کارشناس روابط بین الملل بررسی کرد:

معادله پیچیده برجام از رُم تا رُم!

کارشناس روابط بین الملل گفت: اگر ترامپ با رویکرد‌هایی نظیر مرد دیوانه و ایجاد آشوب و تنش و همچنین ابهام و پیچیدگی به مسائل بین المللی می‌نگریست، بایدن بیش از همه بر قدرت هوشمند آمریکا تاکید داشت.

معادله پیچیده برجام از رُم تا رُم!

رُم پایتخت ایتالیا به تازگی میزبان نشست رهبران ۲۰ اقتصاد برتر دنیا بوده است. این نشست که جز اولین و مهمترین نشست‌ها پس از کاهش یافتن ابعاد بحران پاندمی ویروس کرونا محسوب می‌شود، توجهات زیادی را در ابعاد مختلف سیاسی و بین‌المللی به خود جذب کرده است. در این میان، مساله هسته‌ای ایران و گمانه زنی‌های مختلف درمورد آینده معادله برجام و نوعِ رویکرد‌های آتی کشور‌های غربی به این مساله نیز از جمله مسائل و موضوعات مهمی بوده که در چهارچوب نشست رُم به آن توجه زیادی شده است.

در این راستا، سران چهار کشور آمریکا، آلمان، فرانسه و انگلستان، در بیانیه مشترکی، بار دیگر با بی توجهی به خروج یکجانبه دولت ترامپ از توافق برجام و بدعهدی گسترده از سوی طرف‌های آمریکایی و اروپایی (در قالب معادله برجام)، ادعا کرده اند که این دسته از کشور‌ها به تلاش‌های خود جهت آنچه عدم دستیابی ایران به سلاح اتمی می‌خوانند، ادامه خواهند داد. این بیانیه به طور خاص در مورد اقدامات جبرانی هسته‌ای ایران (که در پاسخ به بد عهدی‌های طرف‌های غربی اتخاذ شده اند) ابراز نگرانی کرده و خواستار توقف این روند از سوی تهران شده است. بیانیه کشور‌های مذکور همچنین از ایران خواسته تا بار دیگر با حسن نیت به مذاکرات برجامی بازگردد.

در این چهارچوب، تحلیل‌های مختلفی در مورد نوعِ موضع گیری تروئیکای اروپایی و همچنین آمریکا در جریان نشست رُم علیه کشورمان مطرح شده است. عده‌ای به طور خاص این مساله را نمودی از اجماع‌سازی دولت آمریکا علیه ایران می‌دانند و بر این باورند که از نشست رم بایستی به مثابه یک نقطه عطف در روند معادله برجام یاد کرد.

در این راستا، مهدی مطهرنیا استاد دانشگاه و کارشناس روابط بین الملل به تحلیل دقیق ابعاد و جنبه‌های مختلف این نشست و نسبتِ آن با معادله هسته‌ای ایران و روند‌های احتمالی آتی که مرتبط با این پرونده هستند، پرداخته است.

نشست رُم همان تداوم دستورکار دولت ترامپ علیه ایران در چهارچوبی جدید است
«جهت تحلیل و بررسی آنچه در جریان نشست جاری جی ۲۰ در رُم ایتالیا اتفاق افتاده، بایستی اندکی به عقب رفت و به حضور ترامپ در نشست سران گروه "جی ۷ "در رم ایتالیا در نخستین سال ریاست جمهوری اش اشاره کرد. ترامپ در جریان نشست مذکور، در باب ایران و اعمال فشار بیشتر بر این کشور در چهارچوب دکترینِ "فشار حداکثری"، در سایه دکترین فراتری با عنوان "محدود کردن همکاری‌های بین المللی با ایران و تنگ کردنِ محاصره منطقه‌ای علیه تهران" که در زمان اوباما آغاز شده بود، اعلام موضع کرد.

در این زمان، ایالات متحده آمریکا نگران پیوستن اروپا و رقبای دیگر آمریکا در پرتو برجام به ایران بود. پس از پذیرش برجام، سیلِ ارتباطات گوناگون با تهران در جهت گسترش روابط اقتصادی بویژه از سوی اروپایی‌ها آغاز شد و بالطبع اروپا و چین به مثابه رقبای استراتژیک آمریکا در سطح بین المللی در این باره رویکردی فعال را در پیش گرفته بودند.

