اعتکاف در نوروز؛ تمرینی برای تحول در سال جدید

مدرس حوزه و دانشگاه: سلام بر بهار دل‌ها و و خرّمی روزگاران، سلام بر مهدی صاحب الزمان (عج)، بی تو هر بهاری خزان است و با تو هر فصلی بهار.

من شنیدم که شما اصل بهاری آقا به دل خسته ما صبر و قراری آقا

عمر یکسال گذشت و خبری از تو نشد هوس آمدن این جمعه نداری آقا

در هیاهوی شب عید تو را گم کردیم غافل از اینکه شما اصل بهاری آقا

ایام اعتکاف و عید نوروز ۱۳۹۸ نزدیک است؛ شاید برایتان جالب باشد که بدانید چه شباهت‌هایی بین این دو مناسبت فرخنده وجود دارد. ربیع الانام یکی از زیباترین القاب حضرت ولی عصر (عج) است که در زیارت آن حضرت آمده است، در یک نگاه به معنای بهار انسان‌ها معنا می‌شود، اما با تأملی دقیق‌تر به معنای بارانی است که در بهار می بارد [۱]؛ زیرا آغاز باران، در فصل بهار می‌باشد و به سبب آن، گیاهان در این فصل می رویند و سرسبز و خرم می‌گردند. بدین ترتیب این حظ و بهره زمین از باران را ربیع گویند. کلمه انام فقط شامل مردم و انسان‌ها نمی‌شود، بلکه معنای عام و گسترده‌ای دارد که جن و انس را در بر می‌گیرد و بالاتر از آن، به تمام موجودات زمین اطلاق می‌شود و حتی فراتر از آن، همه هستی را در عالم امکان و هر پدیده‌ای را در نظام آفرینش، شامل می‌گردد.

بنابراین وجود گرانقدر امام زمان (عج) تشبیه به فصل حیات آفرین بهار و باران ثمربخش بهاری شده است؛ چراکه وجود نازنینشان دل‌های مرده و قلب‌های پژمرده را روح و صفا می بخشد. پس هر موجودی اگر بخواهد زنده شود و شادابی و طراوات معنوی به دست آورد، باید به آستان مقدس آن بزرگوار رو آورد، از چشمه زلال ولایتش سیراب گردد، به درگاه وی توسل جوید و از آن رحمت واسعه الهی، استمداد نماید و فیض گیرد.

عید نوروز مصادف شده با ایام اعتکاف در خانه خدا که بیانگر این حقیقت است که نیایش مقدمه‌ای است برای رویش؛ اگر در نوروز طبیعت، مخلوقات الهی رویش را تجربه می‌کنند؛ انسان معتکف در اعتکاف و نوروز ایمان، با توبه و استغفار تولدی دوباره می‌یابد و با انس به خدا رویش و شکوفایی را تجربه می‌کنند. طبیعت در حال تغییر و تحول است و چه نیکوست ما نیز به تقلید از طبیعت در اعتکاف این تحول را تمرین کنیم که این امر تنها با ترک گناه و ترک تعلقات ممکن است. پس همچون مادر داوود که به نیت آزادی فرزندش سه روز ۱۳، ۱۴ و ۱۵ ماه رجب را روزه گرفت و به قرآن و سنت تمسک جست؛ ما نیز که داوودمان در زندان نفس اسیرست با انجام اعمال ام داوود از این زندان رهایی یابیم.

بمیرید بمیرید و زین نفس ببرید

که این نفس چو بندست و شما همچو اسیرید

یکی تیشه بگیرید پی حفره زندان

چو زندان بشکستید همه شاه و امیرید [۲]

در برخی روایات، از روزگار ظهور امام مهدی (عج) تعبیر به «نیروز» که معادل فارسی آن نوروز یعنی آغاز بهار است، شده است. از جمله امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «روز نوروز روزی است که قائم ما اهل بیت در آن ظهور می‌کند و هیچ روز نوروزی نیست، مگر اینکه ما در آن روز منتظر فرج می‌باشیم.» با اعتکاف ظرفیت خودمان را برای آماده شدن زمینه ظهور حضرت بالا می بریم و اشتیاقمان را برای ظهور حضرت نشان می‌دهیم. در آستانه عید نوروز عزیزترین افرادی که به آنها وابسته هستیم را رها می‌کنیم و با عزیزترین فرد هستی که امام زمان است خلوت می‌کنیم؛ این مهم برای هر کسی قابل اجرا نیست مگر برای کسانی که عاشق باشند.

ای دل بشارت می‌دهم خوش روزگاری می‌رسد

با درد و غم طی می‌شود آخر بهاری می‌رسد

پس برای رهایی امام از غیبت و غربت راهی نیست جز رهایی جان از تعلقات و دوری از غُل و زنجیر گناهان! و این سه روز، فرصت خوبی است برای آغاز راهی که پایانش شروع یک بهار سبز به همراه انسانی مهربان است. آغازی برای خوب شدن، خوب رفتن و خوب ماندن. برای دوری از همه ی آنچه یار را از ما گرفته است.

پس «بیایید سال نو را به امید بهاری بهاری، با اعتکاف در خانه خدا آغاز کنیم» … بسم الله

[۱]. طریحی، مجمع البحرین

[۲]. غزلیات مولوی دیوان شمس

منبع: مهر

1980