متاورس، وحدت علم و دین و یادآوری تجربه‌های تاریخی

دکتر مصطفی انتظاری هروی / مدیرمسئول

متاورس، وحدت علم و دین و یادآوری تجربه‌های تاریخی

امروز ۲۷ آذر، روز وحدت حوزه و دانشگاه است. روزی که نمادی از پیوند علم و دین و همراهی باورهای اعتقادی با دستاوردهای تکنولوژی است. همان وحدتی که گاه از دو سوی این میدان اندیشه‌ورزی، تهدید می‌شود. در طول تاریخ کم نبوده‌اند آنها که یا به نام علم، به نفی دین پرداخته‌اند و یا به نام دین، از علم گریخته‌اند.

اظهارات اخیر درباره اینکه دانشگاه با هدف تضعیف حوزه در ایران تشکیل شده، شاید نمادی از همین رویارویی باشد که قرار نبود پس از انقلاب تداوم یابد. پیش از انقلاب ۵۷ به دلیل رویکردهای رژیم پهلوی، میدان علم بیشتر در اختیار دین‌ستیزان بود و میدان دین‌داری هم در اختیار آنها که به تعبیر امام‌خمینی(ره) عامل خون دل خوردن‌ها بودند. همان‌ها که به سبب رویکرد عقلایی امام در نظر به فقه، به این مرجع دینی اتهام خروج از دین می‌زدند!

چنین جریانی در حوزه، عَلَم مبارزه با تکنولوژی در دست داشت. تکنولوژی برق که وارد کشور شد، آن را حرام اعلام کرد، نوبت به دوش حمام که رسید، حُکم به ابطال غسل با آن داده شد، رادیو و تلویزیون تکفیر شد و ماهواره و استفاده از فواید آن، جملگی مصداق حُرمت فقهی تشخیص داده شد.

در برابر این جریان، چهره‌هایی چون امام خمینی، علم و دین را به هم نزدیک کردند. احکام امام در بابت موسیقی، مسائل پزشکی و نیازهای روز سیاسی - اجتماعی چنان بود که جریانات متحجر را به حاشیه راند.

حالا اما مدتی است که حرف‌هایی به گوش می‌رسد که خطر بازگشت تفکرات ضدعلمی را بیشتر کرده و سبب شکل‌گیری جریاناتی شده که از آن سو، از موضع علم، به تضعیف دین همت گمارده‌اند و این دو به‌سان دو لبه یک قیچی، وحدت حوزه و دانشگاه را هدف گرفته‌اند.

نگاه‌هایی که پیش‌تر، حُکم به نفی برق و بلندگو و تلویزیون و ویدئو و ماهواره و... می‌دادند، حالا با دفاع از فیلترینگ در ساحت اینترنت، حتی به احکام متاورسی هم ورود کرده و رای به حُرمت خرید زمین در این فضای ناشناخته داده‌اند.

دیدگاه‌هایی مانند اعلام حُرمت خرید زمین در متاورس، پیش از اینکه این ایده رشد یابد و به محصولاتی عینی تبدیل شود، نمونه‌ای از همین رویکرد است که بیم آن می‌رود، ناخواسته، علم و دین را در برابر هم قرار داده و بازگشتی به گذشته قلمداد شود.

متاورس، هنوز ایده‌ای در ابتدای راه است. مفهومی که از تفکرات عرفانی ما دور نیست و جهان‌هایی را به تصویر می‌کشد که دُگماتیسم تک‌جهانی مدرنیته غربی را در عمل با چالشی جدی روبرو می‌سازد و فضا-زمان خطی را نفی می‌کند.

حتی اگر در آینده، این ایده تبدیل به یک فریب اقتصادی در جهان سرمایه‌داری شود، فعلا طرح مسائل مرتبط با آن، فراتر از خرید و فروش زمین بوده و نیازمند پژوهش‌های بیشتر و ورود به ساحت‌های تازه است که نخبگان علمی و دینی باید به آن بپردازند و فقه متاورس را محدود به پاره‌ای دادوستدهای محدود کنونی نکنند.

تردیدی در دغدغه‌های دینی علمای اسلامی نیست، اما شاید ارائه اطلاعات نادرست به برخی از آنان و یا انتشار نامناسب دیدگاه‌های آنها، عملا فضایی را به وجود آورده که وحدت شکنان حوزه و دانشگاه مجال قدرت‌نمایی یافته‌اند و چه خوب است اگر در این دست احکام، با در نظر گرفتن تاکیدات رهبر انقلاب بر نهضت رشد علمی، فلسفه مهم وحدت علم و دین بستر انتشار دیدگاه‌های عالمانه، هم در حوزه و هم در دانشگاه درنظر گرفته شود.

در شرایطی که دنیا برای ایده‌های متاورسی و استفاده از فواید آن فرش قرمز پهن کرده است، نباید گام در راهی بگذاریم که ایران متهم به انسداد اندیشه‌ورزی در این عرصه آینده‌ساز شود.

منبع: خبر فوری
شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 10
  • ناشناس
    19

    با رشد دانشگاه آموزش دنیا پرستی و از یاد بردن خدا چندین برابر شد و این را نمی توان کتمان کرد

  • ناشناس
    1

    بدیهی است هیچ تکنولوژی و فناوری ؛ عقلا و شرعا قبح ذاتی ندارد و مسئله نحوه استفاده از آن است. بنابراین بایسته است بجای تأثیرپذیری منفعلانه و یا نفی متشرع مأبانه، افراد و جریانهای ذیصلاح با بینش اسلام علوی دانش بنیان در این رابطه، مجاهدت علمی کاربردی فعالانه داشته و مورد حمایت قرار گیرند.

  • ناشناس
    8

    نویسنده به خودش زحمت نداده لااقل بره از شخص بپرسه علت این حکم چه بوده بعد بیاد نقدش کنه!

    هر کاری که عقل رای به نفی آن بدهد، شرعا جایز نیست. مثلا آیا عاقلانه است کسی پول خود را آتش بزند؟ نه عاقلانه نیست؛ پس شرع هم میگوید این عمل جایز نیست. این فقط یک جنبه از احکام فقهی بود. جنبه دیگر میتواند معاملات دارای مفسده باشد مثل خرید مواد مخدر که شرعا حرام است. جنبه دیگر انجام معاملات بی فایده اس و بنوعی تلف کردن سرمایه است. این نوع معاملات هم مجاز نیست.

    بنابراین قضاوت و برچسب زدن بدون اطلاع از علت حکم خود مصداق همان کاری است که در قرون وسطی در مقابل علم انجام میشد.

  • ناشناس
    5

    دين اين چهل ودوسال امتحان خود را با بزر گترين علما پس داد لطفا ديگر در مورد دخالت دين در مساعل صحبت نكنيد كه يك مقدار آبرويي هم كه مانده از بين ميرود

  • بیژن
    1

    علم شناخت پدیده های مادی است به متافیزیک کاری ندارد
    خوب و بد نمی‌کند چون ایده ئولوژی نیست
    اما تفکر دینی برای افراد تمایز قائل است
    جزم اندیشی دینی همان که داعش وطالبان
    و بقیه تولید خشونت و سلب آزادی اندیشه
    می‌کنند.
    انسان موجودی ذاتا مختار است پس آزادی اندیشه از أصول مسلم انسانیت است
    این آزادی فردی در جامعه توسط قوانین محدود می‌شود

    نظرات شما -
    • ناشناس
      1

      متافزیک بمعنای فرا طبیعت که در وحی اصیل تحریف نشده ی الهی ، منهای یافته های ناقص ذهن محدود بشر ، ذکر گردیده است ؛ تفسیر ظواهر نهانهای موجودات مادی جهان آفرینش است.
      در این تفسیر ، چنانچه عظمت علم و توان مطلق خداوند این جهان را در نظم و سازماندهی بی مانند آفریده های بی شمار او در این جهان با دیدی حقیقت گرا درک کنیم ؛ هیچ تضاد و تعارضی میان اصول علم مادی با متافیزیک نخواهیم یافت .

