سدیشن و آرامبخشی در دندانپزشکی برای کاهش درد و ترس کودکان

ترس از مراجعه به دندانپزشک، در اکثر کودکان شایع و محسوس است. از طرف دیگر، این حساسیت توسط پزشکان نیز مد نظر قرار گرفته است. به همین دلیل دندانپزشکان همواره به دنبال راهکارهایی هستند که بتوانند ترس از مراجعه به دندانپزشک را در کودکان کاهش داده یا از بین ببرند، در این میان، یکی از مؤثرترین و ایمن‌ترین روش‌ها برای رسیدن به این هدف، استفاده از سدیشن و آرام‌بخشی است.

خوشبختانه مراکز دندانپزشکی کودکان در تهران و سایر نقاط کشور با بهره‌گیری از تکنیک‌های نوین از جمله سدیشن در دندانپزشکی کودکان، شرایط درمانی بدون استرس و آرام را برای این گروه سنی فراهم کرده‌اند.

یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای کاهش درد و ترس از مراجعه به دندانپزشکی اطفال، آماده‌سازی کودک از نظر روانی است. کودکان همواره بر این باور هستند که با مراجعه به دندانپزشکی، درد خواهند داشت. این مسئله آنها را ترسانده و دچار نگرانی می‌‌کند. اگر از نظر ذهنی آنها را آرام ساخته و آماده نمایید، ترس در کودکان برای همیشه از بین خواهد رفت. از چه روش‌هایی برای از بین بردن ترس و کاهش درد دندانپزشکی در کودکان می‌توان استفاده کرد؟ ما در ادامه به این مسئله پرداخته‌ایم. 

علت ترس کودکان از دندانپزشکی چیست؟

کودکان به دلایل مختلفی ممکن است از مراجعه به دندانپزشکی ترس و اضطراب داشته باشند. دلایلی همچون داشتن تجربه منفی در مراجعه قبلی، تصور دردناک بودن فرایند درمان دندان و همچنین ترس از صدای تجهیزات دندانپزشکی. اصولا این یک واکنش احساسی طبیعی به شمار می‌رود. به این صورت که کودکان در مواجهه با موقعیت خاص، دچار اضطراب می‌شوند. 

برای این که بتوان ترس از دندانپزشکی کودکان را از بین برد، باید به سراغ تکنیک‌ها و روش‌های نوین آرامبخشی به ویژه سدیشن در دندانپزشکی کودکان رفت. این تکنیک کمک می‌کنند تا کودکان بتوانند ترس را بهتر از خود دور کرده و در شرایط مطلوبی فرایند درمان را انجام دهند. 

همانطور که دکتر کدخدایی نیز بیان نموده‌اند:

آرامبخشی در درمان‌های دندانپزشکی کودکان دارای اهمیت است، کودکی یکی از حساس‌ترین دوره‌های زندگی است. کودکان معمولا هیجانات احساسی زیادی را تجربه می‌کنند و بیش‌تر از بزرگسالان مغلوب احساسات خود می‌شوند. به همین خاطر احساس ترس در کودکان بیش‌تر خود را نشان می‌دهد.

روش‌های آرام‌بخشی و سدیشن در دندانپزشکی کودکان

برای از بین بردن ترس و درد در کودکان، روش‌های مدرن و جدیدی مورد توجه قرار گرفته است که تجربه مثبتی در درمان ایجاد کرده‌اند. این روش‌ها هم به صورت دارویی و هم غیردارویی انجام می‌شوند که باید آنها را چنین معرفی کنیم: 

روش های روانشناختی و رفتاری 

در این روش دندانپزشک بدون استفاده از دارو، رفتار و احساسات کودک را مدیریت می‌کند. کودک نزد پزشک احساس راحتی نموده و فرایند درمان را بدون ترس و اضطراب نزد ایشان انجام می‌دهد. این روش خود تکنیک‌های مختلفی دارد که عبارتند از: 

