داستان عجیب شیر تعزیه در کربلا؛ از صفویه تا قاجاریه/ آیا واقعا شیری در عاشورا حضور داشته است؟

در زمان ناصرالدین شاه هنگام اجرای تعزیه به جای عروسک، شیری زنده را که در قفسی محبوس بود از باغ وحش آورده و در پیش چشم حاضران به تماشا می ‌گذاشتند تا هیجان صحنه بیشتر شود.

داستان عجیب شیر تعزیه در کربلا؛ از صفویه تا قاجاریه/ آیا واقعا شیری در عاشورا حضور داشته است؟

به گزارش خبر فوری، چند سالی است که مساله ابتنای عزاداری برای سرور و سالار شهیدان بر اخبار و سنن صحیح و دور از انحراف، زیاد مطرح می شود. بسیاری از کاربران فضای مجازی به برخی از سنت های موجود در عزاداری و انحراف آنها اشاره کرده اند. یکی از اموری که در عزاداری ها به آن توجه بسیار می شود، «شیر تعزیه» است.

در طول ایام محرم، اشارات واقعی و غیر واقعی زیادی به شیر تعزیه می شود. برخی با پخش کردن ویدئوهای عجیب از این نماد سعی در انحرافی نشان دادن آن می کنند و برخی دیگر نیز معتقدند شیر تعزیه نه یک انحراف دینی بلکه سنتی آیینی است که از دل فرهنگ ایرانی به وجود آمده است.

اما داستان شیر تعزیه چیست؟ در این گزارش سعی داریم به این مساله اشاره ای داشته باشیم.

آیا شیری در کربلا حضور داشت؟

در مورد حضور شیر در صحرای کربلا در برخی منابع شیعی روایتی نقل شده است که البته به هیچ وجه معتبر نیست و بسیاری از مفسران و فقها آن را نادرست می دانند اما به هر حال، همین داستان داخل ادبیات و هنر عاشورایی شده و به تعزیه وارد می شود. بر اساس روایت برخی محدثین، بعد از به شهادت رساندن امام حسین (ع) هنگامی که خواستند با اسب بر بدنش بتازند فضه به حضرت زینب (ص) می گوید :

«بانوی من، زمانی که سفینه غلام حضرت محمد (ص) در سفر دریا بود کشتی اش شکست و او به جزیره ای پناه می برد، ناگهان شیری را می بینید و به او می گوید من غلام رسول خدا هستم، شیر غرش کنان در جلوی او حرکت می کند و راه را برای وی نشان می دهد. حال آن شیر در ناحیه ای آرمیده، اجازه می دهید شیر را برای جلوگیری از تاختن اسب بر پیکر برادرتان هوشیار کنم؟»

آنگاه فضه نزدیک شیر می شود و واقعه را نقل می کند. شیر پس از شنیدن ماجرا هر دو دست خود را روی پیکر امام حسین(ع) قرار داده تا دشمن نزدیک پیکر او نشود. ابن سعد با دیدن شیر به سپاه خود می گوید این فتنه جدیدی است و به سپاه دستور عقب نشینی می دهد. نکته جالب این است که جایی به نام «مقام شیر فضه» هم اکنون در کربلا واقع است و به  زیارتگاهی تبدیل شده است.

در برخی روایات دیگر اما ماجرای شیر تعزیه به داستان «سلطان قیس» مربوط می شود. جریان سلطان قیس هندی در برخی کتب که حدود 200 سال پیش تالیف شده‌اند آمده است و سند معتبری ندارد. خلاصه این داستان این است که سلطان قیس در مملکتی از ممالک هندوستان سلطنت داشت، روز عاشورا دلش گرفت و غمگین شد؛ برای رفع غم به شکار رفت؛ آهویی دید، دنبال آهو رفت و تنها شد و آهو غیب شد و شیری به او حمله کرد، او متوسل به امام حسین (ع) شد. امام از کربلا با حال تشنگی و بدن زخمی به کمک او آمد. شیر صورت بر قدم حضرت گذاشت و گریه کرد و رفت.

