در صورت پیروزی بایدن شاهد گشایش‌هایی در روابط تهران و واشنگتن خواهیم بود

در حالی که تنش‌های میان تهران و واشنگتن در کشاکش مسئله تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران بالا گرفته و دو کشور از تمام اهرم‌های خود برای وزن‌کشی در این باره استفاده می‌کنند، اخیرا سرگئی لاورف، وزیرامورخارجه روسیه، ضمن اعلام حمایت کشورش از مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا برای کمک به این دو کشور در آغاز مذاکرات، اعلام آمادگی کرده است.

در همین زمینه عبدالرضا فرجی‌راد، مدیرکل شورای راهبردی روابط خارجی و سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان با اشاره به این مسئله در گفتگو با امتداد، اظهار داشت:

مطلب بیان شده از سوی لاورف در روزهای اخیر، شاید دنباله بحثی باشد که پوتین در صحبت حدود یک ماه قبل خود با رئیس جمهور آمریکا از آن خبر داده بود. صحبت تلفنی که سخنگوی کرملین در آن زمان درخصوص آن، اعلام کرد که از مذاکرات پوتین و ترامپ درباره ایران، ابراز رضایت داشته است.

سخنگوی کرملین در این ابراز موضع، عنوان کرد که پوتین از مذاکرات خود با ترامپ درخصوص تهران، اعلام رضایت کرده است. این مسئله نشانگر این است که پوتین، قبل از سخن لاورف با توجه به انتخابات آمریکا و گرایش روسیه به ترامپ، نسبت به بایدن، این تصور را دارد که می‌تواند در این مقطع، زمینه گفتگوهایی را میان تهران و واشنگتن فراهم کند.

در این بین البته، ایران از پیش اعلام کرده که با آمریکای ترامپ، مذاکره‌ای نخواهد داشت. پس از یک ماه که تحولاتی در شورای امنیت رخ داده و آمریکا در پیش بردن کارهای مربوط به تمدید تحریم تسلیحاتی ایران ناکام بود، حال نیز، مالزی به عنوان رئیس دوره‌ای شورای امنیت کار را متوقف کرده و نیجرها نیز در قامت رئیس جدید، مدعی همراهی با مواضع مالزی هستند.

با این همه باید دید که عکس‌العمل طرف ایرانی چه خواهد بود. تاکنون واکنشی نبوده ولی احتمالا، طرف ایرانی نسبت به گفته لاورف با توجه به رابطه خوب تهران و مسکو در حال سبک، سنگین کردن مسئله بوده و به زودی، واکنشی نشان خواهد داد.

این امکان وجود دارد که روس‌ها بنا داشته باشند تا انتخابات تا حدی از تنش‌های تهران و واشنگتن بکاهند و سخنان لاورف را هم در همین راستا می‌توان تعریف کرد.

در سوی مقابل با توجه به عقب افتادن ترامپ از بایدن، این نگرانی در کاخ سفید هم وجود دارد که مسئله ایران در آستانه انتخابات به موضع رای‌آوری ترامپ لطمه‌ای وارد نکند و احتمالا رئیس جمهور ایالات متحده در این خصوص با پوتین، صحبت‌هایی را مطرح کرده است. یا اینکه لاورف، تمایلی از سوی طرف آمریکایی در این باره دیده یا شنیده باشد.

ترامپ در حال حاضر در حال کاهش فاصله بایدن با خود بوده و از سویی نیز، این فاصله در زمان انتخابات قبل با کلینتون بیشتر هم بود و بر همین اساس، نمی‌توان با قطعیت از نام رئیس جمهور آتی ایالات متحده سخن گفت.

با این همه، معتقدم که بر فرض روی کار آمدن بایدن، قطعا شاهد گشایش‌هایی در روابط تهران و واشنگتن خواهیم بود. دوره‌ای در اداره آمریکا از زمان انتخاب رئیس جمهور جدید تا زمان ترک رئیس جمهور قبلی داریم که در آن دوره، رئیس جمهور جدید استراتژی خود را در رابطه با مسائل مختلف تدوین می‌کند.

در همین دوره دوماهه، فشارهایی به رئیس جمهور جدید وارد می‌شود که مثلا در قبال مسئله چین، عربستان، فلسطین، ایران یا روسیه چه استراتژی را اتخاذ کند و این دوره، تعیین کننده خواهد بود. اگر ما بتوانیم که به نحوی با آمریکایی‌ها کار کرده و گفتگوهایی به صورت غیرمستقیم داشته باشیم، اگر بایدن پیروز انتخابات شود، این فشارها را تا حدودی کم خواهد کرد.

آنچه مسلم است با حضور بایدن، فشارهای واشنگتن بر ایران کم شده و آمریکا خواهان برقرار ماندن برجام خواهد بود. قدر مسلم اینکه، آمریکا با این عزم به شکل هماهنگ‌تری با طرفین اروپایی عمل خواهد کرد. احتمالا گفتگوهایی آغاز خواهد شد، اما اگر دو طرف بنا به سخت‌گیری‌هایی داشته باشند، چون اروپا با جناح دموکرات آمریکا هماهنگ‌تر است، احتمال تداوم فشار بر ایران نیز منتفی نخواهد بود.

از آن جایی که فشار اقتصادی در آمریکا به صورت جدی وجود داشته و در کنار به سرانجام نرسیدن مسئله کرونا، مسئله چین نیز از مشکلات جدی کاخ سفید در آینده خواهد بود، تصور می‌کنم که حزب دموکرات و بایدن، چندان بنایی برای چالش و درگیری با تهران نخواهند داشت.

منبع: امتداد

70