چه کسی زنان علوی سوری را می‌دزدد!؟

به گزارش خبر فوری به نقل از المیادین ،‌  زخم‌های حملات خونین مارس ۲۰۲۵ در مناطق ساحلی سوریه هنوز التیام نیافته است که وحشتی تازه ظهور کرده و زنان محلی را با ترس از سرنوشتی مشابه زنان ایزدی عراق که یک دهه پیش قربانی داعش شدند، مواجه کرده است.

از ابتدای سال ۲۰۲۵، گزارش‌های متعددی از ربوده شدن زنان و دختران علوی در استان‌های لاذقیه، طرطوس، حماه و حمص ثبت شده است. خویشاوندان این زنان با انتشار ویدئوهایی (تقریبا به صورت روزانه) از مردم و نیروهای امنیتی درخواست کمک برای روشن شدن سرنوشت قربانیانشان کرده‌اند.

این بحران تأثیر عمیقی بر زندگی آموزشی و اجتماعی منطقه گذاشته است. بر اساس گزارش منابع محلی، میزان غیبت دختران در دانشگاه‌ها به بالاترین سطح در سال‌های اخیر رسیده و بیرون ماندن زنان پس از غروب آفتاب در مناطق روستایی و حومه‌ای تقریبا صفر شده است. رصدخانه حقوق بشر سوریه گزارش داده که بیش از ۵۰ زن علوی تحت شرایط مرموزی ناپدید شده‌اند و سرنوشت آن‌ها همچنان نامعلوم است. 

تکذیب جولانی؛ فرار عاشقانه است نه آدم‌ربایی!

دولت سوریه تاکنون اظهارنظر رسمی در این باره نکرده است. احمد محمد خیر، مدیر روابط رسانه‌ای در استان طرطوس، اتهامات مربوط به آدم‌ربایی زنان را رد کرده و به رویترز گفته است: «بیشتر موارد ناپدید شدن زنان ناشی از اختلافات خانوادگی یا دلایل شخصی است، نه آدم‌ربایی!»

او بدون ارائه مدرکی برای اثبات ادعاهایش گفته است: «این اتهامات که بدون تأیید منتشر می‌شوند، تنها به ایجاد وحشت، تفرقه و تلاش برای بی‌ثبات کردن امنیت و ثبات سوریه کمک می‌کنند.» مدیر روابط رسانه‌ای در لاذقیه نیز ادعاهای مشابهی مطرح کرده و گفته است که زنان اغلب با مردانی که با آن‌ها رابطه عاشقانه دارند فرار می‌کنند و خانواده‌ها برای اجتناب از انگ اجتماعی، داستان آدم‌ربایی را جعل می‌کنند. این اظهارات با گزارش‌های میدانی و شهادت‌های فعالان و خانواده‌های قربانیان در تضاد است.

فعالان حقوق بشر، از جمله یامن حسین، که موارد ناپدید شدن زنان را رصد می‌کند، تأکید دارند که این آدم‌ربایی‌ها عمدتا علیه زنان علوی انجام می‌شود و هویت عاملان و انگیزه‌های آن‌ها همچنان ناشناخته است.

فقط زنان علوی ناپدپد می‌شوند

هبا عزالدین، فعال زن سوری، در پستی که البته بعدا حذف شد، تجربه‌ای تکان‌دهنده از بازدید اخیر خود از زادگاهش ادلب را شرح می‌دهد.

او از دیدن زنی علوی که به نظر گمشده و گیج می‌آمد و همراه مردی بود که به دلیل داشتن چندین همسر شناخته شده بود، صحبت کرد. هبا متوجه شد که این زن از مناطق ساحلی سوریه ربوده شده و پس از قتل‌عام مارس ۲۰۲۵ به ادلب آورده شده است. این زن ظاهرا به اجبار با این مرد ازدواج کرده بود و به دلیل ترس، قادر به صحبت درباره گذشته خود نبود.

گزارش‌های دیگر، مانند تحقیقی از رسانه داراج، نشان می‌دهد که برخی از این آدم‌ربایی‌ها در روز روشن و در مکان‌های عمومی انجام شده‌اند. رباب، یکی از قربانیان، شهادت داده که در میدان عمومی یک روستای ساحلی ربوده شد و در ونی نزدیک محل ربایش زندانی شد.

او همراه زن دیگری به نام بصمه، که پیش‌تر ربوده شده بود، در خانه‌ای زندانی بود. رباب گزارش داد که ربایندگان آن‌ها را به دلیل علوی بودن مورد ضرب و شتم و توهین قرار داده‌اند و یکی از ربایندگان لهجه‌ای خارجی و دیگری لهجه‌ای محلی از ادلب داشت.

پای ترکیه هم در میان است

گزارش‌ها حاکی از آن است که برخی از این آدم‌ربایی‌ها توسط گروه‌های مختلف، از جمله شبه‌نظامیان وابسته به ارتش ملی تحت حمایت ترکیه، انجام شده و انگیزه‌های متفاوتی از جمله انتقام فرقه‌ای، کسب درآمد از طریق باج‌گیری، یا قاچاق انسان داشته‌اند.