ترامپ جهت گیریِ معنا‌دارِ دکترین محدود کردن همکاری‌های بین المللی با ایران و تنگ کردن محاصره منطقه‌ای این کشور را در چهارچوب دکترین سیاسی و امنیتی دوران ریاست جمهوری خود یعنی "بازیگر دیوانه" به سمت و سوی ایجاد فضایی برد که آمریکا بتواند در قالب آن از برجام خارج شود (امری که در کارزار انتخاباتی ترامپ نیز شدیدا مورد اشاره وی قرار داشت). امری که دریچه‌ای را باز می‌کرد تا واشنگتن از طریق آن بر دامنه فشار‌های خود بر تهران تا جای ممکن بیفزاید. دولت ترامپ به طور خاص این دستورکار را عملیاتی کرد. در این دوران شاهد بودیم که سطح فشار‌های آمریکا علیه ایران به نحو بی سابقه‌ای افزایش پیدا کرد و واشنگتن در عین حال، به ائتلافی بین المللی جهت محاصره ایران نیز اگرچه با برخی چالش‌ها همراه شد، شکل داد.

این دستور کار در نوع خود ادامه دستورکار‌های دولت اوباما علیه ایران بود. در دوران اوباما به طور خاص جهت مهار و تحدید نفوذ و محاصره ایران، ایده "ناتوی عربی" علیه تهران مطرح شد. در واقع، این پازل در دوره ترامپ عملا تکمیل شد. در کنار این ها، قضیه "صلح ابراهیم" و تلاش دولت ترامپ جهت عادی سازی روابط اعراب و اسرائیل که در نهایت موجبِ عادی شدن روابط برخی دول عرب منطقه با تل آویو شد، به نوعی دستورکار دولت ترامپ در محاصره ایران را بیش از پیش شدت بخشید.

در سال ۲۰۱۸، آمریکا از دکترین محدود کردن همکاری‌های بین المللی ایران و همچنین تشکیل ائتلاف منطقه‌ای علیه آن، به سمت دکترین تبدیل چالش ایران به معرفی این کشور به مثابه تهدید کننده نظم منطقه‌ای و جهانی حرکت کرد. آمریکایی‌ها در این سال‌ها به این سمت حرکت کردند که بتوانند گروه‌ها و کشور‌های مختلف را جذبِ اعمال فشار بیشتر علیه ایران کنند. در این راستا حتی واشنگتن به جذب روسیه نیز در این دستورکار خود توجه ویژه‌ای داشت.

در این رابطه من به طور خاص در سال ۲۰۱۸ گفته ام که رویکرد آمریکا از محدودسازی همکاری‌های بین المللی ایران و محاصره منطقه‌ای تهران به سمت دکترین تصویرسازی از تهران به مثابه تهدید و دشمنی برجسته در عرصه معادلات بین المللی تغییر کرده است. ترامپ در چهارچوب دکترین "بازیگر دیوانه" تا می‌توانست فشار‌ها علیه ایران را افزایش داد. متعاقبا روی کار آمدن بایدن و پیروزی وی بر ترامپ تا حدودی برای کسانی که صحنه سیاست را تقلیل گرایانه و غیرواقعی می‌نگرند، زمینه‌هایی را فراهم کرد که برخی به این باور برسند که مساله تمام شده است و آمریکا ضعیف شده و بالطبع بایدن تلاش خواهد کرد تا تحریم‌ها علیه تهران را برداشته و زمینه را برای احیای برجام و بازگشت ایران به توافق مذکور فراهم کند. با این حال، همان زمان عرض کردم که این امر امکان ندارد. بایدن تحریم‌ها را نگاه خواهد داشت و حتی بر آن‌ها خواهد افزود با این حال، زبانِ مذاکره و همکاری را حتی با رقبای آمریکا در مورد موضوعات مختلف و مخصوصا مساله برجام، بار دیگر باز خواهد گشود.

اگر ترامپ با رویکرد‌هایی نظیر مرد دیوانه و ایجاد آشوب و تنش و همچنین ابهام و پیچیدگی به مسائل بین المللی می‌نگریست، بایدن بیش از همه بر قدرت هوشمند آمریکا تاکید داشت. دکترین وی "بازیگر بالغ آمریکایی" است. از طرفی، سیاست کلان وی همراهی با متحدان و همکاری با رقبا برای رسیدن به اهداف ملی آمریکا است. از این رو، راهبرد اصلی وی همکاری در پرتو مذاکره مثبت با رقبا و همراهی فزاینده با متحدین است. از این منظر، تاکتیک او استفاده از دیپلماسی و عمق استراتژیک بخشیدن به طرح‌های مربوط به ایران و دیگر کشور‌ها در چهارچوب نوعی نو‌رئالیسم تدافعی در منطقه است.

از این رو، باید بگویم که نشست رُم که ترامپ در سال اول ریاست جمهوری خود در آن شرکت کرد (در قالب نشست جی ۷) تا نشست رم که اخیرا بایدن در آن شرکت کرده (در قالب گروه جی ۲۰)، عملا مکمل یگدیگر هستند (در رابطه با رویکرد‌ها نسبت به مساله ایران) و تلاش دارند تا حلقه محاصره علیه ایران را به سمتی پیش برند که ایران را از درون تضعیف و با همراهی متحدان وهمکاری با رقبا، زمینه‌های فشار بیشتر بر ایران را به گونه‌ای فراهم کنند که ایران یا پای میز مذاکره حاضر شود و یا راه ایستادگی را در پیش گیرد و هدفِ طراحی‌های مختلف خصمانه کشور‌های غربی قرار گیرد.

