سینمای ایران، هر سانس 23 تماشاگر

فروش اغلب فیلم‌های روی پرده تعریف چندانی ندارد و فیلمی نیست که مردم برای دیدنش سر و دست بشکنند. تا زمان تنظیم این گزارش، تعداد کل مخاطبان سینمای ایران در سال‌1401، مطابق آمار سمفا(سامانه مدیریت فروش و اکران سینما)، 539 ،793، 6 نفر در 920، 297 سانس بوده است.

بر این اساس می‌شود گفت که به‌طور میانگین در هر سانس 22.8تماشاگر در سالن حضور داشته‌اند؛ تقریبا نزدیک به 23نفر در هر سانس. این عدد به‌خودی خود نشان می‌دهد که سینما چقدر برای مردم اهمیت دارد و مسئولان سینما باید فکر عاجلی برای این وضع بکنند. با توجه به تعداد فیلم‌های پشت‌خط اکران مانده و عجله‌ای که برای اکرانشان وجود دارد، به‌نظر نمی‌رسد این وضع در ماه‌های آینده هم رو به بهبود‌ برود.

با این حال، در همین رکود مزمن هم گاه فیلم‌هایی وجود دارند که سینماروها استقبال بهتری از آنها دارند و حاضرند برای تماشای‌شان بلیت بخرند. 2فیلم الناز شاکردوست، یعنی «تی‌تی» ساخته آیدا پناهنده و «ابلق» ساخته نرگس آبیار، فروش کم و بیش قابل‌قبولی داشته‌اند. «تی‌تی» که از 15تیر به روی پرده رفته، بیش از 16میلیارد فروخته و «ابلق» هم که از 26مرداد اکران شده، بیش از 6 میلیارد تومان در گیشه فروش داشته است. نکته مشترک این دو فیلم جز حضور شاکردوست در نقش اصلی، حضور کارگردان‌ زن در پشت دوربین است.

تی‌تی؛ ملودرام فانتزی

«تی‌تی» محصول‌۱۳۹۹ به کارگردانی و تهیه‌کنندگی آیدا پناهنده و نویسندگی مشترک ارسلان امیری و پناهنده است. علاوه بر شاکردوست، پارسا پیروزفر و هوتن شکیبا از دیگر بازیگران این فیلم هستند. این فیلم در سی‌و‌نهمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور داشت اما به‌دلیل اینکه نمایش اول آن در سی‌وسومین جشنواره بین‌المللی فیلم توکیو ۲۰۲۰ بود، از داوری در 2 بخش بهترین فیلم و بهترین کارگردانی ناکام شد.

«تی‌تی» در جدول رده‌‌بندی منتقدان مجله فیلم که هر سال بعد از پایان جشنواره فیلم فجر برگزار می‌شود، در 2بخش بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه برگزیده شد. مجله فیلمنامه‌نویسی فیلم نگار نیز در شماره‌۲۱۸ خود این فیلم را به‌عنوان محبوب‌ترین فیلمنامه سی‌و‌نهمین جشنواره فیلم فجر به انتخاب منتقدان این مجله معرفی کرد. همچنین این فیلم بهترین فیلم سی‌و‌نهمین دوره جشنواره فجر از نگاه منتقدان سینما شد.

شاکردوست در این فیلم نقش زن جوانی به نام «تی‌تی» را بازی می‌کند که از نظر اطرافیانش کمی شیرین‌عقل است و با اجاره‌دادن رحمش به خانواده‌هایی که بچه‌دار نمی‌شوند، می‌خواهد به جهان کمک کند. تی‌تی در بیمارستانی که به‌عنوان نظافتچی کار می‌کند، با یک استاد فیزیک (با بازی پارسا پیروزفر) آشنا می‌شود و آشنایی این دو حوادث بعدی را رقم می‌زند. شاکردوست موفق می‌شود شخصیت تی‌تی را به مخاطب بباوراند و با استفاده درست از لهجه شمالی شمایل دختری خوش‌قلب را ترسیم کند.

تی‌تی انتخاب کرده که در زندگی به آدم‌ها خوبی کند؛ برای او مهم نیست که آدم‌ها ممکن است از خوبی او سوءاستفاده کنند. او آنقدر به خوبی‌کردن باور دارد که فقط به فکر کنش خودش است، نه واکنش اطرافیانش. فضای ملودرام و فانتزی فیلم باعث شده که این فیلم تجربه‌ای خاص در سینمای ایران ـ که به کمدی و فیلم اجتماعی مبتلاست ـ باشد. در کنار پیروزفر و شاکردوست، هوتن شکیبا دیگر بازیگر «تی‌تی» است که اتفاقا او هم در ابلق حضور دارد.

ابلق؛ تحت‌تأثیر یک جنبش زنانه

«ابلق» در سی‌و‌نهمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور داشت و سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را به‌دست آورد. این فیلم دومین همکاری نرگس آبیار با هوتن شکیبا و الناز شاکردوست پس از «شبی که ماه کامل شد» است.
نخستین واکنش‌ها به «ابلق» پس از نمایش در جشنواره این بود که این فیلم تحت‌تأثیر جنبش «من هم» است. به اعتقاد برخی‌ها، این رابطه با یک جنبش زنانه عیب تلقی می‌شد و عده‌ای دیگر آن را حسن فیلم می‌دانستند. به هر حال، این انتخاب فیلمساز بوده که چنین داستان و موقعیتی را برگزیند و روایت خود را از دل آن به تماشاگر عرضه کند. آبیار درباره این فیلم گفته: «این فیلم صدای فروخورده همه آدم‌ها به‌خصوص زنان در شرایطی است که جامعه به آنها تحمیل می‌کند. امیدوارم زمانی برسد که فریاد عدالت‌خواهی مخفی نماند، کتمان نشود و صدایمان را بلند بکنیم برای اینکه حقیقت را ببینیم.»
هوشنگ گلمکانی، منتقد سینما، درباره این فیلم نوشته: «نرگس آبیار باز هم‌ گام بلند دیگری برداشته است؛ بلندتر از فیلم بلندپروازانه قبلی‌اش. ابلق فیلمی تکان‌دهنده و تأثیرگذار است با یک کارگردانی ماهرانه و پرزحمت و بازی‌های چشمگیر.

هرچند که به دلایلی شخصی، من نفس را همچنان بیشتر دوست دارم.» همچنین مسعود فراستی درباره ابلق چنین اظهارنظر کرده است: «فیلم ابلق داستان ندارد و شخصی به شخصی نظر دارد و ظاهرا فیلم درباره جنبش اخیر مد شده در اروپا به نام «می تو» است اما در فیلم بیشتر «یو تو» است.»
شاکردوست در این فیلم در نقش راحله متقاعدکننده است و در نقشی کاملا متفاوت از «تی‌تی» ظاهر شده است. به هر حال، تماشاگر سینما ‌این روزها 2بازی خوب از الناز شاکردوست روی پرده می‌بیند و متوجه توانایی او در بازی در نقش‌های متفاوت می‌شود که چند سالی است در کارنامه شاکردوست جلب توجه می‌کنند.‌