چای و کاکائو میتوانند خطرات ناشی از نشستن طولانی مدت را خنثی کنند
همواره توصیه میشود که برای جبران مضرات نشستن طولانیمدت تحرک بیشتری داشته باشیم. برای نمونه میگویند ورزش کنیم یا صرفاً از جای خود بلند شویم.
پژوهش جدید محققان دانشگاه بیرمنگام که اخیرا در نشریه فیزیولوژی انتشار یافته نشان میدهد که خوراکیهای حاوی فلاونوئیدها- چای، انواع توت، سیب و کاکائو- در برابر آسیبهای ناشی از نشستن طولانیمدت از رگها محافظت میکنند.
نشستن خطر بیماریهای قلبی-عروقی را افزایش میدهد
اگر جوان هستید، احتمالاً روزانه حدود ۶ ساعت پشت میز، پشت فرمان خودرو یا روی مبل مینشینید. یافتههای پژوهشگران نشان میدهند که این مدت طولانی فشار زیادی به رگها وارد میکند و خطر بیماریهای قلبی را افزایش میدهد.
پژوهشهای پیشین نشان دادهاند که کاهش ۱ درصدی انعطاف رگها میتواند خطر ابتلا به بیماری قلبی، سکته مغزی و حملات قلبی را تا ۱۳ درصد افزایش دهد.
پژوهشگران به دنبال کشف این نکته بودند که آیا خوراکیهای سرشار از فلاونوئیدها میتوانند از بروز چنین آسیبهایی جلوگیری کنند یا خیر. فلاونوئیدها ترکیباتی طبیعی هستند که در میوهها، چای، مغزها و دانههای کاکائو یافت میشوند.
کاترینا رندیرو، نویسنده اصلی مطالعه حاضر و استادیار علوم تغذیه دانشگاه بیرمنگام، و تیم او ۴۰ مرد جوان و سالم را برای مطالعه خود انتخاب کردند. نیمی از داوطلبان از نظر فیزیکی سالم و نیم دیگرشان کمتحرک بودند. پژوهشگران نوشیدنیهایی را در اختیار داوطلبان گذاشتند و بعد از آنها خواستند به مدت ۲ ساعت بنشینند: بعضیها یک نوشیدنی کاکائویی با فلاونوئید فراوان (۶۹۵ میلیگرم) و بعضی دیگر یک نوشیدنی کاکائویی با فلاونوئید اندک (تنها ۵.۶ میلیگرم) دریافت کردند.
پژوهشگران وضعیت رگهای داوطلبان را در این مدت کنترل کردند و شاخصهایی مانند انعطافپذیری شریانها، فشار خون، جریان خون و نرخ اکسیژنرسانی به عضلات پا را مورد بررسی قرار دادند.
نوشیدنی حاوی فلاونوئید فراوان از آسیبدیدگی رگها جلوگیری کرد
آقایانی که نوشیدنی حاوی فلاونوئید اندک دریافت کرده بودند، فارغ از سطح آمادگی جسمانی خود بعد از ۲ ساعت با سفتشدن شریانها، افزایش فشار خون و کاهش جریان خون و اکسیژنرسانی به عضلات خود مواجه شدند.
آقایانی که نوشیدنی حاوی فلاونوئید فراوان دریافت کرده بودند، چنین نتیجهای نگرفتند. این موضوع نشان میدهد که فلاونوئیدها از آسیبدیدگی رگها بر اثر نشستن طولانیمدت جلوگیری میکنند.
سم لوکاس، استاد مغز و اعصاب و فیزیولوژی ورزشی دانشگاه بیرمنگام و از نویسندگان مطالعه حاضر، در بیانیهای گفت: «آزمایش ما نشان میدهد که آمادگی جسمانی بهتر از اختلال عروقی موقت بر اثر نشستن طولانیمدت و مصرف نوشیدنی حاوی فلاونوئید کمتر جلوگیری نمیکند.» او افزود که میزان اتساع عروقی وابسته به جریان خون در داوطلبان متناسب و نهچندان متناسب بعد از مصرف نوشیدنی حاوی فلاونوئید فراوان و نشست ۲ ساعته هیچ تغییری نکرد.»
این مطالعه برای اولینبار نشان داد که که سطح آمادگی جسمانی هیچ تأثیری بر اثر فلاونوئیدها در قبال رگها ندارد. این یعنی همه میتوانند فارغ از سطح آمادگی جسمانی خود از فواید مصرف فلاونوئیدها استفاده کنند.
رندیرو به اپک تایمز گفت که نقش اصلی فلاونوئیدها در رگها این است که سطح دسترسی به نیتریک اکسید را افزایش میدهند؛ مولکولی که به شلشدن و اتساع رگها کمک میکند.
او افزود که شواهد حاصل از مدلهای انسانی و سلولی نشان میدهند که فلاونوئید اپیکاتچین و فرآوردههای جانبی آن باعث افزایش فراهمیِ زیستی نیتریک اکسید میشوند.
رندیرو افزود که خانمها در این مطالعه مورد بررسی قرار نگرفتند، زیرا تغییرات هورمونی در جریان چرخه قاعدگی میتواند بر عملکرد فلاونوئیدها اثر بگذارد.
او گفت: «در حال حاضر نمیتوانیم بگوییم که خانمها هم از این فواید برخوردار میشوند یا خیر. خانمها باید محور مطالعات آتی باشند.»
استروژن که در زمان تخمکگذاری افزایش و همزمان با قاعدگی کاهش مییابد، اثر اتساعی دارد که معمولاً سلامت رگها را بهبود میبخشد. از اینرو، تأثیر فلاونوئیدها در مراحل خاصی از چرخه قاعدگی بیشتر از سایر مواقع مشهود است.
فلاونوئید در منابع مختلف در دسترس قرار دارد
آلسیو دانیله، دانشجوی مقطع دکتری، در بیانیهای گفت: «اضافه کردن غذاهای سرشار از فلاونوئید به رژیم غذایی کار نسبتاً آسانی است.» او افزود که بعضی از محصولات حاوی کاکائو که در سوپرمارکتها و فروشگاههای محصولات بهداشتی عرضه میشوند، به شکلی فرآوری شدهاند که همچنان حاوی فلاونوئید هستند.
او گفت: «اگر کاکائو دوست ندارید، از سیب، آلو و انواع توت، مغزها و چای سیاه و سبز استفاده کنید که پای ثابت تمام آشپزخانهها بوده و همهجا در دسترس هستند.»
رندیرو گفت مطالعه او نشان میدهد که مصرف غذاها و نوشیدنیهای حاوی فلاونوئید در اوقاتی که در حالت نشسته سپری میشود، راهکار مؤثری است که بخشی از مضرات کمتحرکی را برای سیستم عروقی برطرف میکند، اما «راهبرد اصلی» ما باید این باشد که کمتر بنشینیم و ایستادن و پیادهرویهای کوتاه را در دستور کار خود قرار دهیم.
او افزود: «اما اگر امکان این کارها را ندارید، استفاده از غذاهای سالم و سرشار از فلاونوئید میتواند به کاهش بخشی از مضرات نشستن در قبال عملکرد رگها کمک کند.»