طبق اسناد معتبر شیعی نه داستان سلطان قیس و نه داستان شیر و فضه اعتبار کافی نداشته و مخالف واقعیات تاریخی هستند. لازم به ذکر است در کتب مشهوری چون منتهی الآمال و ارشاد شیخ مفید چنین مطالبی درج نشده و مرحوم شهید مطهری هم در کتاب حماسه حسینی این مطالب را به استناد اسناد تاریخی مردود دانسته و از جمله انحرافات تاریخی می داند.

چگونه شیر وارد تعزیه شد؟

اما چرا و چگونه شیر وارد عزاداری حسینی شد؟ آنچه مشخص است این است که ورود برخی سنت های غیراسلامی به قلب حماسه کربلا و عزاداری عاشور و تاسوعا از زمان صفویه آغاز می شود. صفویه به شدت دنبال این بود که آیین سازی کند و از این طریق حکومت شیعی خود را استوار نگه دارند. برخی معتقدند ورود شیر به سنت عزاداری از زمان سلطنت صفویه آغاز شده است. این امر زمانی تایید می شود که بدانیم، «شیر» در سنت پهلوانی و روحیه ایرانی اهمیت بسیار زیادی دارد و صفویه نیز از طریق تلفیق مذهب شیعه با این نمادها و سنن ایرانی سعی در تثبیت باورهای شیعی و تثبیت حکومت خود داشت.

لازم به ذکر است که مهم‌ ترین و اصلی‌ ترین پرچم دوران صفویه پرچمی مزین به نشان شیر و خورشید است و این نماد در زمان صفویه برای اولین بار به طور رسمی وارد پرچم ایران شد. همچنین، اهمیت شیر در سنت ایرانی و پهلوانی به حدی است که از آن برای توصیف قهرمانان خاص ملی و مذهبی استفاده کرده و حتی امام علی (ع) را شیر خدا می خوانند.

با این حال، به نظر می رسد ورود جدی شیر به تعزیه نه در زمان صفویه بلکه در زمان قاجار مرسوم می شود. بر اساس برخی روایات تاریخی، در زمان ناصرالدین شاه هنگام اجرای تعزیه به جای عروسک، شیری زنده را که در قفسی محبوس بود از باغ وحش آورده و در پیش چشم حاضران به تماشا می ‌گذاشتند تا هیجان صحنه بیشتر شود.

به هر حال، آنچه مشخص است این است که ورود شیر به تعزیه نوعی سنت و آیین غیر مستدل است که جهت تلفیق آیین و سنت ها و باورهای شیعی و ایرانی به وجود آمده و در زمان صفویه و قاجار کارکرد داشته است اما اکنون با تغییر باورها و عقاید ایرانیان و شیعیان به نوعی غیرقابل باور و انحرافی دانسته می شود و ممکن است باعث خنده و مضحکه برخی افراد شود.

منبع: خبر فوری
شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 54
  • محمد
    6

    امان از جاهل

    نظرات شما -
    • ایمان
      46

      تمسخر اعتقادات و حقایق تاریخی و مذهبی بهترین راه برای ریختن قبح هر چیزی است
      بالحق که موفق یودن رسانه های غرب

    • ناشناس
      1

      برخی از واعظین ومداحان چنان از خلوتگاهای افرادحاضر در کربلا می گویند که به این نتیجه میرسیم که در آن خیمه گاه دو نفره یا در ذهن آنها که مناجات میکردند حضور داشتند این شیر هم روی آن راه دوری نمی رود

    • ایمان
      2

      انسان های مطرح همیشه رصد میشن و همیشه همه دنبال حرفها و کاراشون هستن
      چه حرفیه

    • داروغه ناتینگهام
      1

      شیر تعزیه سمی‌ترین موجود عالم

  • ناشناس
    9

    کرگدن هم بوده...حدیث داریم...

    نظرات شما -
    • شمال
      2

      کولکاپیس هم بود . منم خوندم تو یه کتابی!!

    • 1

      قور باغه بوده با دو پرش شمر را گیج کرده

  • ناشناس
    10

    واسه همه مشخصه که کلا این موارد برای حفظ نظام و بس حالا شیر میخواد باشه یا هر چیز دیگه ، مردم هم متوجه هستند منتها کاری از کسی بر نمیاد

  • م ح
    0

    خرافات که شاخ ودم نداره

  • ناشناس
    3

    یعنی قدیما در کربلا شیر وجود داشته.....؟!؟!

