رایزنی نمایندگان اروپا، آمریکا و شورای همکاری درباره ایران + متن بیانیه مشترک

معاونان سیاسی وزیران خارجه سه کشور اروپایی در ریاض با نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و نمایندگان اعضای شورای همکاری خلیج فارس در ریاض دیدار کردند. 

در بیانیه مشترکی که صادر شده آمده است: «امروز مدیران سیاسی سه کشور اروپایی و نماینده ویژه آمریکا در امور ایران با اعضای شورای همکاری خلیج فارس، مصر و اردن در ریاض دیدار کردند.»

در ادامه این بیانیه آمده است: «آنها درباره اوضاع سیاسی و امنیتی در منطقه از جمله اقدامات ایران تبادل نظر کردند. آنها همچنین به دور هفتم مذاکرات در خصوص بازگشت ایران و آمریکا به پایبندی دوجانبه به برنامه جامع اقدام مشترک پرداختند.»

در این بیانیه در حالی از «بازگشت دوجانبه ایران و آمریکا» سخن به میان آمده که ایران، بر خلاف آمریکا از توافق هسته‌ای خارج نشده است. 

دولت آمریکا اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ با نقض تمامی تعهدات خود در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ از این توافق هسته‌ای خارج شد. 

بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، تهران اعلام کرد با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران ذیل مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت می‌گرفت.

جمهوری اسلامی ایران، بعد از برداشتن ۵ گام برای کاهش تعهدات، سرانجام ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸ اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.

در ادامه بیانیه آمده است: «نمایندگان سه کشور اروپایی و ایالات متحده بر اهمیت حصول و اجرای فوری یک راه حل مبتنی بر مذاکره در خصوص این هدف (بازگشت به برجام) تأکید کردند.»

مدیران سیاسی سه کشور اروپایی و نماینده ویژه آمریکا در امور ایران همچنین از آنچه تلاش‌های شریکان منطقه‌ای برای کاستن از تنش‌ها و ترویج گفت‌وگو در منطقه خوانده شده استقبال کرده‌اند. 

نمایندگان این کشور ایران را به انجام «فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده در منطقه» متهم و ادعا کرده‌اند: «گفت‌وگوهای منطقه‌ای و بازگشت دوجانبه به برجام، به نفع کل خاورمیانه خواهد بود و امکان شراکت‌های منطقه‌ای و مبادلات اقتصادی بیشتر را فراهم خواهد کرد ضمن آنکه نتایج پایداری برای رشد و رفاه همه مردم آن منطقه از جمله ایران خواهد داشت.»

این بیانیه در شرایطی صادر شده که دور جدید مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۴ با محوریت تلاش برای رفع تحریم‌های ضد ایرانی قرار است از هشتم آذرماه در وین برگزار شود. 

در دوران ریاست‌جمهوری حسن روحانی، رئیس‌جمهور سابق ایران نیز مذاکراتی در وین برگزار شد که به دلیل اصرار آمریکا بر عدم رفع تمامی تحریم‌ها علیه ایران بدون حصول نتیجه‌ای مشخص پایان یافت. 

از جمله دیگر موانع اصلی در آن مذاکرات این بود که دولت آمریکا از ارائه هر گونه ضمانت در خصوص عدم خروج مجدد از برجام خودداری کرده بود.

جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده تنها در صورتی که واشنگتن، به صورت قابل راستی‌آزمایی به تمامی تعهداتش عمل کند اقداماتی را که در واکنش به نقض عهد طرف‌های غربی در جهت کاهش تعهدات برجامی‌اش در پیش گرفته به عقب برخواهد گرداند. تهران گفته البته اصرار یا عجله‌ای برای بازگشت آمریکا به برجام ندارد.