پس از جنگ ۱۲ روزه قادر به راستی‌آزمایی ذخایر اورانیوم با غنای بالای ایران نبوده‌ایم/ وضعیت اورانیوم با غنای بالای ایران «نیاز به رسیدگی فوری دارد»/ تهران باید همکاری با بازرسان سازمان ملل را «به طور جدی بهبود بخشد» تا از تشدید تنش‌ها با غرب جلوگیری شود

 آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که وضعیت اورانیوم با غنای بالای ایران «نیاز به رسیدگی فوری دارد».

طبق آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ماه سپتامبر، ایران ۴۴۰.۹ کیلوگرم (۹۷۲ پوند) اورانیوم غنی‌شده با خلوص ۶۰ درصد در اختیار دارد.

رافائل گروسی، دبیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در مصاحبه اخیر خود با آسوشیتدپرس هشدار داد که در صورتی که ایران تصمیم به تسلیحاتی‌کردن برنامه هسته‌ای خود بگیرد، این ذخایر می‌تواند به تهران اجازه دهد تا ده بمب اتم بسازد. او افزود که این به معنای آن نیست که ایران چنین سلاحی را تولید کرده است.

ایران بارها اعلام کرده که برنامه هسته‌ای‌اش صلح‌آمیز است و هیچ هدفی برای ساخت سلاح هسته‌ای نداشته و ندارد.

در این گزارش محرمانه همچنین آمده است که ایران هنوز به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه دسترسی به سایت‌هایی که توسط آمریکا بمباران شده‌اند را نداده است.

گروسی در مصاحبه اخیر خود با فایننشال تایمز تاکید کرد که تهران باید همکاری با بازرسان سازمان ملل را «به طور جدی بهبود بخشد» تا از تشدید تنش‌ها با غرب جلوگیری شود.

وی گفت که اگرچه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از زمان جنگ دوازده روزه در ماه ژوئن حدود دوازده بازرسی در ایران انجام داده است، اما به مهمترین تأسیسات هسته‌ای این کشور—فردو، نطنز و اصفهان که توسط ایالات متحده بمباران شدند—دسترسی نداشته است.

وی ادعا کرد که در حالی که این حملات به شدت به تأسیسات هسته‌ای ایران آسیب رسانده، اما سرنوشت صدها کیلو اورانیوم با غنای ۶۰ درصد کماکان نامشخص است و این مسئله «حس فزاینده ضرورت» برای از سرگیری بازرسی‌ها ایجاد کرده است.

رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت که این نهاد در تلاش است تا با درک متقابل، روابط «پر فراز و نشیب» با ایران را مدیریت کند، اما تهران باید به تعهدات خود عمل کند.

وی افزود: شما نمی‌توانید بگویید «من در پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای باقی می‌مانم» و سپس به تعهدات خود عمل نکنید.

گروسی در ادامه تاکید کرد: شما نمی‌توانید از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انتظار داشته باشید که بگوید، «بسیار خب، چون جنگی رخ داده است، شما در دسته‌ دیگری قرار می‌گیرید»… در غیر این صورت، کاری که من باید انجام دهم این است که گزارش دهم که تمام قابلیت رویت‌پذیری این مواد را از دست داده‌ام.»

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای مشاهده سایت‌های هسته‌ای ایران به تصاویر ماهواره‌ای متکی بوده است.

گروسی گفت که هنوز ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد به دلیل شکست بازرسی‌ها ضروری نیست، اما «همکاری باید به طور جدی بهبود یابد».

تهران اعلام کرد که پس از جنگ، همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به حالت تعلیق درآورده است و مقامات ارشد ایرانی به شدت از این نهاد نظارتی و گروسی انتقاد کردند.

تهران، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را – که شورای حکام آن یک روز قبل از جنگ قطعنامه‌ای را تصویب کرده بود که ایران را به نقض تعهدات عدم اشاعه متهم می‌کرد – متهم کردند که بهانه‌ای برای حمله اسرائیل فراهم کرده است.

مقامات ایرانی بارها اعلام کرده‌اند که «اظهارات متناقض» مقامات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی «به همکاری تهران و ناظر هسته‌ای سازمان ملل کمکی نخواهد کرد».

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیش از این اعلام کرده بود که تحرکات جدیدی را در سایت‌های هسته‌ای ایران که به آنها دسترسی ندارد، رویت کرده است.

گروسی گفت: خسارت گسترده بود، اما ارزیابی ما این است که بیشتر، اگر نگوییم تمامی، اورانیوم غنی‌شده با غلظت ۶۰ درصد – بلکه با غلظت ۲۰، ۵ و ۲ درصد – آنجاست.

«مواد هنوز وجود دارند، و اگرچه ما هیچ هدف نهایی [برای اورانیوم با غنای بالا] قائل نیستیم، واضح است که صرف وجود مواد غنی‌شده، در چنین سطح غنی‌سازی بالایی و نزدیک به سطح تسلیحاتی، منبع نگرانی است.»