    نظرات شما -
    • ایمان
      58

      برای تحریف و فریب افکار امثال شما حتی وحود اسب روهم انکار میکنن و کم کم کل قضیه کربلا هم براتون محو میشه
      چطور میمون وحود داشته که باهاش بازی کنن شیر نبوده!

    • به ایمان
      10

      آقا ایمان کم مردمو فریب بده بسیجی

    • ایمان
      30

      شما فریب خورده خدایی هستی اخوی

    • اندیشه
      3

      تا امسال ایمان در این مملکت هست اوضاع همین هست و بدتر هم خواهد شد اندیشه و حرکت به سمت آرامش نخواهد بود

    • به ایمان
      3

      با ایمان خودت فریب خورده عربا هستی ساندیس خور بسیجی

    • ایمان
      5

      ارامش رو شما میبینی با تبعیت از بی بی سی و امثالش.
      اینقدر از دین بد گفتن و زده شدین که میترسم خدا رو هم منکر بشین

  • ایمان
    7

    حاشیه چیست؟
    هرچیزی غیراز اصل قضیه رو حاشیه میگویند.
    کل قضیه و اتفاقات عاشورا و تک تک شهدای دشت نینوا اینقدرررر حرف نگفته و نکات کلیدی داره که اصلا نباید وارد این مباحث شد.حالا چه واقعیت باشه با نباشه مهم نیست

    نظرات شما -
    • اندیشه
      2

      حقیقت این هست که با این همه تکنولوژی و پیشرفت هنوز نمی توان یک حادثه رو به طور یقین دلیلش تایید کرد اونوقت ۱۴۰۰ سال پیش چطور می تونیم دقیق بگیم خودش مو لا درزش نمیره این همه جنگ فقط همون حمله مغولش کافیه که یه شخم حسابی کل بلاد اسلام زد

    • ناشناس
      1

      کلی حرف نگفته و نکات کلیدی رو خوب اومدی...

  • محمد
    8

    خوبه اون زمان نمیدونستن دایناسور چیه احتمالا دایناسورها رو هم وارد معرکه میکردن که اینا هم بودن و به زبان آدمی زاد هم حرف میزدن

  • حسینی
    17

    99درصد وقایع عاشورا توسط روحانیت و مداح های بی سواد جهت جذب عوام ناس خرافاتی افسانه است . و هیچ استناد تاریخی ندارد .

  • شارودی
    6

    اگر موتور برق بوده شیر هم بوده

  • علی
    4

    مگه عراق شیر داشته؟

  • ناشناس
    3

    به پایگاه خبر فوری:/ حضور دوباره رئیسی پای مداحی حاج منصور ارضی/ ویدئو / سه شنبه 18/05/1401
    ---
    بیعت رئیسی با؟!
    ---
    بگویید: تجدید بیعت آیت الله رئیسی با سرکرده ی مداحان خرافه گستر دشمن قرآن و دشمن دین توحیدی ناب خداوند و بد نام کننده ی حیثیت دینی پیامبر اسلام و اهل بیت مظلوم آن حضرت با ترویج جعلیات بنام این بندگان مقرب خدا و منفور ساز مکتب قرآنی تشیع علوی و جاده صاف کن چیره شدن صهیونیسم و استکبار جهانی بر مسلمانان جهان با تفرقه افکنی و فتنه انگیزی از راه پخش پیوسته ی خرافات کینه زا در اذهان شیعیان .
    اگر دین شناسان قرآن شناس ما می گویند ادعاهای بالا در حق این شخص درست نیستند ؛ به اشعار مداحیها و نوحه سرائیهایی که او در ملأ عام میخواند و ترویج می کند با دقت عالمانه نظر بیاندازند و همه ی این اشعار را با محک الهی شناختهای فرهنگ دین داری و مذهب داری اصیل قرآن با دقت و تدبر عالمانه بسنجند و ارزیابی کنند .
    حتما آیة الله رئیسی بعنوان یک دین شناس فوق تخصص به همه ی شناختها و هشدارها و نویدهای توحیدی محکم و مفصل قرآن باید نیک آشنا بلکه نیک آگاه باشند و این آیات غفلت ناپذیر الزام آور و تکلیف آفرین قرآن را حتما فراموش نکرده اند.

