تحلیل رسانه آمریکایی از نزدیکی توافق پیش از جنگ دوازده روزه

ایران پیش از جنگ تا چه حد به توافق نزدیک بود؟

مقامات ارشد آمریکا و ایران پنج دور کامل مذاکره درباره برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران را به پایان رسانده بودند. هر دو طرف این مذاکرات را «سازنده» ارزیابی کردند. دور ششم مذاکرات در افق نزدیک بود که بمباران ایران آغاز شد.

ایران پیش از جنگ تا چه حد به توافق نزدیک بود؟

به گزارش خبر فوری به نقل از «آمریکن کانسرواتیو» روند امیدوارکننده پیش از حملات اسرائیل و آمریکا در ژوئن، دو سؤال را مطرح می‌کند: آمریکا و ایران دقیقا تا چه حد به توافق نزدیک بودند؟ و این توافق چه شکلی می‌توانست داشته باشد؟

شواهد نشان می‌دهد که دو طرف واقعا بسیار به توافق نزدیک بودند. مسیری دیپلماتیک برای اطمینان از این که برنامه هسته‌ای غیرنظامی صلح‌آمیز ایران هرگز به یک برنامه نظامی تبدیل نشود، وجود داشت. اما به جای ادامه این مسیر، دونالد ترامپ ظاهرا به اقدام نظامی چراغ سبز نشان داد، که این کار اعتماد شکننده موجود را از بین برد و رسیدن به توافق را دشوارتر کرد.

تیم مذاکره‌کننده ایرانی به رهبری عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، هدایت می‌شد. عراقچی در مقاله‌ای که این ماه در فایننشال تایمز منتشر شد، نوشت که ایران و آمریکا «در آستانه یک پیشرفت تاریخی» بودند. او می‌گوید: «در پنج دیدار طی نه هفته، من و استیو ویتکوف، نماینده ویژه آمریکا، بیش از آنچه در چهار سال مذاکرات هسته‌ای با دولت شکست‌خورده بایدن به دست آوردم، پیشرفت کردیم.»

عراقچی گفته که او و ویتکوف «گفت‌وگوهای مفصل و صریح» درباره «چندین ایده برای راه‌حل برد ـ برد، ارائه‌شده توسط هر دو طرف و همچنین عمان» داشتند. جو خوش‌بینی حاکم بود. او می‌نویسد: «چیزها رو به بهبود بود و پیام‌های متعددی رد و بدل شد.» اما «تنها ۴۸ ساعت پیش از دیدار سرنوشت‌ساز ششم، اسرائیل حمله‌ای غیرمنتظره به کشور من آغاز کرد.»

وزیر خارجه تهران تنها کسی نیست که معتقد است دو طرف «در آستانه» توافق بودند. سید حسین موسویان، سفیر بازنشسته و مذاکره‌کننده سابق هسته‌ای ایران می‌گوید منابع آگاه ایرانی به او گفته‌اند که مذاکرات تا حدی پیشرفت کرده بود که «عناصر کلیدی توافق بین ویتکوف و عراقچی مورد توافق قرار گرفته بود.»

به گفته موسویان، این توافق پنج نکته کلیدی داشت:

۱. تهران با حداکثر شفافیت هسته‌ای و بازرسی‌ها موافقت می‌کرد.

 ۲. ایران یا ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی خود را تبدیل می‌کرد یا آن را صادر می‌کرد (روسیه اعلام کرده بود آماده است اورانیوم اضافی ایران را دریافت کرده و به سوخت راکتور تبدیل کند).

 ۳. ایران غنی‌سازی در سطوح بالا را متوقف کرده و غنی‌سازی آینده را در سطح ۳.۶۷ درصد مورد نیاز برای برنامه انرژی غیرنظامی محدود می‌کرد.

 ۴. ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای رفع هرگونه ابهام فنی باقی‌مانده کاملا همکاری می‌کرد.

 ۵. در ازای این تعهدات، به ایران اجازه داده می‌شد برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود را حفظ کند و آمریکا تمام تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای را لغو می‌کرد.

این توافق قابل‌دسترس، هم اصرار ایران بر حق داشتن برنامه غنی‌سازی غیرنظامی را برآورده می‌کرد و هم خواسته آمریکا مبنی بر عدم پیگیری برنامه هسته‌ای نظامی توسط ایران را تأمین می‌کرد، ضمن اینکه نظارت بین‌المللی کافی برای تضمین پایبندی فراهم می‌آورد.

این تنها توافق ممکن روی میز نبود. موسویان به «آمریکن کانسرواتیو» گفت که «ایران نسبت به ایده کنسرسیوم نیز مثبت بود.» ایده کنسرسیوم هسته‌ای بین‌المللی این بود که نقش‌های مختلف در فرآیند غنی‌سازی بین کشورهای عضو توزیع شود تا هر یک در فرآیند مشارکت داشته باشند، اما هیچ‌کدام نتوانند آن را به طور کامل یا بدون نظارت کنترل کنند. در یک نسخه، عربستان سعودی و امارات متحده عربی نیز به آن می‌پیوستند. ایران می‌توانست اورانیوم را غنی‌سازی کند و خواسته خود را برآورده سازد، اما نمی‌توانست به تنهایی غنی‌سازی کامل انجام دهد، که این خواسته آمریکا را برآورده می‌کرد. کارشناسان هسته‌ای از هر کشور می‌توانستند از تأسیسات یکدیگر بازدید کنند و با نظارت دقیق به آژانس کمک کنند تا اطمینان حاصل شود که همه فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی می‌ماند.