1. نشان بده، بگو: در این روش دندانپزشک پیش از این که بخواهد بر روی دندان کودک فرایند درمان را آغاز نماید، ابزارها را به او نشان می‌دهد. سپس روند درمان و استفاده از ابزارها را برای او توضیح می‌دهد تا کودک بداند قرار است چه اقداماتی بر روی دندان‌های او انجام شود. 
2. مدل‌سازی: در این روش به کودک اجازه داده می‌شود تا فرایند درمان بر روی دندان فرد دیگری را مشاهده کند. همچنین ممکن است فرد دیگری با تعریف تجربه مثبت خود از درمان، ترس را در کودک کاهش دهد. 
3. پرت کردن توجه کودک: برای این که بتوان در فرایند درمان توجه کودک را پرت کرد، دندانپزشکان از موسیقی، بازی، ویدیو و یا صحبت در مورد چیزی که توجه کودک را از درمان پرت کنند، استفاده می‌نمایند. 

 به نقل از ویکی پدیا: 

مدل‌سازی نوعی درمان روانی-رفتاری است که برای کاهش ترس از دندانپزشکی استفاده می‌شود. این روش که معمولا در دندانپزشکی کودکان استفاده می‌شود، شامل نمایش یک روش در یک محیط شبیه‌سازی شده است. این روش به بیمار اجازه می‌دهد تا رفتار یک دوست، عضو خانواده یا بیمار دیگر را در موقعیت مشابه مشاهده کند، بنابراین، برای یادگیری مکانیسم‌های مقابله جدید مناسب است. مدل‌سازی می‌تواند به صورت زنده با استفاده از والدین یا بازیگر و همچنین به صورت مجازی از طریق فیلم‌های از پیش ضبط شده ارائه شود.

روش های آرامبخشی و سدیشن

در این روش برای این که بتوان اضطراب و ترس را در کودک از بین برد، از راهکارهای گوناگون آرامبخشی استفاده می‌شود. در جدول زیر به معرفی هر یک از این روش‌ها پرداخته‌ایم:

روش بیهوشی

در صورتی که دیگر کودک با هیچ یک از روش‌های دیگر اجازه درمان به دندانپزشک ندهد، می‌توان به سراغ استفاده از روش بیهوشی عمومی رفت. البته این روش برای کودکانی که نیاز به درمان پیچیده دارند نیز، اهمیت دارد. با این حال تا جای ممکن دندانپزشک تلاش می‌کند از دیگر روش‌ها برای ایجاد فضای مناسب درمانی استفاده کند. 

روش های بدون درد 

در نهایت نیز باید به روش‌هایی اشاره کنیم که دندانپزشکی کودکان برای انجام درمان از آنها استفاده می‌کنند. این روش‌ها بدون درد هستند یا این که احساس درد را در کودکان کاهش می‌دهند. از جمله: 

• استفاده از بی‌حسی‌های موضعی 
• استفاده از جدیدترین ابزار کم‌صدا
• استفاده از مواد ترمیمی با سرعت بال 
• روش‌های بدون تزریق یا کم کردن تعداد تزریقات
• استفاده از روش‌های پیشگیرانه 

برای مراجعه به دندانپزشک کودک به چه نکاتی باید توجه کرد؟ 

برای این که بتوانید بهترین خدمات را از دندانپزشکی کودکان دریافت کنید، توجه به چند نکته مهم ضروری خواهد بود. از جمله: 

• مراجعه زودهنگام به دندانپزشک پیش از یکسالگی کودک 
• برقراری ارتباط صحیح با کودک در یک محیط مناسب 
• ایجاد فضای آرام، رنگارنگ و مناسب برای کودکان جهت کاهش اضطراب و ترس 
• استفاده از روش‌های جدید برای کاهش اضطراب و ترس در کودکان همچون استفاده از واقعیت مجازی 

سخن پایانی 

کاهش ترس و اضطراب و حتی درد در کودکان برای مراجعه به مراکز دندانپزشکی کودکان، با روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است. برای از این روش‌ها ممکن است نیاز به مصرف دارو داشته باشند، در حالی که برخی دیگر تنها با تاثیرگذاری بر روی ذهن کودک، نتیجه‌بخش خواهند بود. این که شما کدام یک از این روش‌ها را انتخاب کنید، بسته به میزان ترس و اضطراب کودک، سن کودک و نوع فرایند درمان خواهد داشت. با این حال شما می‌توانید با انجام این راهکارهای ساده، یک تجربه مثبت در کودک ایجاد کنید تا دیگر از درمان نترسد.