تاب آوری در روزهای غبارآلود؛ از حفاظت فردی تا مراقبت های محیط زندگی
قرار گرفتن در معرض ذرات خطرناک موجود در هوا میتواند باعث اختلالات مختلف پوستی شود.

ذرات گرد و غبار از نظر اندازه از درشت (غیرقابل استنشاق) تا ریز (قابل استنشاق) و بسیار ریز (قابل تنفس) متفاوت هستند.
این ذرات میتوانند به سلامت انسان به ویژه افراد دارای مشکلات تنفسی، آسیبهای جدی وارد کنند. در طول مدت وقوع طوفان شن و خاک، ذرات ریز گرد و غبار در هوا پخش میشوند و میتوانند بلعیده شوند.
استنشاق گرد و غبار صرف نظر از وضعیت جسمی فرد، مشکلات مختلفی را ایجاد میکند. در ادامه نگاهی دقیقتر به چگونگی آسیب این بحرانهای زیستمحیطی به سلامت انسان میاندازیم:
سلامت تنفسی: در روند مبارزه سیستم ایمنی بدن با طوفانهای گرد و غبار، ریهها در خط مقدم هستند. ذرات ریز گرد و غبار به سیستم تنفسی نفوذ میکنند و با عبور از سد دفاعی طبیعی بدن ما، التهاب و ناراحتی ایجاد میکنند. این تهاجم باعث علائمی مانند سرفه و مشکل در تنفس میشود، شبیه به بالا رفتن از کوه شنی. افرادی که از آسم، برونشیت یا بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) رنج میبرند، به ویژه آسیبپذیر هستند. مجاری هوایی حساس آنها تنگتر میشود و تنفس را سختتر میکند.
خارش و سوزش چشم: یکی دیگر از عوارض جانبی قرار گرفتن در معرض ذرات گرد و غبار، خارش و سوزش چشم است. طبق مطالعهای که در مجله بینالمللی تحقیقات محیطی و بهداشت عمومی منتشر شده است، قرار گرفتن مداوم در معرض ذرات گرد و غبار همچنین میتواند باعث مشکلات چشمی شود.
مشکلات پوستی: قرار گرفتن در معرض ذرات خطرناک موجود در هوا میتواند باعث اختلالات مختلف پوستی شود. یک متخصص در این باره توضیح میدهد: ذرات گرد و غبار و آلایندهها میتوانند چربیهای طبیعی پوست را از بین ببرند و باعث شوند پوست شما دچار کمآبی شود. سپس واکنشهای آلرژیک بروز میکنند که ناشی از این ذرات گرد و غبار است و باعث التهاب، آلرژی و انواع مختلف بثورات پوستی میشود.
واکنشهای آلرژیک: طوفانهای گرد و غبار میتواند باعث ایجاد آلرژی در افراد مبتلا به آسم شود. متخصصان تأکید میکنند که قرار گرفتن در معرض ذرات خطرناک ممکن است باعث واکنشهای آلرژیک و منجر به بدتر شدن حملات آسم شود. در صورت عدم کنترل، میتواند به طور بالقوه باعث مشکلات تنفسی و تهدیدکننده زندگی شود.
اقدامات محافظتی برای سلامت فردی و محیط زندگی
به گزارش oizom، متخصصان توصیه میکنند که در هنگام وقوع طوفان گرد و غبار تا حد امکان در اماکن سرپوشیده و داخل ساختمان بمانید، با لوازم و روشهای توصیه شده از چشم و ریههای خود محافظت کنید، پیوسته از وضعیت کیفیت هوا مطلع بمانید و مایعات بیشتری هم بنوشید.
در مواجهه با طوفانهای خاک و خیزش گرد و غبار (که بهویژه در مناطق خشک و نیمهخشک رایج هستند)، اقدامات محافظتی هم برای سلامت فردی و هم برای پاکسازیِ و مراقبت از محیط زندگی، اهمیت زیادی دارند. در ادامه چند توصیه مهم و کاربردی در این زمینه ارائه میشود:
محافظت شخصی
- استفاده از ماسک مناسب (N95): ماسکهای معمولی (جراحی یا پارچهای) در برابر ذرات ریز گرد و غبار بیاثرند. در عوض ماسکهای فیلتردار N95 بهخوبی جلوی نفوذ ذرات ریز را میگیرند.
