یادداشت «میدل ایست‌آی» درباره تغییرات سیاسی ایران پس از جنگ
آیا حاکمیت پاداش وفاق مردم را در زمان جنگ می‌دهد؟
پس از گذر از جنگ ۱۲ روزه موجی از امید در داخل ایران به وجود آمده بر این مبنا که جمهوری اسلامی ممکن است از این لحظه شکل گرفته از اتحاد و وفاق ملی، برای کاهش تنش‌های داخلی و رسیدگی به نارضایتی‌ها استفاده کند.
به گزارش خبر فوری، در طول این درگیری، اتحادی نادر در میان طیف‌های سیاسی ایران شکل گرفت. از اصول‌گرایان تا اصلاح‌طلبان و از راست افراطی تا چپ ملی‌گرا، هیچ نشانه‌ای از درگیری‌های سیاسی یا اختلافات جناحی دیده نشد. در نمایشی چشمگیر از همبستگی، مردم حول پرچم ایران متحد شدند. این حمایت عمومی برای بسیاری از ناظران غافلگیرکننده بود، به‌ویژه با توجه به بی‌تفاوتی سیاسی که کشور را فرا گرفته بود. چرا که در دو انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته، کمتر از نیمی از واجدان شرایط رأی دادند و بسیاری به‌طور عمدی از رأی‌دادن خودداری کردند تا اعتراض خود را نشان دهند.
یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب که به‌صورت ناشناس با «میدل ایست آی» صحبت کرد، گفت: «به‌طور گسترده‌ای اعتقاد بر این است که اسرائیل به دلیل فرضیه فقدان حمایت مردمی از جمهوری اسلامی، جسارت حمله را پیدا کرد.»
او افزود: «نتانیاهو روی اعتراضات داخلی یا حداقل جامعه‌ای عمیقا متفرق حساب باز کرده بود و طرفداران تغییر رژیم در خارج از کشور هم تمام تلاش خود را برای تقویت این روایت انجام دادند. اما نتانیاهو اشتباه کرد و به‌وضوح هوش ایرانیان را دست‌کم گرفت.»
این فعال سیاسی تأکید کرد که این وفاق نباید به اشتباه تفسیر شود: «مردم ناگهان حامی حاکمیت نشدند؛ آن‌ها بیشتر برای حاکمیت خود ایستادگی کردند. آن‌ها نمی‌خواستند یک دولت خارجی آینده‌شان را تعیین کند.»
او همچنین گفت: «بسیاری نگران بودند که هدف واقعی اسرائیل صرفاً فشار نظامی نباشد، بلکه تجزیه ایران باشد. ایرانی ضعیف و تقسیم‌شده هرگز تهدید جدی برای اسرائیل، چه به‌عنوان رقیب منطقه‌ای و چه به‌عنوان دشمن ایدئولوژیک، نخواهد بود.»
جمهوری اسلامی در دوراهی است؟
پس از جنگ، جمهوری اسلامی در یک دوراهی قرار گرفته است. از یک سو، این درگیری ظرفیت عمیقی از همبستگی و انعطاف‌پذیری ملی را نشان داد و از سوی دیگر، ضرورت اصلاحات داخلی را آشکار کرد. با این حال، سیگنال‌های دریافتی از تهران تاکنون ترکیبی و نامعلوم بوده‌اند.
برخلاف انتظارات، هیچ تغییر عمده‌ای در سیاست‌های داخلی اعلام نشده است. امیدهای عمومی مبنی بر اینکه اتحاد پس از جنگ به فضای بازتر سیاسی منجر شود، تاکنون بی‌پاسخ مانده است. مطالبات کلیدی مانند آزادی زندانیان سیاسی، رفع فیلترینگ و پایان حصر خانگی میرحسین موسوی می‌توانست به‌راحتی برآورده شود، اما بسیاری نگرانند که غرایز سخت‌گیرانه بار دیگر غالب شوند.
در این میانه در حرکتی نمادین، دو چهره آشنا به صحنه عمومی بازگشتند. احمد جنتی، ۹۹ ساله بار دیگر به‌عنوان دبیر شورای نگهبان منصوب شد. همچنین کاظم صدیقی، با همه حواشی زندگی خانوادگی‌اش بار دیگر در نماز جمعه تهران دیده شد. این تحولات تردید عمومی نسبت به تغییرات معنادار را تقویت کرده است.
نشانه‌های تغییر در گفتمان
با وجود این، نشانه‌های ظریفی حاکی از شکل‌گیری بحثی آرام در حاکمیت دیده می‌شود. یک سردبیر روزنامه اصلاح‌طلب در تهران به «میدل ایست آی» گفت: «یکی از قابل‌توجه‌ترین تغییرات، در زبان نظام است. برای اولین بار در طی این سال‌ها، مقامات ارشد از ناسیونالیسم ایرانی به‌عنوان پایه اتحاد صحبت می‌کنند. این تغییر کوچکی نیست.»
او توضیح داد که دهه‌ها ایران سعی کرده هویت ملی ایرانی را کمرنگ کند. «این امر همواره با مردمی که به ریشه‌های فرهنگی و ملی خود پایبند بودند، تنش ایجاد می‌کرد. اما حالا به نظر می‌رسد این روند در حال تغییر است.»
این سردبیر همچنین به تغییر در رویکرد نسبت به زنان اشاره کرد: «فشار بر زنان به دلیل عدم رعایت حجاب به‌طور خاموش اما آشکاری در حال کاهش است. به نظر می‌رسد حاکمیت دریافته است که نمی‌تواند با نیمی از جمعیت خود در جنگ باشد. شاید بالاخره فهمیده‌اند که اجبار تنها مقاومت ایجاد می‌کند.»
او افزود: «به نظر می‌رسد به پلیس و نیروهای امنیتی دستور داده شده که محترمانه‌تر رفتار کنند. تغییر در نحوه برخورد با مردم قابل‌مشاهده است. اما چالش واقعی در کنترل پایگاه سنتی اجتماعی جمهوری اسلامی است: تندروهایی که مدت‌هاست بر اجرای فرهنگی و کنترل ایدئولوژیک تکیه دارند.»
درخواست‌های محافظه‌کاران برای اصلاحات
در روندی غیرمنتظره، برخی چهره‌های برجسته محافظه‌کار هم خواستار اصلاحات داخلی شده‌اند و استدلال می‌کنند که نادیده گرفتن پیام مردم پس از جنگ اشتباه بزرگی خواهد بود. عزت‌الله ضرغامی، رئیس سابق صداوسیما در برنامه‌ای تلویزیونی گفت: «نباید به تنظیمات کارخانه برگردیم. باید رفتارمان را تغییر دهیم. گاهی محدودیت‌هایی که اعمال می‌کنیم به شعور مردم ایران توهین می‌کند. در بسیاری از زمینه‌ها، ما حق انتخاب را از آن‌ها سلب می‌کنیم. حالا که مردم زنگ خطر را به صدا درآورده‌اند، زمان تغییر مسیر فرا رسیده است.»
علی‌اکبر ولایتی، هم نوشت: «حفظ وحدت ملی، همان‌طور که رهبر انقلاب تأکید کرده‌اند، باید شامل اصلاحات ملموس در سیاست‌های اجتماعی باشد. مردم وظیفه خود را انجام داده‌اند. حالا نوبت مسئولان است که پاسخ دهند. روش‌های منسوخ دیگر در ایران پس از جنگ کافی نیستند.»
آینده چه خواهد شد؟
یک سیاستمدار محافظه‌کار که به‌صورت ناشناس با «میدل ایست آی» صحبت کرد، گفت: «اخبار امیدوارکننده‌ای شنیده‌ام که بحث‌های جدی درباره آزادی زندانیان سیاسی، حتی رفع حصر میرحسین موسوی که از سال ۱۳۹۰ در حصر خانگی است، در جریان است.» یک منبع اصلاح‌طلب نیز این خبر را تأیید کرد، اما افزود: « قبلا هم وعده‌هایی داده شده است. ما یاد گرفته‌ایم صبر کنیم و ببینیم.»
همزمان، یک مقام محافظه‌کار به «میدل ایست آی» گفت که تغییراتی در حال انجام است تا تندروها به‌تدریج از عرصه‌های کلیدی سیاسی کنار گذاشته شوند. او افزود: «این درک وجود دارد که دوران پس از جنگ نیازمند نوع متفاوتی از نظام‌داری است، رویه‌ای که پاسخگوی نیازهای مردم و هماهنگ با واقعیت‌های امروز باشد.»
بله قطعا با تورم ۲۰۰ درصدی و فشارهایی که هر روز داره بیشتر و بیشتر میشه جواب بسیار موثری داده به مردم
آره بابا داد
نون ۱۰۰ درصد گرون شد ، آب و برق ۵ درصد ، آب و برق دیگه نمیره فقط بعضی موقع میاد ؟ تورم ۵۰ درصد ، وووووو
اگر راست میگویند می‌توانند با لغو فیلترینگ وفیلتر شکن فروشی در اینترنت،لغو قیمت گذاری سه تا چهار برابری قیمت خودروهای مونتاژ چینی ورفع انحصار ومحدویت واردات،تلاش در جهت قطع دست مافیای نفوذی ها از اقتصاد وبیت المال و ویژه خواری انها،تقویت رفاه مردم
با سفر لاریجانی به عراق و لبنان و جلسه با حزب الله هیچ تغییری احساس نمیشود و کماکان همان اش است و همان کاسه
پاداش ما برداشتن خطر جنگ و تحریم و دوسنی با تمام کشورهای دنیاست .
سهامداران بورس یکی یکی دارند خودکشی می کنند پاداشی بهتر از این که سرمایه های مردم ۵ ساله در بورس نابود می شود و کسی پاسخگو نیست؟!!