آسوشیتدپرس در ادعایی: ایران در حال ساخت مرکز هسته‌ای نفوذناپذیر در اعماق زاگرس است

خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از گروهی از کارشناسان و همچنین با استناد به تصاویر ماهواره‌ای مدعی شد که در نزدیکی یکی از قله‌های زاگرس، فعالیت‌های مرتبط با ساخت تاسیسات هسته‌ای در عمق زمین در جریان است؛ تاسیساتی (ادعایی) که به نوشته این خبرگزاری احتمالاً فراتر از برد سلاح‌های آمریکایی تعریف شده است.

تلاش غرب برای توقف برنامه هسته ای ایران پیچیده‌تر شد

به ادعای آسوشیتدپرس عکس‌ها و ویدئوهای بررسی شده توسط «پی‌بی‌سی» این ادعا را برجسته کرده که ایران در حال حفر تونلی در کوهی نزدیک سایت هسته‌ای نطنز است، آن هم در میانه تنش‌ها میان تهران با غرب درباره برنامه هسته‌ای‌اش. آسوشیتدپرس با اشاره به غنای بالای اورانیوم ایران، مدعی شد که ساخت چنین تاسیساتی طبیعتاً تلاش‌های غرب برای توقف برنامه هسته ای ایران را پیچیده‌تر خواهد کرد، بالاخص آن که فرایند دیپلماسی در این باره متوقف شده است.

کلسی داونپورت، مدیر سیاست منع اشاعه در انجمن کنترل تسلیحات مدعی شد که تکمیل چنین پروژه ای سناریویی خواهد بود که راه مارپیچ خطرناک تازه را هموار می‌کند. این کارشناس در ادامه ادعای خود، گفت که از آنجایی که ایران در برنامه هسته‌ای‌اش پیشرفت‌های بسیاری داشته، طبیعتاً برای تقویت سیاست‌هایش در این حوزه نمی‌تواند خطوط قرمز ادعایی ترسیمی ایالات متحده و اسرائیل را لحاظ کند و همین گزاره (به ادعای این کارشناس) زمینه را برای تنش‌های جدید هموار خواهد کرد.

دستاورد مخرب ترامپ

پنج سال پس از خروج یکجانبه ایالات متحده از برنامه جامع اقدام مشترک در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ، این ساخت و ساز انجام شده است. در آن بازه زمانی دغدغه ترامپ این بود که برنامه موشکی و فعالیت‌های منطقه ای ایران ذیل برجام تعریف نشده است. با این همه خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای موجب شد تا غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران به میزان 60 درصد افزایش بیابد. هرچند به ادعای خبرگزاری آسوشیتدپرس بازرسان مدعی اند که ذرات اورانیوم (ادعایی) با خلوص 83.7 درصد در ایران تولید شده است. ادعایی که به گفته کارشناسان نشان از آن دارد که ایران در آستانه گریز هسته ای قرار دارد.

به ادعای رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی، براساس برآورد بازرسان نهاد ناظر، تا ماه فوریه ذخایر ایران بیش از ده برابر در قیاس با دوران ریاست باراک اوباما افزایش را تجربه کرده است. فعلاً جو بایدن و بنیامین نتانیاهو هم صدا مدعی‌اند که مانع پیشرفت در برنامه هسته ای ایران خواهند شد.

ایران ادعای غرب را انکار کرد

کاخ سفید با انتشار بیانیه‌ای خطاب به آسوشیتدپرس مدعی شد که دیپلماسی بهترین گزینه برای پایان دادن به برنامه هسته‌ای ایران است، اما رئیس‌جمهوری گفته که هیچ گزینه ای از روی میز حذف نخواهد شد.

