چه کسی جای بن‌سلمان را می‌گیرد؟ | یک انقلاب خاموش و شکننده

محمد بن سلمان، که از سال ۲۰۱۷ به‌عنوان ولیعهد معرفی شده، عملا قدرت را در عربستان سعودی در دست دارد و به احتمال زیاد پادشاه بعدی خواهد بود. صعود سریع او، که با کنار زدن رقبا و متمرکز کردن قدرت همراه بوده، سلسله‌مراتب سنتی خاندان سلطنتی را به هم ریخته است.

چه کسی جای بن‌سلمان را می‌گیرد؟ | یک انقلاب خاموش و شکننده

گزارش تازه فایننشیال تایمز به بررسی این موضوع می‌پردازد که چه کسی ممکن است پس از او به قدرت برسد آن هم با توجه به سن جوان او (۳۹ سال)، اصلاحات جاه‌طلبانه‌اش و چالش‌هایی مانند تنش‌های منطقه‌ای، وابستگی به نفت و فشارهای داخلی. گزینه‌های جانشینی احتمالی شامل اعضای نسل جدید خاندان سلطنتی و فرزندان خود بن‌سلمان است، اما عدم شفافیت و تمرکز قدرت، آینده را مبهم کرده است.

شتاب یک صعود

بن‌سلمان در سال ۲۰۱۷ با تصمیم پدرش، پادشاه سلمان، به‌عنوان ولیعهد انتخاب شد و محمد بن نایف، ولیعهد وقت را کنار زد. این اقدام، که برخلاف سنت انتقال قدرت بین برادران بود، به معنای انتقال قدرت به نسل جدید خاندان سلطنتی بود. از آن زمان، بن‌سلمان قدرت را در حوزه‌های کلیدی مانند اقتصاد، سیاست خارجی، و امنیت متمرکز کرده است. او به‌عنوان وزیر دفاع، رئیس شورای امور اقتصادی و توسعه، و معمار برنامه چشم‌انداز ۲۰۳۰ (برای کاهش وابستگی به نفت) شناخته می‌شود. صعود او با اقدامات جسورانه‌ای همراه بوده، از جمله بازداشت شاهزادگان و مقامات ارشد در سال ۲۰۱۷ به اتهام فساد در هتل ریتز کارلتون، که رقبا را تضعیف کرد و ثروت هنگفتی (حدود ۱۰۰ میلیارد دلار) را به خزانه دولت بازگرداند. این اقدامات سلسله‌مراتب سنتی را مختل کرده و بسیاری از اعضای ارشد خاندان سلطنتی را به حاشیه رانده است.

محبوب جوانان؛ منفور غرب!

در سن ۳۹ سالگی، بن‌سلمان جوان‌ترین رهبر در میان کشورهای گروه ۲۰ است و احتمالاً برای دهه‌ها در قدرت باقی خواهد ماند، چه به‌عنوان ولیعهد و چه به‌عنوان پادشاه. اصلاحات او، از جمله اعطای حق رانندگی به زنان، کاهش قدرت پلیس مذهبی و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های عظیم مانند نئوم، او را به چهره‌ای تحول‌خواه تبدیل کرده، اما این اقدامات با انتقاداتی نیز همراه بوده است. سرکوب مخالفان، از جمله بازداشت فعالان حقوق زنان و قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار، در سال ۲۰۱۸، تصویر او را در غرب مخدوش کرده است. با این حال، در داخل کشور، او به‌ویژه در میان جوانان (که ۶۰ درصد جمعیت زیر ۳۰ سال هستند) محبوبیت دارد.

چالش‌های جانشینی

برخلاف سنت‌های گذشته که جانشینان به‌صورت مشخص تعیین می‌شدند، بن‌سلمان  هنوز جانشین رسمی برای خود معرفی نکرده است. این موضوع، همراه با تمرکز قدرت، گمانه‌زنی‌هایی درباره آینده ایجاد کرده است. پادشاه سلمان، که اکنون ۸۹ سال دارد و از مشکلات سلامتی رنج می‌برد، احتمالا به‌زودی جای خود را به بن‌سلمان خواهد داد. اما سوال اصلی این است که پس از بن‌سلمان چه خواهد شد؟ انتقال قدرت به نسل جدید، که با بن‌سلمان آغاز شده، به معنای کنار گذاشتن بسیاری از شاهزادگان نسل قدیمی‌تر است. این موضوع می‌تواند تنش‌هایی در خاندان سلطنتی ایجاد کند. بن‌سلمان دارای چهار فرزند است، اما همه آن‌ها خردسال هستند (بزرگ‌ترین فرزندش حدود ۱۲ سال دارد). این موضوع احتمال انتخاب یکی از آن‌ها به‌عنوان جانشین را در کوتاه‌مدت منتفی می‌کند.

http___com.ft.imagepublish.upp-prod-eu.s3.amazonaws

گزینه‌های احتمالی برای جانشینی

خالد بن سلمان (۳۷ ساله): برادر کوچک‌تر بن‌سلمان و معاون وزیر دفاع، که روابط نزدیکی با ایالات متحده دارد و در مذاکرات دیپلماتیک نقش داشته است. او به‌عنوان گزینه‌ای محتمل برای ولیعهدی پس از پادشاهی او دیده می‌شود.