  • ناشناس
    8

    مراسم عاشورا برای دمیدن روح ستم ستیزی و شهامت در جوانان و عموم ملت عالی است و کارکرد اجتماعی مثبت دارد...امیدوارم حکومت این میراث را هم با سیاسی کاری از ملت ایران نگیرد...همه ملت‌ها ازین مراسم‌ها که ممکن است در مواردی به خرافات آلوده شده باشند دارند اما به خاطر کارکردهای مثبت اجتماعی آنها را حفظ می کنند...در ایران لجبازی کودکانه حکومت با مردم باعث شده ملت با میراث دینی خود بیگانه شود و این خسران بزرگی است

  • ناشناس
    1

    چه حرفها که آدم میشنوه واقعا کسی هست در این زمانه این حرفها را باور کنه؟

  • ناشناس
    2

    شیر واقعیت نداشته چون اگر شیر از غیب آمده بود چرا جلوی سر بریدن امام حسین را نگرفت ولشگر یزی را تار ومادر نکرد ودشمنان امام حسین را نکشت حالا چرا یکنفر جلوی این حادثه دل خراش رانگرفتهمه با دشمن بودند

    نظرات شما -
    • عارف
      0

      داداش شیره هالک که نیست

  • ناشناس
    1

    خخخخخخخخخخخخخخخخخ
    تشکر تشکر

  • ناشناس
    6

    عزاداریهای موجود که برسم گذشته انجام میشود وریشه دردوره صفویه دارد خرافات وبرای اینکه اشکی ازمردم بگیرند اکثر راویان حدیث که کلاش هم بودند از جهل مردم استفاده وبر دامنه خرافه ها اضافه کردند وسبب شد که بواسطه آنها هرحاکمیتی حتی با تغییرات واصلاحات آن را درجهت تقویت حاکمیت خود بکاربرد مگر تنها سنتهای خرافه محرم است که دامنه آن درکشور رو به تزاید است همین الان یک نگاهی به تقویم بیندازید بعضی موضوعاتی که توجه ایی را جلب نمیکرد بعضی از افراد عامدانه درصدد ترویج آن هستندوبا گذشت زمان آنها را تثبیت میکنند من نامی نمیبرم تا خودتان اگر علاقمندید بدانید پیگیری کنید قطعا نظر من را تایید میکنید . تحریفات فقط مختص به عاشورا وشیر ومطالب فضه برنمیگردد تاریخ دستخوش تحریف شده است وخدا نیامرزد آنکسانی را که علی الرغم آگاهی از آن صرفا برای بقای قدرت ازآن مطالب استفاده ابزاری میکنند .

  • ناشناس
    1

    جهل و نادانی تا کجا، متاسفانه یکسری بجای اینکه از عقل و شعور خود استفاده کنند و بفهمند پیام عاشورا ( امام حسین(ع) خاندان و یاران با وفایش چه بوده) رو آوردن جهالت،، یکسری سر تا پاشونو گل میمالند،، یکسری قمه زنی میکنن ،، یکسری ۳۰۰_۴۰۰ کیلو آهن را جابجا میکنن و........ اول شعور و دانایی بعد شور

  • طاری
    6

    ۹۰درصد از این واقعه توسط این۴۴سال اخیر توسط آخوندهای ایرانی ویرایش شده

  • ناشناس
    0

    با سلام و عرض ارادت/ چهار شنبه 19/05/1401
    ---
    در مقابل قربانی کردن روشنگریهای قرآنی هیچ تقیه ای پذیرفته نیست
    ---
    در راه الهی دفاع از روشنگریهای شناختهای محکم و مفصل قرآن کریم باید جان نثار کرد و شهادت در این راه الهی باید آرزوی همه چنین مدافعانی باشد .
    هنگامی که به این روشن گریهای الهی اصیل انسان ساز دهان کجی می شود و این روشنگریها بپای انبوه من در آوردیها وخرافات و جعلیات روز افزون بشری ضد قرآن و عقل پیوسته بی محابا قربانی می شوند هیچ تقیه ای از هیچ بشری برای سکوت در مقابل این دهاکجی از هیچ مسلمانی پذیرفته نیست .

