آیا وزارت خارجه در پیشبرد دیپلماسی ایران موفق است؟

اگرچه وزارت خارجه به عنوان ویترین و پیشانی دستگاه دیپلماسی کشور دیده و شناخته می‌شود اما توان دیپلماسی برآمده از ظرفیت و استعداد تمام اجزای حاکمیت است که باید در کنار همدیگر قرار گرفته تا با هم افزایی جمعی دیپلماسی در بالاترین سطح نمایان شود . علاوه بر این که طیف متنوعی از انواع دیپلماسی همچون دیپلماسی فرهنگی، اجتماعی، هنری، ورزشی و نظایر آن که در قالب «دیپلماسی مکمل» از آن‌ها نام برده می‌شود باید برای تقویت دستگاه دیپلماسی به کار گرفته شود .

بدین ترتیب اگر مفهوم دیپلماسی را کلان تر از مذاکره و گفت وگو بدانیم و دستگاه دیپلماسی را هم متکثر به معنای تمام ایران و نه تنها یک وزارت خارجه ببینیم، آن گاه تصویر متفاوتی از دیپلماسی به دست می‌آید و به دنبال آن یک سوال اساسی مطرح می شود که تاکنون چه میزان توانسته‌ایم از ابزار و روش‌های متنوع در دیپلماسی بهره ببریم؟ سوالی که از درون آن سوال های مصداقی متعددی به وجود می آید .

نقش گروه های دوستی پارلمانی در کمک به دستگاه دیپلماسی چه بوده است؟ شهرهای مختلف که با شهرهای همتا در جهان قرارداد خواهر خواندگی دارند  چه کمکی به افزایش توان دیپلماسی انجام داده اند؟ انجمن های دوستی ایران با سایر کشورها چه کرده اند؟ جایگاه دانشگاه های در دیپلماسی علمی کجاست؟ چگونه از جامعه هنری و یا ورزشکاران در حوزه دیپلماسی فرهنگی، هنری، ورزشی بهره گرفته شده ؟ آیا از ظرفیت و توان  آن دسته از نخبگان کشور که چهره شناخته شده و مورد احترام بین المللی هستند استفاده شده است؟

خلاصه آن که اگر سیاست(پلتیک) را یک ساختار کلان تصور کنیم، برای رسیدن به مقصود نیازمند تقسیم آن به اجزای کوچک هستیم که می بایست همانند یک سلول تمام خصوصیات و ویژگی‌های ساختار کلان را در خود داشته باشد که شاید بتوان اصطلاح «نانوپلتیک» را برای توصیف این منظور وضع کرد .

قدرت کلام یک دیپلمات در مذاکرات و گفت وگوها و یا توان به کرسی نشاندن یک فکر و خواسته در سازمان‌های بین‌المللی نشات گرفته از قدرت درونی یک جامعه است و اصولاً به همین دلیل است که سیاست خارجی تداوم سیاست داخلی قلمداد می شود .به تعبیر دیگر دستگاه دیپلماسی نوک پیکانی است که پشتوانه آن تجمیع نظرات ، اندیشه‌ها و توان عملیاتی تمام اجزای حاکمیت و ملت است. اگر این اجزا (نانوها) در شاخه‌ها و حوزه‌های گوناگون با مدیریت هنرمندانه و هوشمندانه در هم آمیخته شود توان دستگاه دیپلماسی را ضریب تصاعدی خواهد داد و پیشران قدرتمند کشور در عرصه جهانی خواهد بود .