عبدالعزیز بن سلمان (۶۴ ساله): برادر ناتنی بن‌سلمان و وزیر انرژی که نقش کلیدی در سیاست‌های نفتی اوپک دارد. با این حال، سن بالای او ممکن است مانع انتخابش شود.

شاهزادگان نسل جدید: برخی از نوه‌های عبدالعزیز آل‌سعود (بنیان‌گذار پادشاهی) که در پست‌های دولتی یا نظامی فعالیت دارند، ممکن است در نظر گرفته شوند. اما بن‌سلمان تاکنون قدرت را به نزدیکان خود محدود کرده است.

بیکاری جوانان و نارضایتی شاهزادگان

چشم‌انداز ۲۰۳۰ با هدف تنوع‌بخشی به اقتصاد پیش می‌رود، اما وابستگی به نفت همچنان بالاست. پروژه‌های عظیم مانند نئوم (شهر ۵۰۰ میلیارد دلاری) با انتقاداتی درباره پایداری مالی مواجه‌اند. اصلاحات اجتماعی بن‌سلمان هم با مقاومت‌هایی از سوی محافظه‌کاران مذهبی مواجه شده است. همچنین، بیکاری در میان جوانان و انتظارات بالای آن‌ها از دولت چالش‌ساز است. از سوی دیگر تمرکز قدرت در دست بن‌سلمان  خطر نارضایتی در میان دیگر شاخه‌های خاندان سلطنتی را افزایش داده است. برخی شاهزادگان ممکن است در آینده علیه او متحد شوند.

انقلاب خاموش و شکننده

صعود بن‌سلمان  یک «انقلاب خاموش» در ساختار قدرت عربستان ایجاد کرده، اما این تمرکز قدرت می‌تواند شکننده باشد. بدون یک سیستم جانشینی شفاف، مرگ یا ناتوانی ناگهانی بن‌سلمان  می‌تواند به بحران منجر شود. روابط با ایالات متحده، به‌ویژه پس از انتخاب مجدد دونالد ترامپ در سال ۲۰۲۵، تقویت شده است. دیدار اخیر بن‌سلمان  با جرد کوشنر، داماد ترامپ، نشان‌دهنده ادامه همکاری نزدیک است. با این حال، موفقیت بلندمدت بن‌سلمان به توانایی او در تحقق وعده‌های اقتصادی و حفظ ثبات داخلی بستگی دارد.

شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 39
  • بهلول

    بایدیکی بره عربستان وازبن سلمان بپرسه چطورجای پدرنشسته اوهم بخاطرمسلمانی به اومیگویدتابه ارزوش برسه

    نظرات شما -
    • ناشناس

      از صدر اسلام جنگها و خونریزی ها بر سر جانشینی پدر بوده !!!!

    • علی رضا

      باسلام و احترام،پیش بینی میکنم بن سلمان اصلا به سلطنت نمی رسد،فراموش نکنیم وی قاتل جمال خاشقچی و بسیاری افراد بیگناه دیگر است و قطعا خون
      این بیگناهان گریبان وی را در همین دنیا خواهد گرفت.

  • ناشناس

    دنیا لبه تیغ است

  • ناشناس

    دمش گرم
    حالا عربستان داره میره به سمت پیشرفت و ازادی و آسایش مردمانش

  • ناشناس

    کار ال یهود تموم ه. همه جوره دیگه. خیلی خیلی هاشون اواره

  • ناشناس

    از لحاظ پیشرفت از افغانستان جلو زده بن سلمون

  • ناشناس

    تحلیل آب دوغ خیاری

  • ناشناس

    خدا ایشان را برای مردم عربستان صحیح و سالم نگهدارد که تنها فکرشان رفاه و پیشرفت عربستان بوده است

  • ناشناس

    به اعتراف خودش (بن سلمان) ، مادرش یهودی ست.!

    نظرات شما -
    • غربگرا

      یهودی و مسیحی مهم نیست مهم اینه که آدم است و خادم مردمش

    • بهلول

      پس بخاطرهمین عربستان روبه پیشرفت است

    • محمد

      چرت نگو... بن سلمان فردی وطن دوست است که برای پیشرفت عربستان همه کار کرد.. درود خداوند بر ایشان

    • ناشناس

      با توجه به هوش و استعداد و مردم‌داری و مملکت‌داری بن‌سلمان هیچ بعید نیست که ریشه یهودی داشته باشه. خدا حفظش کنه

    • مریم

      مادر بن سلمان شاهزاده فهده فلاح،عربستانی اصل واز قبایل بدویه.این چرت وپرت ها از کجا میارین؟

  • Yashaar

    اگر‌ سیاستمداران ما درست عمل کنن، با همکاری عربستان، عمان، عراق، کویت، و قطر و امارات میشه یه خاورمیانه قدرتمند ساخت