ایران نشان داده بود که به کنسرسیوم هسته‌ای منطقه‌ای تمایل دارد. مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر امور خارجه ایران، تأیید کرد که «ایده کنسرسیوم هسته‌ای» مطرح شده و افزود که این ایده «اگر در چارچوب دیپلماسی سازنده به طور جدی مورد توجه قرار گیرد، قابل‌بررسی است.»

تریتا پارسی، یکی از بنیان‌گذاران مؤسسه کویینسی برای سیاست‌گذاری مسئولانه و متخصص در دیپلماسی ایران و آمریکا، در ایمیلی به «آمریکن کانسرواتیو»  گفت که این ایده واقعاً به طور جدی در حال بحث بود. این طرح به ایران اجازه می‌داد غنی‌سازی در خاک خود داشته باشد، اما کنترل کامل فرآیند را نداشته باشد.

پارسی گفت: «به گفته ایرانی‌ها، عمانی‌ها در آخرین دور مذاکرات در رم بسته پیشنهادی قابل‌توجهی ارائه کرده بودند که شامل کنسرسیومی در خاک ایران با مشارکت چندین کشور طرفدار غرب بود. این امکان را به ایرانی‌ها می‌داد که تأکید کنند خط قرمز غنی‌سازی‌شان حفظ شده، در حالی که ترامپ می‌توانست ادعا کند که ایران دیگر غنی‌سازی یک‌جانبه انجام نمی‌دهد.» او افزود که «ایران قصد داشتند نسخه اصلاح‌شده‌ای از این طرح را که برای آمریکا جذاب‌تر باشد، در دور مذاکراتی که هرگز برگزار نشد، ارائه کنند.» اما به جای آن، بمباران آغاز شد.

شواهد نشان می‌دهد که ایران و آمریکا پیش از آنکه مذاکرات با بمباران منفجر شود، بسیار به توافق احتمالی نزدیک بودند. علاوه بر این، حداقل دو مسیر دیپلماتیک در دسترس بود: یکی شامل محدودیت‌های غنی‌سازی همراه با نظارت آژانس و دیگری به شکل خلاقانه کنسرسیوم بین‌المللی. متأسفانه و به شکلی خطرناک، جنگی غیرضروری دستیابی به نه یکی بلکه دو توافق که زمانی قریب‌الوقوع بودند را بسیار دشوارتر کرده است.

منبع: خبر فوری
شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 17
  • ناشناس

    هیچ چیز مانند راستی نیست . التزام ایران در بیست سال اخیر در نساختن بمب اتم باعث نجات کشور از حمله وحشیانه دشمن شد . نگاهی به تیراژ بالای کلاهک‌های موشکی متعارف ایران ادعای صلح آمیز بودن صنعت اتمی ما را ثابت می کند . کشوری که قصد تولید بمب هسته‌ای را دارد اینقدر شهر موشکی نمی سازد و در آخر همین ذخیره موشکی کشور را بسلامت داشت . شاید گفته شود اگر به جای اینهمه موشک ، چند عدد موشک اتمی داشتیم اسرائیل جرأت حمله نداشت ، نخیر اسرائیل با تایید سازمان ملل حمله می کرد و ما شهامت استفاده از موشک هسته‌ای را نداشتیم و دستمان هم از انبوه موشک بالستیک خالی بود ،، ما می ماندیم و کشوری ویران و چند بمب اتمی

  • ناشناس

    آمریکاییها پس از انقلاب چندین بار توسط ملت ایران تحقیر شدن بد هم تحقیر شدن لذا کینه شتری از ملت ما دارن ضمن اینکه ترس هم دارن دیگه کاری نمونده تو این چهل سال با ما نکرده باشن از جنگ گرفته تا تحریم و ترور و ... همیشه امپراتوری ها یه گربه سیاه دارن و حالا ایران که روزگاری نیمی از دنیا امپراتوری اون بود شده گربه سیاه آمریکا اگه همه امپراتوری های قبلی باقی موندن آمریکا هم باقی خواهد ماند اما ملت ایران همیشه جاودانه و سربلند خواهد ماند

  • ناشناس

    ۶۰ روز فرصت داشت روز ۶۱ جنگ و الانم ۵۰ روز وقت ک ده روزم گ

  • ناشناس

    چقدر ساده اندیشانه است اگر فکر کنیم اسرائیل دوباره حمله نمی کند

  • ناشناس

    خود را در گذشته اسیر نکنید و وضعیت فعلی را دریابید.به اخبار گذشته توجه نکنید.

