تفاوت پدافند عامل و غیرعامل؛ گستره ای از جنگ تا صلح

به گزارش خبر فوری، پدافند به دو نوع تقسیم می‌شود؛ پدافند عامل و پدافند غیرعامل

پدافند عامل و استفاده از سلاح گرم

به کار گیری سلاح‌های گرم، تجهیزات جنگی و تکنیک‌های جنگی در برابر دشمن به منظور دفاع از خود و از کار انداختن ابزار جنگی و نابودی آن. به عبارت دیگر هر اقدامی ‌که با استفاده از وسایل و تجهیزات موجود جهت پیشگیری از هجوم دشمن، مقاومت از پیشروی آن و در نهایت انهدام نیروی دشمن انجام شود پدافند عامل نامیده می‌شود. در واقع منظور از پدافند عامل این است که با به کار گرفتن مستقیم سلاح گرم و ابزارهای جنگی اقدامات دشمن خنثی شود و یا اثر حملات نفوذی خرابکارانه، زمینی، هوایی، دریایی و عملیات تروریستی دشمن کاهش یابد.

پدافند غیرعامل و اقدامات غیرمسلحانه

مجموعه اقدامات غیر مسلحانه برای ارتقای پایداری ملی، کاهش آسیب پذیری، افزایش بازدارندگی، تداوم فعالیت‌های حیاتی و تسهیل مدیریت بحران در برابر اقدامات و تهدیدات نظامی ‌دشمن پدافند غیرعامل نامیده می‌شود. پدافند غیرعامل در زمان صلح انجام می‌شود. یکی از مهمترین اهداف اجرای پدافند غیرعامل، کاهش آسیب پذیری زیر ساخت‌های حیاتی زندگی مردم و حفظ امنیت، آرامش و آسایش جامعه است که با یک برنامه ریزی و طراحی اصولی انجام می‌پذیرد.

در واقع پدافند غیرعامل، انجام اقدامات دفاع غیرعامل در ابعاد گوناگون در جهت مقابله با تهاجمات دشمن (نظامی‌و غیرنظامی)، بلاهای طبیعی و انسان‌ساخت، تقلیل خسارات ناشی از حملات نظامی‌دشمن همچون حملات هوایی، زمینی، دریایی و غیرنظامی‌ چون حملات سایبری، جنگ نرم و بلاهای طبیعی مانند طوفان، سیل، زلزله، موضوعاتی بنیادی است که وسعت و گستره آن تمامی‌ زیرساخت‌های کلیدی، مراکز حیاتی، حساس و مهم نظامی ‌و غیرنظامی ‌کشور چون پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها، بنادر، فرودگاه‌ها، مجتمع‌های بزرگ صنعتی، مراکز بهداشتی و درمانی، قرارگاه‌ها و مراکز عمده فرماندهی نظامی ‌و هدایت و تصمیم‌گیری‌های سیاسی، مراکز اصلی مخابراتی و ارتباطی، پل‌های استراتژیک، صنایع نظامی، پایگاه‌های هوایی، سایت‌های موشکی، مراکز و ایستگاه‌های رادیویی، تلویزیون، انبارهای عمده مواد غذایی و دارویی، مراکز جمعیتی و قرارگاه‌های تاکتیکی، مقرهای عمده آماری و پشتیبانی و غیره را، دربر می‌گیرد.

اهداف پدافند غیرعامل

• ارتقاء قابلیت بقا و حفظ کشور در شرایط بحران
• کسب امنیت پایدار در توسعه و پایدار سازی زیرساخت‌های حیاتی کشور
• توسعه کمی ‌و کیفی نیروی انسانی متخصص
• به حداقل رسانیدن تاثیر تهدیدات نظامی ‌دشمن بر زیرساخت‌های حیاتی، حساس و مهم
• تکمیل چرخه دفاعی کشور و تعامل مثبت با دفاع عامل و پدافند غیر عامل
• کاهش مجموعه آسیب پذیری‌های کشور و نمایان نمودن اقتدار ملی ناشی از آن به عنوان یکی از مولفه‌های بازدارندگی
• ایمنی سازی مراکز حیاتی، حساس و مهم
• توسعه کمی ‌و کیفی ظرفیت و توان اجرایی پدافند غیر عامل در بدنه مهندسی کشور
• فرهنگ سازی و ایجاد باور عمومی ‌در مورد تاثیر پدافند غیر عامل در کاهش آسیب پذیری
• افزایش آستانه مقاومت ملی و تقویت مولفه‌های مقاومت در مقابل تهدیدات
• نهادینه کردن رعایت اصول و ضوابط پدافند غیر عامل در طرح‌های توسعه منتهی به ایجاد مراکز طبقه بندی
• تحقیق و پژوهش، تولید علم و فناوری و فرهنگ سازی و تبدیل آن به معارف عمومی

سازمان پدافند غیرعامل

«سازمان پدافند غیرعامل» سازمانی دولتی در ایران است که زیرمجموعه ستاد کل نیروهای مسلح محسوب می‌شود. سازمان پدافند غیرعامل در سال ۱۳۸۲ تشکیل شد و از سال ۱۳۹۰ در تقویم ایران، تاریخ ۸ آبان به‌عنوان «روز پدافند غیرعامل» شناخته می‌شود.  

این سازمان از طریق سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و راهبری و هدایت و سازماندهی و نظارت، موضوع مصون‌سازی زیرساخت‌های کشور و صیانت از مردم را از طریق فرهنگ‌سازی و آموزش عمومی ‌و تخصصی، آمادگی و ارتقاء مقاومت ملی، پایش تهدیدات، طبقه‌بندی و سطح‌بندی مراکز و حوزه‌ها، کاهش آسیب‌پذیری‌ها، نهادینه‌سازی اصول، الزامات و ملاحظات فنی - مهندسی پدافند غیرعامل در ذات طرح‌ها و پروژه‌های ملی و استانی کشور، تسهیل مدیریت بحران و تداوم کارکردهای ضروری کشور، راهبری می‌کند.

 سازمان پدافند غیرعامل اگرچه زیرمجموعۀ ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ‌ایران تعریف می‌شود ولی حوزه‌ی عملکرد آن فراگیر و همه دستگاه‌های اجرایی، نهادها و سازمان‌های عمومی ‌و غیردولتی و همچنین زیرساخت‌های کشور را دربر می‌گیرد.