چرا در مذاکرات ایران و آمریکا تعویق موقت و نه تعلیق، رخ داده است؟

تعویق مذاکرات ایران و آمریکا که با تمرکز بر مسائل هسته‌ای ایران به واسطه گری عمان در جریان بود با واکنش‌هایی همراه شده است. اگرچه گمانه زنی‌ها در این خصوص متعدد است، اما برخی کارشناسان معتقدند آن چه مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، درباره غنی سازی ایران گفته می‌تواند نشانه‌ای از شکاف‌ها درون جریان‌های سیاسی آمریکا در خصوص مسائل با ایران باشد.

 مارکو روبیو گفته است ایران باید غنی‌سازی اورانیوم، ساخت موشک‌های دوربرد و حمایت از شبه نظامیان منطقه‌ای را متوقف کند. همچنین او مدعی شده ایران باید بازرسی‌های هسته‌ای، حتی بازرسی‌های آمریکایی‌ها، را بپذیرد.

عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران نیز اعلام کرده که ایران حق دارد از چرخه کامل سوخت هسته‌ای برخوردار باشد. حسن بهشتی پور، کارشناس ارشد سیاست خارجی و تحلیلگر مسائل بین الملل، در گفت‌و‌گویی به تحلیل این وضعیت پرداخته است:

بین ایران و آمریکا «تعویق موقت» رخ داده نه تعلیق

حسن بهشتی پور گفت: «به طور کلی، معتقدم آن چه اکنون بین ایران و ایالات متحده رخ داده، یک «تعویق موقت» است نه «تعلیق». درواقع این موضوع بیش از آن که به ایران برگردد، به فضای سیاسی داخل ایالات متحده بر می‌گردد که هیئت مذاکره کننده و تیم سیاست خارجی ترامپ را مورد بازبینی قرار داده‌اند. ظاهرا آن‌ها نیاز به فرصت بیشتری دارند تا درباره پیشنهاد‌هایی که ایران در دور قبلی مذاکرات ارائه داده، فکر کنند. وقتی طرفین وارد جزئیات می‌شوند، قطعا کار دشوارتر می‌شود و رسیدن به نتایج یا حتی فقط دیدگاه‌های مشترک زمان بر خواهد بود. اما من معتقدم زمان این تعویق چندان طولانی نخواهد بود چرا که هم ایران و هم طرف آمریکایی به این جمع بندی رسیده‌اند که بهتر است مشکلات موجود را از طریق دیپلماسی حل و فصل کنند.»

وی در خصوص مسئله محدودیت‌های زمانی متاثر از اسنپ بک و سرعت بالای سه دور نخست مذاکرات نسبت به تعویق فعلی در مذاکرات، گفت: «باید به این موضوع مهم دقت کنیم که در دور‌های نخست تا سوم، صرفا در خصوص کلیات و مسائل کلی صحبت شده است. در نتیجه، طبیعی است که پیشرفت و سرعت مذاکرات بالا بود. اما با ورود به جزئیات و مسائل حساس فنی شرایط کاملا تغییر کرده و وضعیت جلسات پیش رو با جلسات پیشین اصلا قابل مقایسه نیست. این موضوعیست که باید مدنظر قرار دهیم: رسیدن به نتایج مشترک در بخش جزئیات بسیار دشوارتر است. به همین دلیل معتقدم اکنون شرایط بسیار پیچیده‌تر شده و طرفین باید تصمیماتی سخت اتخاذ کنند. به خصوص طرف آمریکایی که درگیر اختلاف داخلی شده، شرایط سخت تری دارد.»

جناح صهیونیست و تندرو نمی‌خواهند مذاکرات به نتیجه برسد

این کارشناس ارشد سیاست خارجی در ادامه گفت: «جناح صهیونیست‌ها به دنبال این هدفند که تا جایی که می‌توانند مانع از دستیابی به هر نوع توافق با ایران شده و به سمت درگیری و جنگ حرکت کنند، اما تا کنون موفق نبوده‌اند و جناح تندرو عملا، مهار شده و نتوانسته است اهداف خود را پیش ببرد. با این وجود باید منتظر بود تا مشخص شود آیا جناحی که قائل به مذاکره است می‌تواند روند مذاکرات را ادامه داده و از تندروی‌های داخل آمریکا عبور کند یا خیر.»

وی در خصوص علاقه جناح تندرو به درگیری و جنگ و احتمال وقوع درگیری نظامی بین ایران و آمریکا گفت: «مسئله درگیری نظامی بین ایران و آمریکا و رفتن کشور‌ها به سمت جنگ را بیشتر «جنگ در چارچوب رسانه» میبینم. در عالم واقع، احتمال این که ترامپ به سمت جنگ حرکت کند بسیار کم است و بیشتر اسرائیلی‌ها و شخص نتانیاهو به سمت جنگ و درگیری تمایل دارند و بقای حاکمیت خود را نیز در افزایش تنش‌های منطقه‌ای و درگیری مستقیم خود با ایران یا درگیری ایران و آمریکا می‌بینند. به همین دلیل، رسانه‌های اسرائیلی و صهیونیستی نیز تلاش مضاعفی برای القای این حس دارند که جنگ در راه است. با این وجود بعید می‌دانم که موفق شوند و به اعتقاد من دیپلماسی مسیر خود را پیدا کرده و به پیش می‌رود و به همین دلیل نیز بسیار بعید است که شرایط، جنگی شود. ایران و آمریکا حداقل در چارچوب کلی به هم نزدیک و همفکر شده‌اند.»