نادرترین خسوف ۷ سال اخیر در آسمان ایران؛ راه شیری در کنار ماه سرخ
سخنگوی کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران گفت: پس از ۷ سال انتظار، نادرترین خسوف کامل ماه در شامگاه شانزدهم شهریور ۱۴۰۴ از آسمان ایران قابل مشاهده خواهد بود.
کاظم کوکرم جزئیات کامل ماه‌گرفتگی کامل روز یکشنبه شانزدهم شهریور ۱۴۰۴ را تشریح کرد و گفت: این پدیده نجومی یکی از نادرترین رویدادهای قابل مشاهده از ایران پس از ۷ سال محسوب می‌شود. تمام مراحل ماه گرفتگی سال ۱۴۰۴ از ابتدا تا انتها از پهنه کشورمان قابل مشاهده است. آخرین ماه گرفتگی که اتفاق افتاد، پنجم مرداد سال ۹۷ بود که تا بامداد ششم مرداد به طول انجامید و طولانی‌ترین ماه گرفتگی قرن حاضر بود.
وی با اشاره به آغاز ماه‌گرفتگی از ساعت ۱۸:۵۶ دقیقه شامگاه یکشنبه شانزدهم شهریور گفت: ماه ابتدا وارد نیم‌سایه زمین در فضا می‌شود که در این مرحله تاریک شدن ماه با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست و تنها می‌توان منتظر ورود قرص ماه به سایه زمین بود.
به گفته سخنگوی کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران شروع ماه‌گرفتگی جزئی ساعت ۱۹:۵۷ است، زمانی که قرص ماه به تدریج وارد سایه زمین شده و شروع به تاریک شدن می‌کند.
کوکرم با بیان اینکه از ساعت ۲۱ ماه‌گرفتگی کامل آغاز شده و ماه کاملاً در سایه زمین فرو می‌رود، افزود: در این مرحله رنگ ماه به سرخی گراییده و اوج خسوف یا ماه‌گرفتگی دقیقاً در ساعت ۲۱:۴۱ دقیقه و ۴۶ ثانیه رخ می‌دهد و پایان آن ساعت ۲۲:۲۳ است.
وی مدت زمان کل ماه‌گرفتگی کامل را حدود ۸۳ دقیقه اعلام کرد و توضیح داد: این مدت تقریباً ۲۰ دقیقه کوتاه‌تر از ماه‌گرفتگی طولانی سال ۱۳۹۷ است. دلیل این تفاوت آن است که در این رویداد، ماه از مرکز سایه زمین عبور نمی‌کند و مسیر آن کمی متمایل به بخش جانبی سایه است.
سخنگوی کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران اظهار داشت: از ساعت ۲۲:۲۳ دقیقه قرص ماه شروع به خروج از سایه زمین کرده و تا ساعت ۲۳:۲۷ دقیقه ماه کاملاً از سایه خارج می‌شود اما همچنان در نیم‌سایه زمین باقی می‌ماند. پایان ماه‌گرفتگی جزئی نیز ساعت ۰۰:۲۵ دقیقه بامداد هفدهم شهریور اتفاق می‌افتد.
کوکرم درباره ویژگی‌های تماشای این ماه‌گرفتگی گفت: ویژگی جالب این ماه‌گرفتگی این است که پیش از شروع آن، هوا تازه در ایران تاریک شده و نور ماه بسیار زیاد است، به‌طوری که در مناطق خارج از شهر نوار راه شیری و ستارگان فراوان قابل مشاهده نیستند. اما با شروع ماه‌گرفتگی کامل در ساعت ۲۱، نور ماه کاهش یافته و در مناطق تاریک و دور از آلودگی نوری، نوار راه شیری و صدها هزار ستاره به وضوح دیده می‌شوند.
او افزود: این رویداد فرصتی بی‌نظیر برای علاقه‌مندان نجوم است تا شاهد ماه کامل گرفته همراه با ستارگان و نوار راه شیری باشند. پس از پایان ماه‌گرفتگی و افزایش مجدد نور ماه، ستارگان کم‌نور شده و آسمان روشن‌تر می‌شود.
کوکرم یادآور شد: مشاهده ماه‌گرفتگی حتی در شهرها نیز امکان‌پذیر است اما به دلیل آلودگی نوری و ذرات معلق در هوا، تأثیر کاهش و افزایش نور ماه بر روی ستارگان به خوبی حس نمی‌شود.
سخنگوی کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران ضمن تاکید بر اینکه مشاهده گردی سایه زمین روی قرص ماه در مراحل مختلف ماه‌گرفتگی، یکی از شواهد علمی و مهم کروی بودن زمین است، خاطرنشان کرد: یکی از نکات علمی مهم این پدیده، مشاهده گردی سایه زمین روی قرص ماه در مراحل مختلف ماه‌گرفتگی است که تأییدی بر کروی بودن زمین است. این موضوع از ۲۷۰۰ سال پیش توسط بابلی‌ها شناخته شده و یکی از شواهد علمی شکل کروی زمین محسوب می‌شود.
کوکرم در پایان توصیه کرد: علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به رصدخانه‌ها و مراکز نجومی، با استفاده از تلسکوپ جزئیات دقیق این ماه‌گرفتگی را مشاهده کنند و حتی با موبایل از پشت چشمی تلسکوپ، عکس‌هایی از ماه قرمز رنگ ثبت کنند. برنامه‌های رصدی در شهرهای مختلف طی روزهای آینده اعلام خواهد شد.