- عینک ایمنی یا عینک محافظ چشم بدون منفذ: گرد و غبار میتواند باعث التهاب، خشکی و خارش چشم شود. در این شرایط استفاده از عینکهای ایمنی (که اطراف چشم را کاملا پوشش میدهند) مفید است.
- افزایش رطوبت بینی و دهان: استفاده از اسپری نمکی بینی (سرم شستشو) یا بخور آب ساده کمک میکند مجاری تنفسی خشک نشوند و سیستم دفاعی طبیعی بینی حفظ شود.
- عدم انجام فعالیت فیزیکی در فضای باز: در روزهایی که شاخص کیفیت هوا پایین است، از ورزش یا پیادهروی در فضای باز خودداری کنید.
پاکسازیِ فضای داخلی منزل
- نصب نوار درزگیر در اطراف در و پنجرهها: نوارهای درزگیر (فومی یا سیلیکونی) جلوی ورود گرد و غبار از شکافها را میگیرند. این کار، تأثیر زیادی در حفظ هوای پاک داخل خانه دارد.
- استفاده از دستگاه تصفیه هوا با فیلتر HEPA: اگر در منطقهای با طوفانهای خاک زندگی میکنید، سرمایهگذاری برای تهیه یک تصفیهکننده هوا با فیلتر HEPA (نه فقط یونیزهکننده) بسیار مفید است.
- پوشاندن وسایل حساس با پارچه یا پلاستیک در زمان طوفان: تلویزیون، رایانه و وسایل صوتی-تصویری به ذرات گرد و غبار حساس هستند و ممکن است آسیب ببینند و توصیه میشود اگر در مناطقی با سطح بالای گرد و خاک هستید، روی این لوازم را در مواقعی که استفاده نمیکنید، بپوشانید.
- نگهداری از گیاهان تصفیهکننده هوا (در زمان مناسب): نگهداری از گیاهانی مانند اسپاتی فیلوم، آلوئهورا و سانسوریا میتواند به تصفیه هوای داخلی خانه کمک کند، با این حال اگر گیاهان، بیرون از آپارتمان هستند، بستن درها و پنجرهها در زمان طوفان در اولویت است.
مراقبت از خودرو
- پوشاندن خودرو با کاور ضدگرد و غبار: بهویژه اگر ماشینتان در فضای باز پارک میشود، استفاده از کاور ضخیم مانع نفوذ گرد و خاک به موتور و داخل اتاق میشود.
- بررسی فیلتر هوا و تعویض بهموقع آن: طوفانهای گرد و خاک میتوانند فیلتر هوای موتور و کابین را سریعتر از حد معمول کثیف کنند. این مورد را هر چند هفته یکبار چک کنید.
در حین طوفان خاک
- پرهیز از رانندگی، مگر در مواقع ضروری: کاهش دید در طوفان خاکی میتواند بسیار خطرناک باشد. اگر مجبور به رانندگی شدید، چراغها را روشن کرده و با سرعت بسیار کم حرکت کنید.
- خاموش کردن کولر آبی و باز نکردن پنجرهها: کولرهای آبی، به دلیل مکش هوای بیرون، گرد و غبار زیادی را وارد منزل میکنند. در مناطق و زمانهای شدت گرفتن طوفان، آنها را خاموش کنید.
به گزارش ایسنا، در یک سال اخیر طوفانهای گرد و خاک در مناطق مختلفی از جهان رخ دادهاند از جمله خاورمیانه (عراق، کویت، عربستان، امارات و عمان)، آسیای میانه (قزاقستان و مناطق اطراف)، هند (دهلی، ایندور و دیگر شهرهای شمالی)، ایالات متحده (تگزاس، اوکلاهما، کانزاس، نیومکزیکو و حتی شیکاگو) و جنوب اروپا (اسپانیا، پرتغال، فرانسه و سوئیس) که بیشتر ناشی از گرد و غبار صحرای ساهارا بودند. این پدیدهها گاهی با کاهش شدید دید، آلودگی هوا و اختلال در حملونقل همراه بودهاند.