  • حامد

    همین الانش هم اعتمادی به اورپا نیست همین اورپا بود که تا آمریکا از برجام خارج شد نتونست هیچ یک از تعهداتشو عمل کنه حتی کوچیکترین تعهدات رو هم نتونست اجرا کنه از ترس آمریکا و حال هم تو جایگاه طلبکار وایستاده و و تهدید به مکانیسم ماشه میکنه و حیف که وزیر امور خارجه امون ضعیف هستش و اگر وزیر امور خارجه درست حسابی داشتیم خیلی جلو بودیم و حال رهبر معظم انقلاب نمیدونم چرا این فتوای که صادر کردن رو کنار نمیزارند و میگن سلاح کشتار جمعی حرام ولی همین داشتنش باعث می شد اسرائیل از ترس پاسخ با سلاح هسته‌ای ار حمله به کشورمون منصرف می شد و تو این جنگ کلی خسارت به رژیم صهیونیستی زدیم ولی اون فرماندهانی که از دست دادیم بد تاثیری به نیروهای مسلح مون گذاشت الخصوص سردار حاجی زاده واقعا حیف شدن و یا سر لشگر باقری و سر لشگر سلامی و رشیدی اینها سرمایه های ما بودن و در آخر اگر وزیر امور خارجه بخواد با همین فرمون تسلیمی جلو بره بد عواقبی برای کشورمون داره

  • ناشناس

    طرف ایرانی مثل همیشه دنبال زمان خریدن و وقت کشی بود امکان نداشت حتی یک مورد را قبول کنه شاید مثل برجام روی کاغذ امضا می‌کرد و تعهد میداد ولی در عمل هیچ اقدام مثبتی انجام نمی‌داد

    نظرات شما -
    • ناشناس

      درتاریخ ۲۲خرداداعضای آژانس علیه ایران قطعنامه صادر کردن ووزیرامور
      خارجه ورییس انرژی اتمی ایران خبر از راه اندازی مرکزمخفی غنی سازی دادند دکترعراقچی گفته بود مراکز ایران در جای امن هستن درایران پراکنده هستن وپدافند به خوبی محافظت میکنه .......این بودبهانه اونها والبته ترامپ گفته بود ایرانیها دارن منو سر میدوانن

  • ناشناس

    اینقدر که وقت صرف مذاکره با غرب کردید میرفتید دنبال حل مسئله غزه و کنفرانس غزه در جهان اسلامی به ایران حمله نمیشد. مذاکره فریب بود چون دو هفته قبلش شعار برانذازی سر خیابونها نوشته بودن

  • ناشناس

    هیچ

  • ناشناس

    اینقدر تمدید کردن به دور بعد تا زدنمون

    نظرات شما -
    • ناشناس

      مذاکرات سر کاری

    • ناشناس

      بورس دریابید سهامداران نابود شدن

  • ناشناس

    تحلیل آبکی
    و بهزرنشر این تحلیل
    تا دوباره بازی پلیس خوب و پلیس بد نمایش بدید
    اسرائیل این تخم حرام انگلیس ، کارفرماست
    و بقیه فرمانبر
    تفکیک بین این دو جرثومه کودک کش
    توهین به شعور مخاطبه
    خودشون علنا و عملا شراکت در جنایات اعتراف میکنند
    شما رسانه ها با فریب خوردن از غول رسانه ای صهیونیسم
    مردم رو فریب میدید ، بس کنید

  • ناشناس

    جمهوری اسلامی ایران تا پیش از آغاز جنگ ۱۲ روزه اسرائیل اصلا به هیچ وجه به توافق هسته ای و موشکی و منطقه ای مدنظر ترامپ و نتانیاهو نزدیک نبود و به دنبال رفع کامل تحریم‌های آمریکا در ازای کاهش سطح غنی سازی اورانیوم برای مصارف صلح آمیز بود که این خواسته به هیچ وجه برای ترامپ و نتانیاهو قابل قبول نبود. در واقع ترامپ و نتانیاهو از ابتدا می دانستند جمهوری اسلامی ایران زیر بار خواسته های غیرمنطقی و نامتوازن آنها نمی رود به همین دلیل ترامپ جهت فریب مسؤولان ذیربط ایرانی یک فرصت دو ماهه به آنها داد تا خود را در نزد افکار عمومی جامعه جهانی صلح طلب و خواستار توافق جلوه دهد در حالی که به اتفاق اسرائیل در پشت پرده در پی تدارک حمله نظامی هوایی به تأسیسات اتمی ایران بودند. اصلا کار جمهوری اسلامی ایران چه در زمینه برنامه هسته‌ای و چه سایر مسائل استراتژیک با آمریکا و اسرائیل با مذاکره و توافق به هیچ وجه حل شدنی نیست چونکه خط فکری و آرمان‌ها و اهداف کلان طرفین اختلاف در تضاد کامل با یکدیگر قرار دارد. جنگ (اعم از جنگ نرم یا سخت) تکلیف جمهوری اسلامی ایران با آمریکا و اسرائیل را در آینده نه چندان دور مشخص خواهد کرد.

    نظرات شما -
    • ناشناس

      ما هم می دانیم که کار با مذاکره درست نمی شود ، اما مذاکره نکردن هم صحیح نیست

  • ناشناس

    خبر فوری می توانی امتحان کنی