  • ناشناس
    5

    روایات بسیاری هست که میگه در روز عاشورا، حدود ۵۶۶ متر دورتر از محل واقعه کربلا، یک ببر بنگال سفید و آقای آبراهام لینکلن هم حضور داشتن و باهم جوج با نوشابه کوکا میزدن.

    نظرات شما -
    • اندیشه
      0

      این درست خخخخخخخ😁😁😁

    • 1

      سرخ پوست های امریکا هم بودند خصوصا
      نهنگ قاتل

  • ناشناس
    2

    تمام پیام امام حسین (ع) این است که زیر بار ستم زندگی نمیکنم .
    حالا بعد چهل سال روحانیون و مداح ها دارند مو به مو و کلمه به کلمه حرف های در گوشی رد و بدل شده بین جن و انسان و شیر و اسب و... با تمام حواشی توضیح میدهند و همه چی برجسته شده غیر اون ستم و ظلم زمانه ! این چنین بود که مذهب شیعه قربانی پول و چک پول و پاکت پر پول ، چک های پر صفر و ...شد . بعد میگن چرا بلا نازل میشه

  • ناشناس
    1

    بعضی کربلای امروز ایران را نمیبینند و با صحنه سازی اشک فراوان ساختگی برای گذشته خیلی دور میریزند.کی است که حسین را ستایش کند و سر مرغی از تن جدا سازد ؟

  • ناشناس
    1

    خرافات برای کسب دلار

  • ناشناس
    2

    الان دایی و گلزار شتیل میدن رسانه ها میگن
    بگین ما هم بودیم اش نذری بهم میزدیم

    نظرات شما -
    • ناشناس
      1

      رهنما و بهنوش بختیاری و بقیه حواس
      پرت کنهای حکومتی هم بودن

  • ناشناس
    1

    بقول شهید مطهری چرا روضه میگویند زیرا برگرفته ازکتاب روضه الشهدا است که مملو از دروغ است .

  • ناشناس
    1

    😂🤣

  • 1

    اگه میشه دایناسور هم اضافه بشه به مراسم محرم

  • ناشناس
    2

    درمورد لشکر جنی هم بگویید خدا نمی توانست مانند ابابیلی که برفرازخانه خودش فرستاد ازامام حسین حمایت کند تا امروز قدرتش را بیشترباور کنند واقدام به ظلم ننمایند البته می توانست امروز هم ظالمان زمان را پودرکند تا ایمانمان کاملترگردد

  • زهرا
    1

    اما فان قضیه اینجاست کسانی که ملت را به ظلم و ستم یزید بر امام حسین و خانواده اش آگاه می سازند و گریه و زاری می کنندکه خودشان در حال ظلم و ستم برعلیه ملت هستند

  • مجید
    1

    چیز عجیبی نیست برخی از مداحان بالاسر برای امام حسین (ع) میز تخته نردو گونی برنج ردیف می کنن

  • ناشناس
    1

    اصل قضیه دروغ هست .چرا در قرآن چنین چیزی نیست.

  • ناشناس
    1

    فردا هم اسنپی ها هم میگن ما بقدری مختار
    تماشا کردیم کوچه پس کوچه ها کربلا را حفظیم
    و انجا بودیم با اسنپ فودها

  • ناشناس
    1

    گزارش آگاهی بخشی است.

  • امیر
    1

    قدیم مردم اعتقاداتشان قوی بود و اگر باوری داشتند و پرستشی میکردند قلبشان صاف و پاک بود دزدی و اختلاس نبود همه در یک سطح زندگی میکردند و در ماه محرم هر نیتی که داشتند کنار یک پاتیل حلیم از خدا حاجت طلب میکردند و برآورده میشد چون ریا نبود

  • ناشناس
    1

    خدا رو شکر انقلابی شد که تمام اعتقادات صواب و ناصواب این ملت در بوته نقد و بازنگری قرار بگیره . هر چند سختی معیشتیش هم به ما رسید . ولی امیدوارم ارمغان این تنگی معیشت پیرایش باورها از هر جهالتی باشه .

  • انسان
    1

    تاوقتی افرادنادان شنونده این مزخرفات هستن مشتی هم بااین داستانها کاسبند

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها