هشدار انجمن غدد؛ مردم فریب تبلیغات نمک دریا را نخورند

در سال ۱۳۶۰ بیمارستان طالقانی ومرکز تحقیقات غدد درون‌ریز ایران تحقیقاتی انجام دادند و به این نتیجه رسیدند که مشکلات کمبود ید و گواتر جدی هستند.

از آن سال بررسی‌های دامنه‌داری انجام و بالاخره در سال ۱۳۶۸ با کوشش و پیگیری‌های دکتر فریدون عزیزی طرح یددار کردن تمام نمک‌های طعامی که تولید می‌شوند اجرا شد و یددار شدن همه نمک‌های کشور در سال ۱۳۷۳ اجباری شد. بدین‌وسیله از زمان فراگیرشدن تولید و مصرف نمک یددار تاکنون نه‌تنها شاهد کاهش گواتر در جمعیت کشور هستیم بلکه اختلالات ناشی از کمبود ید مانند مشکلات شنوایی و عقب‌افتادگی‌های ذهنی مرتبط به‌شدت کاهش‌یافته و بهره هوشی کودکان به میزان قابل‌توجهی افزایش‌یافته است.

متأسفانه اخیراً شاهدیم که افرادی سودجو با تبلیغ بر علیه نمک یددار و طرح ادعاهای کاذب مانند افزایش سقط‌جنین به دنبال مصرف این نوع نمک ضمن نادیده‌گرفتن دانش بشری و دستاوردهای آن، استفاده از انواعی از نمک تحت عنوان نمک دریا، نمک‌های آبی، صورتی و معدنی را به‌شدت تبلیغ می‌کنند.

نمک دریا دارای ید کافی نبوده و مصرف طولانی‌مدت آن به علت تصفیه نشدن، مضراتی هم به دنبال دارد؛ بنابراین به‌هیچ‌وجه نمک دریا را نباید جایگزین نمک‌های یددار کرد. وجود ید برای سنتز هورمون‌های تیروئید اهمیت اساسی دارد؛ در حقیقت غده تیروئید مصرف‌کننده اصلی ید در بدن است و کمبود آن به اختلالاتی در کار تیروئید منجر می‌شود که نمک یددار مانع از آن می‌شود. البته در زمان بارداری حتی این مقدار ید هم تکافوی نیازهای مادر باردار را نمی‌کند.

بنابراین زنان باردار علاوه بر مصرف متعادل نمک یددار باید از مکمل‌های حاوی ید استفاده کنند.

با توجه به اینکه نمک دریا و نمک‌های رنگین موجود در بازار ید کافی را ندارد، مصرف طولانی‌مدت آن‌ها بویژه در دوران بارداری سبب اختلال عملکرد تیروئید جنین شده و این اختلال می‌تواند در دوران نوزادی و کودکی خود را به‌صورت اختلال عصبی، عقب‌ماندگی ذهنی و روانی و کاهش ضریب هوشی نشان دهد. علاوه بر مشکلات ذکر شده نمک‌های دریا، دارای ناخالصی‌های زیادی از جمله فلزات سنگین (سرب، کادمیوم و جیوه ) هستند که مصرف طولانی‌مدت آنها آسیب‌زاست.

تاکنون هیچ انجمن و مراکز علمی داخلی و بین‌المللی به مردم توصیه نکرده که مصرف نمک دریا یا نمک‌های رنگین بدون ید را جایگزین نمک یددار کنند و صاحب‌نظران و محققان این حوزه در کشورهای مختلف هم استفاده از نمک دریا را منع کرده‌اند. بنابراین اکیداً توصیه می‌شود مردم برای حفظ سلامتی خود و عزیزانشان فقط نمک‌های یددار را مصرف کنند که این کار علاوه بر تأمین ید موردنیاز بدن، هیچ‌گونه ضرر و زیانی برای آنان ندارند. البته افراد دچار پرفشاری خون به‌طورکلی باید نمک کمتری استفاده کنند.

انجمن غدد درون‌ریز ایران در راستای عمل به تکالیف علمی و صنفی خویش قویاً در مقابل گزاره‌ها و توصیه‌های شبه‌علمی و غیرعلمی فوق مبنی بر جایگزینی نمک یددار با نمک‌های دریا و رنگی موضع گرفته و از مسئولان و دست‌اندرکاران حوزه سلامت درخواست اطلاع‌رسانی شفاف، گسترده و همچنین اقدامات عملی مؤثر در صیانت از سلامت هم‌وطنان عزیز را دارد.