    نظرات شما -
    • آمیرزا

      ابرقدرتها و پشت پرده گردانندگان این دنیا اجازه نخواهند داد اتحادی در خاور میانه بخصوص بین کشورهای تولید کننده نفت بوجود بیاد

  • 🐜

    دلارهای فروش نفت عربستان خرج عمران و آبادانی کشور و آسایش و رفاه ملت عربستان سعودی می‌شود سردمداران عربستان دزد و اختلاسگری رانتخواری نمی‌کنند!! مال ما چی؟؟؟

    نظرات شما -
    • ناشناس

      برنامه هایی که شاهنشاه آریا مهر محمدرضا شاه کبیر پنجاه سال قبل شروع به اجرا در لیران کرده بود را الان بن سلمان داره در عربستان پیاده میکنه خدا کنه دولت های غربی و روسیه نتونن مانع اجرای برنامه هاش بشن

    • ناشناس

      اشتباه نکن خرج عمران و آبادانی آمریکا و ترامپ میشه هنوز یکماه نشده که ترامپ هزار میلیارد دلار ازشون گرفت و رفت چطور ماس مالی میکنی

  • ناشناس

    بن سلمان تا چند سال دیگه قدرت اقتصادی رو از قطر و امارات میگره.اینقدر باهوش بود که فهمید باید پیر مردا و خرمذهبی ها رو کنار بزنه تا آینده کشورش رو بسازه.

  • عبداله مرادی از جوانرود

    درود بر بن سلمان روشنفکر و توانا و خردمند!

  • ناشناس

    واقعا نیتش خیر بود وعربستان در این مدت واقعا متحول شد واز بیشتر کشورهای خاور میانه پیش افتاد تعصبات بی جا وانتخاب بد مانع پیشرفت است

  • سیف

    بن سلمان هنوز پادشاه نیست پدر از پسر دیکته سیاسی میگیره اول ولیعهد دوم بعد دوم از طرف باباییسلمان

  • ناشناس

    یک روزی نه چندان خیلی دور نسل پادشاهی در عربستان سعودی ور می افتد و نظام جمهوری یا پارلمانی جای آن را می گیرد.

  • ناشناس

    چه ربطی به موضوع داره که مادرش یهودیه!

  • ناشناس

    حفظ الله بن سلمان

    نظرات شما -
    • ناشناس

      جک گفتی؟

  • ناشناس

    واقعا عربستان سرزمین نور است !
    زادگاه روسوال الله باید هم نورانی باشد و حکام عربستان مسلمانان واقعی هستند که این امر از اوضاع زندگی و معاش مردمانش پیداست !
    ..... روایت است که خداوند گل انسان را از مکانیکه کعبه در ان ساخته شد برداشته است .

    نظرات شما -
    • ناشناس

      از کمک کردنشون به اسراییل برای قتل عام فلسطینیان مشخصه که عربستان و امارات مسلمان واقعی هستن...... خدایا همه مریضا رو شفا بده

  • ناشناس

    کل طبیب!

  • مهدی

    باید به عربستان نفوذ کرد و تفرقه انداخت تا برگردن به 50 سال پیششون و همان صحرا و همان شتر و همان چادرنشینی.

    نظرات شما -
    • ناشناس

      حدود نیم‌قرن میشه که کمال مطلوب سریالهاتون همان صحرا و همان شتر و همان چادرنشینی اعراب هزاران سال پیش هست. اگه این موضوعات را ازتون بگیرند دیگه نمی‌تونید سریال تاریخی بسازید!🙂

  • ح

    در کل تاریخ بشریت هیچ حاکمی ، خوب مطلق نبوده ، همه حکام یسری اشتباه دارند ولی آنچه که مهم است اینه که تصمیمات درست یک حاکم بر برخی از اشتباهاتش غلبه کند ، بزرگترین شانس بن سلمان ، داشتن پایگاه اجتماعی از نسل جوان است، قدرت این پایگاه بسیار بیشتر از قدرت دیگر مولفه هاست،

  • ناشناس

    بواقع که شایستگیش را ثابت کرده .خدا نگه دارش باشد !

  • سارا

    والا ایشون خیلی جونه،انشالله خدا حافظش باشه،مرد خوب وباهوشیه،شجاع وعاشق ملت عربستان هست،مردم عربستان هم عاشقشن

  • ناشناس

    حالاحالا زنده است و احتیاجی به ولیعهد نداره

    نظرات شما -
    • مهدی

      خداوند برای مردم شریف عربستان حفظش کند جوان دلیر و شجاع

  • مرتضی

    بن سلمان تازه شروع به کار کرده ۱۵ سال دیگه از بسیاری از کشورهای جهان از لحاظ فن اوری و اقتصاد و رفاه اجتماعی پیشرفته تر خواهد بود.شما طرحهای اقتصادی و اجتماعی و سیاسی را در این کشور با ۴۶ سال این حکومت ایران مقایسه کنید.