» پس از چهار سال تحقیق، تراشه ۳ نانومتری O1 XRING خود برای گوشی‌های هوشمند را رونمایی کرد. با این اقدام، شیائومی نیز به چهارمین شرکت قادر به طراحی تراشه ۳ نانومتری پس از «اپل»، «کوالکام» و «مدیاتک» تبدیل شده است.

پیشرفت‌های چشمگیر شرکت‌های چینی در عرصه فناوری، گواه روشنی بر تعهد جدی چین به خودکفایی و نوآوری در این حوزه است. به عبارت بهتر، «جنگ تراشه» که از سوی آمریکا به راه افتاد، نه فقط نتوانست روند پیشرفت فناوری چین را مختل کند، بلکه عزم راسخ دولت و مردم چین برای فائق آمدن بر موانع فناوری را بیش از پیش تقویت نمود.

همانطور که بیل گیتس خاطرنشان کرد: «در عصر نرم‌افزارهای متن‌باز و اشتراک‌گذاری دانش، چین به‌طور قابل توجهی از آمریکا پیشی نخواهد گرفت و آمریکا نیز برتری چشمگیری نخواهد داشت». فاصله هوش مصنوعی چین و آمریکا در شاخص‌های کلیدی مانند مدل زبانی بزرگ سریعا در حال کاهش است. همزمان، چین در حوزه آکادمیک نیز در حال جبران فاصله‌های گذشته است. آمارهای سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد چین در تعداد مقالات و حق ثبت اختراع هوش مصنوعی رتبه اول جهانی را دارد.

از آنجا که گستره صنایع و مقیاس خدمات اینترنتی چین به‌مراتب فراتر از ایالات متحده است، در عصر اینترنت، آمریکا با وجود حفظ برتری در فناوری‌های بنیادین، در نهایت در عرصه کاربردها از سوی چین پشت سر گذاشته شد. ممکن است در حوزه هوش مصنوعی نیز همین روند تاریخی تکرار شود.