بازدارندگی پنهان | راز سکوت موشکی ایران | چرا تهران از همه ظرفیت زرادخانه خود استفاده نکرد؟

 به گزارش خبر فوری به نقل از وانا، در همان روز، یک مقام امنیتی اسرائیل در مصاحبه‌ای با رسانه‌های عبری اعتراف کرد که «ایران در حال بازتولید موشک‌های پیشرفته است.» این اظهارنظر به سرعت روایت پیروزی در تل‌آویو را تضعیف و دوباره توجه‌ها را به ارزیابی توان واقعی نظامی ایران جلب کرد.

جنگ ۱۲ روزه ممکن است برای اسرائیل پایان درگیری‌ها را رقم زده باشد، اما برای تحلیلگران نظامی پرسشی تازه مطرح شد: چرا تهران در اوج این منازعه از به‌کارگیری تمام ظرفیت زرادخانه موشکی خود خودداری کرد؟

گزارش‌های نیویورک تایمز و یورونیوز (دو رسانه غربی با دیدگاه‌های تحریری متفاوت) در یک نکته با هم هم‌نظر بودند: زرادخانه موشکی ایران تا حد زیادی دست‌نخورده باقی مانده است.

به نوشته یورونیوز، این موضوع نشان می‌دهد که ایران نه تنها قادر به پاسخگویی است، بلکه سطحی از بازدارندگی ایجاد کرده که اثر آن حتی بدون استفاده فعال از تسلیحاتش نیز محسوس است.

در میان تحلیلگران نظامی، این رویکرد به عنوان بازدارندگی نوع دوم شناخته می‌شود: بازدارندگی‌ای که از طریق نمایش قدرت حاصل نمی‌شود، بلکه با پنهان‌سازی استراتژیک آن به دست می‌آید.

برخلاف بسیاری از بازیگران منطقه‌ای، ایران در جریان درگیری اخیر تنها بخشی از توانمندی‌های خود را آشکار کرد. منابع غربی گزارش می‌دهند که تهران هنوز موشک‌هایی با برد بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر(از جمله خانواده‌های خرمشهر، فتاح و خیبر) را به کار نگرفته است.

همچنین، موشک‌های کروز با دقت بالا مانند سومار و قاسم نیز در میدان نبرد مشاهده نشدند.

این غیبت عمدی می‌تواند پیام مهم‌ترین جنگ باشد:

ایران توانمند است، اما هنوز تصمیم نگرفته است تمام قدرت خود را به کار گیرد.

یورونیوز درباره موشک خیبر می‌نویسد: «این نسل جدید از خانواده موشک‌های خرمشهر با بردی تا ۲۰۰۰ کیلومتر و قابلیت هدف‌گیری اهداف زیرزمینی طراحی شده و نیازی به سیستم‌های پرتاب پیچیده ندارد.»

در مورد موشک کروز سومار نیز می‌نویسد: «برد ۲۵۰۰ کیلومتری و مسیر پرواز کم‌ارتفاع آن، شانس نفوذ به سامانه‌های دفاع هوایی را افزایش می‌دهد.»

در تحلیلی دیگر، یورونیوز پیشنهاد کرد که نگهداری این زرادخانه می‌تواند هم به عنوان ابزار فشار سیاسی و هم نظامی عمل کند؛ چیزی که ایران ممکن است به طور استراتژیک برای تأثیرگذاری بر مذاکرات از آن استفاده کند.

در همین حال، تحلیلگران بی‌بی‌سی پس از درگیری نوشتند: «اسرائیل در رهگیری موشک‌های ایرانی با اختلال مواجه شد» که این موضوع یکی از عواملی بود که به توقف زودهنگام مقابله کمک کرد.

مزیت ایران تنها فناوری نیست، بلکه اقتصادی نیز هست. در حالی که هر موشک رهگیر سامانه گنبد آهنین اسرائیل میلیون‌ها دلار هزینه دارد، موشک‌های ایرانی ساخت داخل با سوخت جامد و قابلیت پرتاب سریع بسیار ارزان‌تر هستند.

نتیجه واضح است: هر موج شلیک موشک‌های ایران بار مالی سنگینی بر تل‌آویو تحمیل می‌کند.

در تل‌آویو، شکافی عمیق بین سخنان نتانیاهو و واقعیات میدانی تأییدشده ایجاد شده است.

تایمز اسرائیل با نقل قول از علی واعظ از گروه بحران بین‌المللی گزارش داده: «تهران به‌طور چشمگیری تولید موشک‌های خود را افزایش داده و به‌صورت شبانه‌روزی کار می‌کند تا بتواند دو هزار موشک را هم‌زمان پرتاب کند، نه فقط پانصد موشک طی دوازده روز.»

اگر جنگ ۱۲ روزه را نه از نظر خسارات فیزیکی، بلکه از نظر ادراک راهبردی بررسی کنیم، نتیجه واضح است: ایران نشان داد که می‌تواند بازدارندگی را بدون شلیک همه موشک‌های خود حفظ کند.

درگیری اخیر ممکن است یک منازعه کوتاه را پایان داده باشد، اما مرحله‌ای جدید در ذهن سیاستگذاران غربی گشوده است: مرحله‌ای که ایران دیگر تنها یک قدرت موشکی نیست؛ بلکه یک معادله روانی در سیاست امنیتی خاورمیانه محسوب می‌شود.