نئاندرتالها ۴۰۰ هزار سال پیش و قبل از تکامل انسان خردمند، آتش روشن میکردند
یک کشف جدید باستانشناسی نشان میدهد، قدیمیترین تاریخ شناخته شده برای روشن کردن عمدی آتش به حدود ۴۰۰ هزار سال پیش بازمیگردد.
توانایی روشن کردن آتش به دلخواه، مدتهاست که به عنوان نقطه عطفی در داستان فرگشت(تکامل) ما انسانها دیده میشود. این توانایی مزایایی مانند پختن غذا، گرم ماندن و محافظت در برابر شکارچیان را برای ما به ارمغان آورد.
انسانهای آغازین، هزاران سال از جمعآوری شعلههای اطراف آتشهای جنگلی به مراقبت از آنها و در نهایت، روشن کردن عمدی پیشرفت کردند.
نیک اشتون(Nick Ashton)، پژوهشگری که با موزه بریتانیا کار میکند و رهبری این مطالعه را بر عهده دارد میگوید جمعآوری آتش به رویدادهای طبیعی به ویژه برخورد صاعقه وابسته بود و مشکلات و هزینههای قابل توجهی در حفظ آتش وجود داشت. با این حال، روشن کردن آتش به انسانهای اولیه این امکان را میداد که آن را در هر کجا و هر زمان که میخواستند، داشته باشند که منجر به استفاده معمول از آن شد.
تعیین دقیق زمان تکامل این نوع استفاده از آتش دشوار است، زیرا آثار سوختگیهای طبیعی و سوختگیهای ساخته دست بشر بسیار شبیه به هم هستند. در هر حال اکنون یک مطالعه جدید، گزارشی از یک تکه متمرکز از رسوبات داغ و ابزارهای سنگی سوخته از سایت باستانشناسی «ایست فارم بارنهام»( East Farm Barnham) ارائه میدهد.
پژوهشگران دو قطعه پیریت(pyrite) را که یک ماده معدنی است که میتواند هنگام برخورد با سنگ چخماق جرقه تولید کند، پیدا کردند که نشان میدهد نئاندرتالهای اولیه از آنها به عنوان «ابزار آتشافروزی» استفاده میکردند. این رسوبات باستانی، اولین شواهد شناخته شده از آتشافروزی را تقریباً در ۴۰۰ هزار سال پیش نشان میدهند.
اشتون میگوید: کنترل کامل آتش از طریق ایجاد عمدی آن، ۴۰۰ هزار سال پیش توسط نئاندرتالهای اولیه به دست آمد.
سایت بارنهام در یک گودال گلی متروکه در سافک انگلستان قرار دارد و آثاری از دوره حدود ۴۲۷ هزار تا ۴۱۵ هزار سال پیش را حفظ کرده است. پژوهشگران در این منطقه، یک تکه کوچک از رسوبات قرمز شده تقریباً به اندازه یک آتش کوچک، احاطه شده توسط دو پیریت، ۱۹ سنگ چخماق و چهار تبر دستی شکسته پیدا کرد که نشانههای واضحی از گرم شدن را نشان میداد. پیریتها در این منطقه کمیاب هستند و نئاندرتالهای اولیه احتمالاً آنها را از جای دیگری آوردهاند.
پژوهشگران برای تأیید اینکه آیا تغییر رنگ این رسوبات قرمز و مصنوعات تغییر یافته، یک آتشدان عمدی انسانی بوده یا یک اتفاق طبیعی، آزمایشهای خاصی انجام دادند.
آزمایشهای در مقیاس کوچک نشان داد که اینها آتشهای ساخته دست بشر بودهاند و از این ناحیه برای آتش زدن مکرر استفاده میشده است و برخی از نمونههای رسوب بیش از ۷۵۰ درجه سانتیگراد دما داشتهاند. اشتون میگوید اینها دماهایی هستند که در آتشهای اردوزنی به دست میآیند.
وی افزود: نئاندرتالهای اولیه دانش تهیه پیریت را داشتند که در این منطقه بسیار نادر بود و از خواص آن در ایجاد جرقه هنگام ضربه زدن برای تهیه آتش آگاه بودند. حتی آتشزنه نیز باید با دقت انتخاب میشد. برخی از قارچهای خشک شده به ویژه مؤثر هستند. این نشان دهنده سطح بالایی از شناخت نئاندرتالهای اولیه، نه تنها در بریتانیا، بلکه به طور گستردهتر در سراسر اروپاست.
شواهد قبلی مبنی بر روشن کردن آتش به حدود ۵۰ هزار سال پیش برمیگشت. بنابراین این یافته، رکورد را ۳۵۰ هزار سال به عقب میراند.
این یافته همچنین نشان میدهد که روشن کردن عمدی آتش، مهارتی بوده که قبل از فرگشت(تکامل) انسان خردمند (هومو ساپینس) پدیدار شده است.
این مطالعه در مجله Nature منتشر شده است.