در مورد اول، آمریکا خود به طور مستقیم آنچه را که در مورد ایران در ذهن دارد، دنبال خواهد کرد و در صورت دوم، این اسرائیل است که مدیریت حرکت‌های منطقه‌ای علیه ایران را در قالب دکترین "مرگ با هزاران خنجر" دنبال می‌کند. این رویکرد‌ها در مجموع، تا حد زیادی معادله هسته‌ای ایران را پیچیده و، اما و اگر‌ها در مورد آینده آن را افزایش داده اند».

منبع: فرارو

66

شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 7
  • ویبره !!!
    0

    دیپلماسی و شیوه حکمرانی ایران هم باید برمولفه های قدرت هوشمند و قدرت خاموش متکی داشته باشد نه تسلیم هوشمند و از لرزش لرزاننده های آمریکایی نلرزد ......... با اینکه برخی ها نه خودشان را باور دارند ونه بر کشورشان اشراف .. وقتی صحبت از قدرت ملی میشود چندش می گیرند و قبل از دشمنان خودشان خودشان را تحقیر می کنند .. هزار و یک آیه یاس بلد هستند و هزار جور بهانه برای توجیه ویبراسیون ترس .

  • ناشناس
    0

    پر واضح است که برجام اجرا نشده و برهم زده شده توسط ترامپ یک ابزاری شده برای تعطیلی و ضرر زدن به بازارها و اقتصاد ایران ... این باغ گلابی برای آمریکا خوب میوه داده ........ قدرت دیپلماسی ایران باید این ورق را کاملا برگرداند .

  • خارخاشاک
    0

    به اقایون بگین شما برجامو بی ارزش وبدون استفاده برای ایران کرده ودرحقیقت انراکنار گذاشته اید ماهنوز درحال بلااستفاده بودنش برای ایران ترکش نکرده ومظلومانه ازپاسداری میکنیم مادربرجامیم این شماییدکه بیرونید

  • ناشناس
    0

    ظریف گفته من اصلا متن توافق هسته ایو نخوندم و همین جوری امضا کردم و شده برجام،واقعا حسن فریدون مردمو چی فرض کرده؟

    نظرات شما -
    • ناشناس
      0

      برجام یک سناریوی رندانه و زیرکانه آمریکایی بود برای گسترش نفوذ و بسط تحریم ها علیه ایران ..... هم ترامپ و هم بایدن با همین برجام اقتصاد کلان و خرد ما را همچنان بازی می دهند ....... و این حق نماینده های مجلس مردمی است که با کدخدابینی در مقابل دشمن عهدشکن و بی رحم از روی خوش خیالی و با تقلید و تاثیرپذیری مطلق از مرحوم رفسنجانی در عرض 20 دقیقه برجام را برای تضعیف ملت ایران تصویب نمودند . غیر این است ؟؟؟؟

  • سلوک
    0

    مرگ با هزاران خنجر!!! به سمتی در حرکتیم( حاکمییت) که این آرزوی دیرینه اسرائیلی ها ، داره به واقعیت نزدیک میشه!!!!!!این تئوری یک معنای آن یعنی زجر کش کردن!!!!! موهایمان سفید شد ، واز زندگی در ایران فقط تنش، استرس، مرگ بر سگ، مرگ بر شغال.........ای آقا ، پس کی زندگی؟؟؟؟خسته و فرتوت شدیم و.....آیا راهی هست ؟ از ایران برای همیشه رفت؟؟؟؟؟ایران ماله کسانیست ، ا_ ثروتمند و متمول........۲_ و کسانیکه به حاکمییت وصلند......!

    نظرات شما -
    • سعید ترک
      0

      جناب سلوک .. این جملات ناامیدانه و این خستگی همان مرگی است که اسراییل در آرزوی آن است ..... ترسیدن و ترساندن از فقر و مرگ کشنده ترین زهر است برای نابودی یک ملت ..... امیدوار باشیم ........ پایان شب سیه سفیدتر از سفید خواهد بود .......... دشمنان ما در تلاش هستند تا با گسیل کردن انواع تحریم ها و فشارها این سفیدی دیرتر محقق شود که این سفیدی است روی آنها را سیاه تر خواهد نمود . ان شاالله .... بنده هم مثل شما در این جامعه با مشکلاتش نفس می کشم و می سازم ولی از خدا می خواهم این دوران خیلی زود با پیروزی مردم ایران به پایان برسد .

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها