بررسی موج اخبار نادرست | داستان یک جنگ قریب‌الوقوع خیالی | چگونه یک روایت جنگ خیالی علیه ایران شکل گرفت؟

در هفته‌های اخیر، همزمان با یکی از پرتنش‌ترین دوره‌های خاورمیانه در سال‌های اخیر، موج جدیدی از تیترها در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی فارسی‌زبان منتشر شد: ادعایی درباره هشدار آمریکا مبنی بر «عملیات قریب‌الوقوع» که گفته می‌شد علیه ایران است.

بررسی موج اخبار نادرست | داستان یک جنگ قریب‌الوقوع خیالی | چگونه یک روایت جنگ خیالی علیه ایران شکل گرفت؟

به گزارش خبر فوری به نقل از وانا،‌ این تیترها نگران‌کننده بودند و ظرف چند ساعت، شبکه‌های اجتماعی پر از گمانه‌زنی شد. با این حال، بررسی دقیق‌تر نشان داد که آنچه منتشر شده بود نه یک گزارش واقعی جنگ، بلکه ترکیبی از سوءتفسیرها، نسبت‌های نادرست و محتوای جعلی بوده است.

منشأ این خبر، مصاحبه اخیر ثابت العباسی، وزیر دفاع عراق، در شبکه الشرقیه بود. او در این مصاحبه گفت که حدود ده روز پیش، مقامات آمریکایی از طریق کانال‌های رسمی به او اطلاع داده‌اند که ایالات متحده در حال آماده‌سازی «عملیاتی در منطقه» است. با این حال، او روشن کرد که این هشدار مربوط به گروه‌های مسلح عراقی بوده و واشنگتن خواسته که از دخالت خودداری کنند. مهم‌تر آنکه هیچ اشاره مستقیمی به ایران نشده بود و تمرکز او روی تحولات نزدیک به سوریه بود.

با این حال، روایت به سرعت تغییر کرد و با بازنشر مصاحبه، چندین وب‌سایت آنلاین عبارت مبهم «عملیات در منطقه» را به «هشدار آمریکا درباره حمله به ایران» تفسیر کردند. ظرف چند ساعت، تیترهایی مانند «وزیر دفاع عراق هشدار واشنگتن درباره حمله به ایران را فاش کرد» در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد و زنجیره‌ای از بازنشرهای تأییدنشده شکل گرفت. آنچه ابتدا یک اظهارنظر کلی درباره سوریه بود، اکنون به یک تهدید مستقیم علیه ایران تبدیل شده بود.

پیوند دوم در این زنجیره‌ی تحریف، مربوط به اظهارات اخیر علی لاریجانی بود. برخی شبکه‌های فارسی‌زبان گفته‌های او را نقل کردند که گفته «یک مقام آمریکایی به ایران هشدار داده است.» اما متن کامل سخنرانی او نشان می‌دهد که او در واقع به تنش‌ها در لبنان اشاره داشته است، نه ایران. ویرایش انتخابی و حذف بخش‌های کلیدی، معنایی جدید ایجاد کرد که در اصل در سخنرانی او وجود نداشت.

نمونه سوم کاملاً جعلی بود و با این حال سریع‌تر منتشر شد. تصویری از یک توییت ساختگی منتسب به کریستین امانپور، خبرنگار  سی‌ان‌ان که ادعا می‌کرد: «منابع نزدیک به دولت فدرال می‌گویند ترامپ به ایران دو هفته مهلت داده است.» بررسی آرشیو رسمی و تأیید شده امانپور نشان داد که چنین توییتی هرگز وجود نداشته است. با این حال، این تصویر به سرعت فراگیر شد و در صدها کانال و حساب کاربری به اشتراک گذاشته شد، بسیاری بدون بررسی صحت منبع آن را به‌عنوان واقعیت پذیرفتند.

فراتر از این سه مورد، مسأله مهم‌تر نحوه شکل‌گیری چنین روایت‌هایی است. عبارات مبهم مانند «منطقه»، «منابع آگاه» یا «تحرکات نظامی» زمینه مناسبی برای تفسیر و گمانه‌زنی فراهم می‌کنند. در فضای سیاسی ناپایدار خاورمیانه، حتی یک اظهارنظر مبهم از سوی یک مقام عراقی یا آمریکایی می‌تواند با تکرار و تحریف، معنای کاملاً جدیدی پیدا کرده و هدف دیگری را نشان دهد.

رسانه‌ها نیز نقش دوگانه‌ای ایفا می‌کنند. در رقابت برای سرعت و جلب توجه، اغلب پیش از بررسی دقیق منتشر می‌کنند. الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی این مشکل را تشدید می‌کنند و تیترهای شوکه‌کننده یا ترس‌آور را بیش از صحت خبر تقویت می‌کنند. این ترکیب باعث می‌شود که داستان‌های نادرست یا تحریف‌شده، سریع‌تر از اطلاعات تأیید شده منتشر و گسترش یابند.

پس چرا چنین داستان‌هایی تا این حد مخاطبان را جذب می‌کنند؟ پاسخ در روانشناسی جمعی نهفته است. مردم خاورمیانه که دهه‌ها با جنگ‌ها و بحران‌های واقعی بزرگ شده‌اند، نسبت به هر نشانه‌ای از احتمال درگیری حساس هستند. وقتی تیتر نگران‌کننده‌ای ظاهر می‌شود، خوانندگان تمایل دارند ابتدا باور کنند و سپس بررسی کنند. تولیدکنندگان رسانه‌ها از این واکنش آگاه‌اند و آن را برای جذب بیشتر مخاطب بهره‌برداری می‌کنند.

پیامدها فراتر از صرفاً اطلاعات نادرست است. مواجهه مکرر با روایت‌های «تهدید قریب‌الوقوع» اضطراب جمعی را افزایش می‌دهد، تحلیل منطقی را مختل می‌کند و حتی می‌تواند بر تصمیم‌گیری‌های سیاسی تأثیر بگذارد.

موج اخیر گزارش‌ها درباره «هشدار آمریکا درباره حمله قریب‌الوقوع به ایران» نشان می‌دهد که چگونه یک روایت می‌تواند تقریباً از هیچ ساخته شود: یک اظهارنظر درباره سوریه، یک نقل قول نادرست از مقام ایرانی و یک توییت کاملاً جعلی با هم ترکیب شده‌اند تا توهم جنگ قریب‌الوقوع ایجاد شود. این مثال حقیقت گسترده‌تری را نشان می‌دهد؛ نه تنها درباره ایران، بلکه درباره رسانه‌های مدرن. در اکوسیستم اطلاعاتی امروز، اخبار دیگر صرفاً بازتاب واقعیت نیستند، بلکه به طور فزاینده‌ای واقعیت را می‌سازند.

منبع: خبر فوری
شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 33
  • ناشناس

    همه این تیترها و خبرهای فیک
    توسط رسانه های اسرائیلی
    و در داخل توسط رسانه های سریالی پروژه بگیر
    و وفاقی های سهمیه ای با فرمان فرانچسکو در دولت سایه
    ساخته و پرداخته میشه
    از طرفی مدیران ناتراز حوضه اقتصاد که چپانده شده اصلاحیون !
    به بدنه دولته ، معیشت مردم رو گروگان گرفتند
    تا در یک پیوند شوم آگاهانه یا ناآگاهانه ، مردم رو بترسانند و کشور رو به تسلیم مطلق بکشانند
    و بعد تجزیه و نابودی ایران مستقل و حمام خون و به بردگی جنسی رفتن زنان
    چرا که ماموریت برای کدخدای قاتل شون باید به پایان برسه
    دروغ می پراکنند و هراس تزریق میکنند و سفره مردم رو خالی میکنند
    تا اهداف استکبار عملی بشود

    نظرات شما -
    • ناشناس

      صاحب این کشور امام زمان است وخودش تا الان این مردم شریف وعزیر و حفظ نموده لطفا گوش نکنید به این لفاظی ها وقتی رییس جمهور یه کشور بیاد علنی بگه اگه بارندگی نباشه باید تهران رو خالی کرد این یعنی هدایت شونده بخدا اگه سپاه نبود اسراییل امریکا انگلیس المان. فرانسه و ۳۰ کشور دیگه تا الان این کشور ۳۰۰ تیکه میکردن. به فدای رهبری من و خانوادم که با تدبیر کشورم رو حفظ کرد. من به خودم گفتم فدای رهبرم کسی به خودش نگیره بخدا حاضرم تیکه تیکه بشم ولی کشورم تجزیه و نشه به ولاه بهترین حاکمیت رو داریم البته بدترین مدیریت وکثیف ترین و مضور ترین آدم‌ها هم اصولگرا و هم اصلاح طلب خون مردم رو تو شیشه کردن بخدا رهبری نمیتونه کار شاقی بکنه جلوی این فاسد ها رو نمیشه گرفت هم زیادن هم فرصت طلب ومنفعت طلب برای فروختن خاک کشور دارن دعوا میکنن ایران کشور تنهایی است در جهان و رهبری هم تنها تر به فدای امام زمان خودش یه تنه داره این کشور نا تراز در همه موارد رو راه میبره این عقل و بصیرت میخواد فهمیدنش

  • ناشناس

    کاسبان تحریم از نوع جنگی

    نظرات شما -
    • ناشناس

      بله کاسبان جنگ روانی...
      البته یکی از رسانه ها خود شما بودید...
      اگه اینها می خواستن و میتونستن کار رو یکسره کنن مطمین باشید آتش بس نمیدادن ...
      اونها ترسوتر از چیزی هستن که نشون میدن اون تفنگدارانی که اسیر شدن رو فراموش کردید؟

    • فاتی کارشناس ارشد الگو ریتم داغ

      الان مثلآ این گزارش خبر فوری در مورد حمله و هشدار ترامپ چه چیزی را واسه مخاطبش جا انداخت سر آخر کسی متوجه نشد که هشدار ترامپ برای کدام کشور بوده آیا جنگ روانی بوده یا چی جناب کارشناس توضیحات کافی نیست برای مخاطبین سود اینگونه خبرها فقط بالا رفتن قیمتها و نرخ دلار و وو است مافیا پشت اینجور خبراست در ضمن سایت خبری شما مورد وثوق مخاطبین است لطفآ از خبرهای مبهم اجتناب فرمایید

  • محمد

    باج کلفت داده شده جنگ کجا بود

    نظرات شما -
    • ناشناس

      محاطب "محمد پنجشنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۴ ۰۷:۰۴:۵۷ 2"  
      باج کلفت؟؟؟!!! خخخخ کلفت؟؟؟

  • ترامپ شیردوش

    ضدانقلاب دروغ میگه

  • J

    بازار شایعات رو چه کسی داغ کرده ؟ تمام این نفرات یا مقامات حال حاضر هستند یا مقامات سابق نظام یا فرماندهان فعلی و پیشین . لااقل خودتان در آرشیو نگاه کنید تا یادتان بیاید .

  • عهههه

    " چگونه یک روایت جنگ خیالی علیه ایران شکل گرفت؟" اتفاقا و دقیقا، پس از آتش بس جنگ ۱۲ روزه، یکی از رسانه هایی که هر لحظه،هر ساعت و هر روز ...، به طبل داستان جنگ احتمالی کوبیده و می کوبد. همین خبر فوری است. / به تیترهایی که هر روز رنگ و بوی جنگ می دهد، نیم نگاهی بکنید‌!چند ماهه حتی تیترهای قدیمی جنگی تان را هم از صفحه اصلی خودتان پاک و محو نکرده اید،!؟ دیگ به دیگ میگه: روت سیاه!!! ( اگه چاپ و باز نشر کردید.!!!)

  • ناشناس

    آره جنگ دوازده روزه هم دروغ و خیالی بود !!!

  • یک ایران

    ازمکر صهیون هرگز نباید غافل شد.

  • ناشناس

    مادامیکه ترامپ درقدرت است نتانیاهو از او سو استفاده خواهد کرد ولی حضورترامپ محدود است ومیتواند با رفتن ترامپ ،اسراییل احساس خطر بیشتری کند.اگر ایران بخواهد درگیر جنگ با امریکا نشود بایست بسیار قدرتمند باشد وآنها را درگیر مسایل دیگر کند.

    نظرات شما -
    • باباپنجعلی

      سواستفاده چیه داش،خود خود ترامپ ۷خط روزگاره خخخ

  • ناشناس

    هرچه بردموشک بیشترباشدوبردش به کل جهان برسد انشاالله درآینده شاید درامنیت باشد

    نظرات شما -
    • ناشناس

      مگه وی2آلمان نازی براشون امنیت اورد

  • عادل

    وقتی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران میلی باشه چند نفر نالایق در کار باشه بقیه هم سو استفاده میکنن

  • م

    خود خبر فوری بیشترین این تیترهای جنگی و میزنه مرد باش

  • ناشناس

    جنگ قطعی است پیروز نهای ایران است

  • ناشناس

    تحلیل جامع و خوبی بود .

  • کامران

    شما که یک عمر می گفتید جنگ جنگ تا پیروزی ، حالا از جنگ می‌ترسید؟ و می‌خواستید اسرائیل را نابود کنید این گوی و این میدون

  • ناشناس

    اینکه نظام سال هاست مردم را در وضعیت جنگی قرار داده است که اغراق نیست. اما وقتی چیزهایی که خودمان دیدیم و شنیدیم را اینگونه تحریف می کنید وای به روایت های 10 سال و 100 سال و 1000 سال قبل.

  • محمد حسین

    والا قبل از جنگ 12 روزه هم همه سران می گفتن جنگ نمیشه و اسرائیل جرات حمله نداره همگی دیدیم چه اتفاقی افتاد

  • ناشناس

    متاسفانه غافلید از اصل غافلگیری و نمیدانم چرا سعی دارید شرایط را عادی جلوه دهید در حالیکه در میدان اقتصادی شرایط جنگی را بر مردم تحمیل میکنید که نارضایتی ناشی از ان به مراتب خطرناکتر از جنگ است لطفا مردم را تخدیر نکنید....

  • ناشناس

    منبع این اخبارپیشگویانی هستند که از اسرائیل خط میگیرند تا
    ازوضع روانی وبرخورد حکومتها بااین اخبار مطلع شوند

  • ناشناس

    قالیباف رفته پاکستان. بنظرم خبری هست

    نظرات شما -
    • ناشناس

      پاکستان دوست صمیمی سنتکامه اونم الکی رفته مثل رفتن به اذربایجان

  • ناشناس

    خبر فوری با تشکر از تیم حرفه‌ای و سردبیر ، لطفا تحلیل های بیشتری لطف کنید نیاز هست روشنگری .

  • ناشناس

    چرا سانسور میکنی ؟!
    از فهمیدن مخاطبان نترس

  • ناشناس

    کار خودشونه
    اصلاح ! طلبان

  • ناشناس

    جنگی در کار نیست تازه نیویورک را گرفتیم هزینه گرفتن نیویورک تا اینجا شاید 20 میلیلرد دلار بوده ولی خرج زیادی داره

  • ناشناس

    یک علت بزرگش,نگرانی و بلا تکلیفی خود حاکمیت کشور است که با رفتارهایش به عموم مردم این پیام را منتقل می کند که شمشیر از بالای سرمان اویخته است.چند ماه از جنگ و دفاع می گذرد,اما تا دو روز پیش هنوز بلوک بتنی های مثلا امنیتی خیابان جام جم تبریز را بر نداشته بودند و هر کس از انجا می گذشت,به شکلی ناخواسته روحیه نگرانی از غافلگیری می یافت.

  • علیرضا

    برای جلوگیری از جنگ غریب الوقوع ایران اول از همه باید جنگ روسیه و اوکراین را مدیریت کنید و اینکار تنها با ارسال نیروی نظامی و کمک مستشاری ایران به اوکراین ممکن است.