موارد پذیرفته‌شده و رد شده طرح ترامپ برای غزه توسط حماس کدامند؟

در ساعات گذشته که حماس نسبت به طرح صلح در غزه توسط آمریکا واکنش مثبت مشروط نشان داده است، در شبکه‌های اجتماعی مختلف و رسانه‌ها تحلیل‌های متعددی درباره نوع پذیرش این طرح از سوی این گروه منتشر شده است. در میان این مطالب تصویر فوق که یک جدول مقایسه‌ای با عنوان «پاسخ حماس: الگوی روشن» است مورد توجه کاربران رسانه‌ای قرار گرفته است.

این جدول نشان نحوه برخورد حماس با پیشنهادات و مطالبات مختلف در مذاکرات یا چارچوب‌های صلح را نشان می‌دهد که در ادامه به تحلیل آن می‌پردازیم: 

در ستون قرمز ۱۳ مورد توسط حماس رد شده که همگی مربوط به امنیت، حکمرانی و سازوکارهای نظارتی هستند. حماس آن‌ها را یا صراحتاً رد کرده، یا نادیده گرفته، یا درباره آنها سکوت کرده است. موارد اصلی که توسط این گروه رد شده شامل؛ 

منطقه عاری از ترور (عدم تضمین برای خلع سلاح)

خلع سلاح (نابودی تونل‌ها، سلاح‌ها، زیرساخت‌ها)

نیروی ثبات بین‌المللی (حضور نیروهای آمریکایی/اروپایی/عربی)

کنترل مرزها توسط اسرائیل و نیروهای بین‌المللی

حذف نقش حماس در حکومت

نظارت بین‌المللی

حکمرانی تکنوکرات‌ها (حاکمیت افراد مستقل)

چشم‌انداز سیاسی و اقتصادی

مکانیزم‌های گفت‌وگو و برنامه‌های همزیستی ادیان و

برنامه جایگزین در صورت شکست توافق.

حماس با رد این موارد، نشان داده عملاً همه بندهایی که به امنیت اسرائیل یا کاهش قدرت نظامی‌اش مربوط است را نمی‌پذیرد.

اما در ستون سبز ۷ مورد توسط حماس پذیرفته شده که شامل مواردی است که مستقیماً منافع فلسطین را پیش می‌برد و مستلزم امتیازدهی واقعی از طرف حماس نیست.

این موارد به شرح زیر است:

آتش‌بس (توقف جنگ)

آزادی گروگان‌ها (در قالب تبادل اسرا)

تبادل اسرا (۲۵۰ اسرائیلی در برابر ۱۷۰۰ فلسطینی)

خروج اسرائیل (خواستار عقب‌نشینی کامل نیروهای دفاعی اسرائیل IDF)

عدم الحاق غزه توسط اسرائیل

عدم اخراج و کوچ اجباری فلسطینی‌ها و

ورود کمک‌های بشردوستانه بدون محدودیت.

این موارد همگی به نفع فلسطینی‌هاست و هزینه‌ای برای حماس ندارد و بار امنیتی یا نظارتی بر آنها تحمیل نمی‌کند.

موارد پذیرفته‌شده و رد شده توسط حماس

گفتنیست حماس در پاسخ خود به طرح ترامپ درباره غزه از تلاش‌های رئیس‌جمهور آمریکا برای پایان جنگ و ایجاد توافق تمجید کرده، اما بر ضرورت دریافت تفسیرها و شفاف‌سازی درخصوص برخی مفاد این طرح تأکید داشته است.

جنبش مقاومت اسلامی حماس درباره پاسخ خود به طرح رئیس‌جمهور آمریکا، ضمن صدور بیانیه‌ای، اعلام کرد که با هدف توقف فوری تجاوز و جنگ نسل‌کشی علیه مردم مقاوم غزه و بر اساس مسئولیت ملی و پایبندی به اصول و حقوق و منافع عالی ملت فلسطین، مشورت‌های گسترده‌ای با نهادهای رهبری، گروه‌ها و جریان‌های فلسطینی، همچنین با میانجی‌گران و دوستان انجام داده و پس از بررسی دقیق تصمیم خود را گرفته و پاسخ را به میانجی‌ها ارائه کرده است.

در این پاسخ، حماس از تلاش‌های عربی، اسلامی، بین‌المللی و شخص ترامپ که برای توقف جنگ، تبادل اسرای دو طرف، ورود فوری کمک‌ها، مخالفت با اشغال غزه و رد کوچاندن مردم فلسطین انجام شده، قدردانی کرده است.

این جنبش در ادامه بیانیه خود، اعلام کرد بر مبنای چارچوب فوق الذکر و با هدف توقف جنگ و عقب‌نشینی کامل از غزه، حماس با آزادی همه زندانیان صهیونیستی ــ چه زنده و چه اجساد کشته‌شدگان ــ بر اساس فرمول تبادلی که در طرح ترامپ مطرح شده، همراه با فراهم شدن شرایط میدانی لازم برای اجرای آن موافق است و آمادگی خود را برای آغاز فوری مذاکرات از طریق واسطه‌ها به‌ منظور بررسی جزئیات این توافق تأکید کرده است.

حماس همچنین بار دیگر موافقت خود را با واگذاری اداره نوار غزه به هیأتی فلسطینی متشکل از مستقل‌ها (تکنوکرات‌ها) بر اساس اجماع ملی فلسطینی و با پشتوانه حمایت عربی و اسلامی یادآور شده است.

در خصوص سایر بندهای طرح ترامپ که به آینده نوار غزه و حقوق اصیل ملت فلسطین مربوط می‌شود، حماس بیان کرده که این مسائل در چارچوب یک موضع ملی جامع و بر اساس قوانین و قطعنامه‌های بین‌المللی مرتبط بررسی خواهد شد و در این چارچوب ملی، حماس حضور خواهد داشت و با مسئولیت کامل در تصمیم‌گیری مشارکت می‌کند.

در عین حال با وجود پاسخ مثبت مشروط حماس به این طرح و ابراز خرسندی ترامپ نسبت به آن، هنوز نمی‌توان توافق را نهایی دانست و در دسترس دانست، باید منتظر ماند و دید این نوع واکنش و استقبال سریع ترامپ در نهایت چه نتیجه‌ای به دست می‌دهد. به علاوه واکنش‌ها و اقدامات خارج از برنامه نتانیاهو نسبت به هرگونه برقراری آتش‌بس و صلحی موضوعی است که می‌تواند سرنوشت این طرح را هم به سرنوشت طرح‌های قبلی دچار کند.