هم‌زمان نمایندگی ایران در سازمان ملل در پاسخ به سوال های آسوشیتدپرس درباره ساخت وساز تاسیسات ادعایی گفت که فعالیت‌های صلح آمیز ایران شفاف و تحت نظارت‌های پادمانی قرار دارد. ایران اعلام کرده که ساخت و ساز جدید جایگزین مرکز تولید سانترفیوژهای زیرزمینی نطنز خواهد شد؛ تاسیساتی که سال 2020 آتش گرفت و آسیب دید. تهران انگشت اتهام را به سوی اسرائیل نشانه گرفت؛ بازیگری که بارها برای اقدام‌های خرابکارانه در ایران خیز برداشته است. در این میان نهاد ناظر اتمی به سوال خبرگزاری آسوشیتدپرس دراین باره پاسخی نداده است.

درباره تاسیسات ادعایی در نزدیکی زاگرس

به ادعای این خبرگزاری پروژه جدید در کنار تاسیسات نطنز در 225 کیلومتری جنوب تهران در حال ساخت است. آسوشیتدپرس مدعی است این تاسیسات که توسط باتری‌های ضد هوایی و نرده‌ها حفاظت می‌شود. در این میان مجموعه متفاوتی از تصاویر ادعایی تجزیه و تحلیل شده توسط مرکز مطالعات منع گسترش سلاح هسته‌ای جیمز مارتین نشان می‌دهند که چهار ورودی در دامنه کوه حفر شده، دو ورودی به سمت شرق و دو ورودی دیگر به سوی غرب. هرکدام از ورودی‌ها 6متر عرض و 8 متر ارتفاع دارند.

همزمان گروهی از کارشناسان در گفتگو با آسوشیتدپرس مدعی شده اند که ایران احتمالاً تاسیساتی را در عمق 80 متری تا 100 متری می‌سازد. تجزیه و تحلیل این مرکز که به شکل انحصاری در اختیار این خبرگزاری قرار گرفته، اولین تحلیل ادعایی است که عمق سیستم تونل را براساس تصاویر ماهواره‌ای تخمین می‌زند.

پس‌لرزه‌های توسل به رویکرد خرابکارانه علیه تاسیسات ایران

موسسه علوم و امنیت بین الملل، موسسه غیر انتفاعی مستقر در واشنگتن که مدت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بوده، سال گذشته مدعی شد که این تونل‌ها می‌توانند عمیق‌تر هم باشند. کارشناسان هم‌چنین مدعی‌اند که اندازه و گستره پروژه ساخت و ساز نشان می‌دهد که ایران احتمالاً می‌تواند از تاسیسات زیرزمینی‌اش برای غنی‌سازی اورانیوم استفاده کند. براساس ادعای آن‌ها عمق تاسیسات نگران کننده است.

اسیون فونته، یکی از تحلیلگران مدعی شد که هدف قرار دادن چنین تاسیساتی با سلاح‌های معمولی چون بمب‌های مخفی، بسیار سخت است. ناظران با اشاره به تجهیزات نظامی ایالات متحده مدعی‌اند که ایالات متحده و متحدانش گزینه‌های اندکی برای هدف قرار دادن سایت‌ها در اختیار دارند. به ادعای آن‌ها اگر فرایند دیپلماسی شکست بخورد، حملات خرابکارانه ممکن است از سرگفته بشود.

با این همه هستند گروهی که می‌گویند هر اندازه در مسیر تهران سنگ‌اندازی شود، این کشور پیشرفت‌های بیش‌تری را در برنامه هسته‌ای‌اش خواهد داشت و طبیعتاً تاسیسات خود را در فضای عمیق‌تری تعریف خواهد کرد تا جاسوسان و خرابکاران بدان دست پیدا نکنند. یکی از کارشناسان منع اشاعه در این باره مدعی شد که اقدام‌های خرابکارانه ممکن است در کوتاه مدت، برنامه هسته‌ای ایران را درگیر چالش کند از همین رو استراتژی بلندمدتی برای کنترل فعالیت‌های هسته‌ای این کشور نخواهد بود.