سازمان عفو بین‌الملل گزارش داده که در جریان عملیات امنیتی دولت در مارس ۲۰۲۵، شبه‌نظامیان وابسته به دولت بیش از ۱۰۰ نفر را در شهر بانیاس کشتند و این قتل‌ها به‌صورت عمدی و با هدف قرار دادن اقلیت علوی انجام شده است. این خشونت‌ها در پاسخ به حمله هماهنگ گروه‌های وفادار به بشار اسد به مراکز امنیتی در لاذقیه و طرطوس بود، اما دامنه آن به آدم‌ربایی و قتل‌های فرقه‌ای گسترش یافت. کمیسیون تحقیق سازمان ملل متحد در سوریه، که از سال ۲۰۲۱ برای بررسی نقض حقوق بشر تشکیل شده، اعلام کرده که در حال بررسی موارد ناپدید شدن و ربوده شدن زنان علوی است.

رئیس این کمیسیون، پائولو سرجیو پینهیرو، گزارش داده که دست‌کم شش زن علوی در بهار ۲۰۲۵ توسط افراد ناشناس ربوده شده‌اند و سرنوشت حداقل دو نفر از آن‌ها نامعلوم است.

اخاذی، شکنجه و بازداشت

یکی از موارد برجسته، آدم‌ربایی عبیر سلیمان، زنی ۲۹ ساله از شهر صافیتا، است. ساعاتی پس از ناپدید شدن او در ۲۱ مه ۲۰۲۵، ربایندگان از طریق تماس واتس‌اپ به خانواده‌اش گفتند که «منتظر او نباشید، او بازنمی‌گردد.»

ربایندگان و یک واسطه با شماره‌ای سوری تهدید کردند که عبیر را خواهند کشت یا به قاچاق انسان می‌فروشند، مگر اینکه خانواده‌اش ۱۵ هزار  دلار باج بپردازد. عبیر در تماسی از شماره‌ای با کد کشور عراق گفت که در خارج از سوریه است و لهجه‌های اطرافش غریب هستند. خانواده او با قرض گرفتن از دوستان و همسایگان، مبلغ باج را به حساب‌های انتقال پول در ازمیر ترکیه واریز کردند، اما پس از پرداخت، ارتباط با ربایندگان قطع شد و سرنوشت عبیر همچنان نامعلوم است.

مورد دیگر، آیه طلال قاسم است که پس از خروج از خانه‌اش در طرطوس ربوده شد. سه روز بعد، رباینده او را آزاد کرد و در بزرگراه حمص ـ طرطوس رها کرد، اما سپس توسط سرویس دادستانی کل تحت رهبری حیات تحریر الشام بازداشت شد! مادر آیه در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد که خانواده‌اش از دیدار با او منع شده‌اند و حتی پدرش به دلیل اصرار برای دیدار بازداشت شد. مقامات سعی کردند آیه را وادار کنند که شهادت دهد ربوده نشده، بلکه با یک معشوق فرار کرده است، در حالی که بدن او پر از کبودی و بریدگی بود. 

فروش به عنوان برده جنسی

این آدم‌ربایی‌ها فضای ترس و ناامنی را در میان زنان علوی تشدید کرده است. فعالان گزارش داده‌اند که زنان از رفتن به مدرسه، دانشگاه یا حتی بازار می‌ترسند و بسیاری از فعالیت‌های روزمره خود را محدود کرده‌اند. ترس از انگ اجتماعی و تهدیدات ربایندگان، خانواده‌ها را به سکوت واداشته و بسیاری از آن‌ها از صحبت علنی درباره سرنوشت عزیزانشان خودداری می‌کنند. برخی از ربایندگان به خانواده‌ها هشدار داده‌اند که در صورت پیگیری، عواقب سختی در انتظارشان خواهد بود، و در مواردی حتی به زنان ربوده‌شده اشاره کرده‌اند که ممکن است به اجبار ازدواج کرده یا به‌عنوان «سابایا» (برده جنسی) فروخته شده باشند.

فرار جولانی با اخبار جعلی 

عدم پاسخگویی دولت جدید سوریه، به رهبری احمد الشرع، به این بحران، انتقادات زیادی را برانگیخته است. الشرع قول داده بود که عاملان خشونت‌های فرقه‌ای، از جمله افراد وابسته به دولت را مجازات کند، اما تاکنون پیشرفت قابل‌توجهی در این زمینه گزارش نشده است. گزارش‌های سازمان ملل و گروه‌های حقوق بشری نشان می‌دهد که گروه‌های مسلح، از جمله برخی از شبه‌نظامیان تحت حمایت ترکیه و گروه‌های خارجی مانند جنگجویان چچنی و ترکستانی، در این آدم‌ربایی‌ها دست داشته‌اند، اما هیچ گروهی به‌طور رسمی مسئولیت را بر عهده نگرفته است. 

علاوه بر این، فقدان اطلاعات شفاف و تلاش برای پنهان کردن این جنایات، چالش‌های تحقیقاتی را افزایش داده است. برخی منابع ادعا می‌کنند که حیات تحریر الشام (HTS)، که همچنان در فهرست گروه‌های تروریستی سازمان ملل قرار دارد، اخباری جعلی منتشر می‌کند تا داستان‌های واقعی آدم‌ربایی را مخفی نگه دارد. این موضوع، همراه با تهدیدات علیه شاهدان و فعالان، مانع از افشای حقیقت شده است.