  • محمد
    3

    برو بابا تو اصن نمیدونی بلاکچین چیه اومدی در مورد متاورس صحبت میکنی. همیشه آدمای به مذهبی با پیدایش افق های جدید علمی به صورت کاملا احمقانه و بی ربطی به مقابله باهاش میپردازن. دوره ی شما ها تموم شده کسی اصن شمارو نمیبینه دیگه

  • ناشناس
    3

    وحدت علم و دین با یافته های دانش ناقص بشر محال است
    ---
    دینی را که بشر با تاویلها و تفسیرهای ناهماهنگ و غیر منسجم با شناختهای و حیانی اصیل تحریف نشده ی الهی از جمله اخرین و حی الهی قرآنی ، در نوشته های قرنهای متمادی به هم نوعان خود معرفی کرده است ، بعلت نا توانی ذهن محدود بشر از دست رسی به تمام جزئیات و کلیات حقایق هیچ موجودی در جهان هستی در مقایسه با علم فراگیر جهان شمول خداوند که تمام حقایق جهان هستی را در بر می گیرد ؛ دینی است بشری و کلا از وحدت با علم مطلق که منحصر به خداوند است ناتوان است.
    نامیدن یافته های ناقص دانش ناچیز ذهن محدود و ناتوان بشر بنام علم و بنام دین ومذهب وافزودن یافته های این ذهن به داده های دینی وحیانی اصیل خداوند ؛ هیچ زمینه ای را برای وحدت علم با دین وحیانی خداوندفراهم نمی سازد.
    در احکام و اعتقادات محکم و مفصل دین وحیانی ناب خداوند به دور از یافته های ناقص بشر که خارج از وحی اصیل الهی به این احکام و اعتقادات با عناوین مختلف افزوده شده اند هیچ تضاد و تعارضی ی با اصول منطق عقلی علم نیست .
    هر تضاد و تعارضی با اصول علمی که در دین دیده می شود و وحدت دین را با این اصول ناممکن و محال می سازد بی تردید فرایند افزوده های ناقص ذهن ناتوان بشر بنام دین و مذهب به دین ناب الهی است.
    خداوند خداوند در سر تا سر قرآن تاکید می کند با ابلاغ داده های احکام و اعتقادات ناب وحیانی خود توسط پیامبر به بشر ؛ در آیه 3 سوره ی مائده تاکید می کند که حجت را بر بشر به اتمام رسانده و دین خود را بی نیاز از یافته های ناقص بشر به کمال رسانده است.
    ابتکار احکام و اعتقادات جدید با ذهن محدود وناتوان بشر خارج از وحی الهی و افزودن این ابتکارها به دین خداوند بنام مذهب بجز بغرنجی و نامفهوم و غیر قابل اثبات شدن این دین و سرانجام به گمراهی کشاندن متدینان و دچار کردن آنان به سر در گمی و به بی دینی و لا مذهبی و بیزار شدن از دین و مذهب بازده دیگری نمی تواندداشته باشد.

  • ناشناس
    3

    وحدت علم و دین دوستی اتش و پنبه است.البته نا ممکن نیست و امکانش با توانمندی علم است نه با سروری دین بر عقل و شعور انسانی.

    نظرات شما -
    • ناشناس
      2

      در قرآن هیچ نشانه ای دال بر ادعای سروی دین بر عقل نیست
      ---
      دين حقيقی قرآنی خداوند منهاي من در آوردیها و خرافات و جعلیات متضاد با قرآن و عقل که از یافته های ناقص ذهن بشر سرچشمه می گیرند هیچ تضاد و تعارضی با اصول عقلی ندارد .
      در هیچ جای قرآن هیچ نشانه ای دال بر ادعای سروری دین بر علم و عقل وجود ندارد.
      خداوند در قرآن بارها عقل انسان را برای تایید یا نفی حقایق وحیانی اصیل احکام و اعتقادات دین خود فرا خوانده و به چالش کشیده است .
      اگر ادعای سروری دین بر عقل در دین وحیانی خداوند وجود داشت هرگز مطرح کردن چنین فراخوان و چالشی نزد عقلا هیچ معنا و مفهومی نمی یافت .

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها