چگونه اسرائیل در ایران شکست خورد/ نه تغییر حکومتی در کار بود و نه برنامه هسته‌ای ایران متوقف شد

اسرائیل پس از ۱۱ روز بمباران بی‌وقفه در ایران چه دستاوردی داشت؟ بنیامین نتانیاهو، در بیانیه خود با اذعان به آتش‌بس ادعا کرد که به اهداف اسرائیل دست یافته است. چنین ادعایی، حداقل می‌توان گفت، چالش‌برانگیز به نظر می‌رسد.

در آغاز جنگ، او دو هدف را اعلام کرد: «از بین بردن برنامه هسته‌ای» و «تغییر حکومت».  آیا برنامه هسته‌ای از بین رفته است؟ پاسخ احتمالاً منفی است. به نظر می‌رسد ایران اورانیوم غنی‌شده را از تأسیسات فردو که توسط ایالات متحده مورد حمله قرار گرفت، خارج کرده است. این ذخایر مهمترین بخش برنامه هسته‌ای است، بنابراین به نظر می‌رسد «از بین بردن» شکست خورده است.

اسرائیل چه خسارتی ـ اگر اصلاً خسارتی وارد کرده باشد ـ به برنامه هسته‌ای ایران وارد کرده است؟ این هم مشخص نیست. اسرائیل موفق شد ایالات متحده را متقاعد کند که با استفاده از بمب‌های سنگرشکن، یعنی بمب‌های نفوذگر مهمات انبوه (MOPs)، به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله کند، اما ایالات متحده کار دیگری برای کمک به حمله اسرائیل انجام نداد. ارزیابی میزان تخریب دشوار خواهد بود زیرا بعید است ایران اجازه دسترسی از خارج را بدهد.

آیا اسرائیل در ایران «تغییر حکومت» ایجاد کرده است؟ پاسخ کوتاه این است که تا حد زیادی برعکس این اتفاق افتاده است. اسرائیل تلاش کرد با کشتن رهبران نظامی ساختارهای مختلف امنیتی ایران، قیامی علیه حکومت ایجاد کند. این استراتژی مبتنی بر این باور راسخ اسرائیل است که بهترین راه برای بی‌ثبات کردن دشمن، ترور فرماندهان ارشد است. این روش هرگز جواب نداده است. تنها استثنای ممکن، تأثیر مرگ حسن نصرالله بر حزب‌الله لبنان بود، اما این موضوع ارتباط زیادی با پویایی سیاسی داخلی لبنان داشت. در سایر موارد، ترورهای اسرائیل نتوانسته است هیچ تغییر سیاسی عمده‌ای ایجاد کند.

در مورد ایران، این ترورها مردم را دور حاکمیت جمع کرد. بسیاری از ایرانیانی که خود را مخالفان نظام هم می‌دانستند، از نظام حمایت کردند.  چرا که این جنگ را علیه ایران می‌دانستند. 

تلاش‌های اسرائیل برای بمباران «نمادهای نظام» تنها اوضاع اسرائیل را بدتر کرد. این کشور تلاش کرد حملات هوایی خود به زندان اوین را به عنوان کمکی به مبارزه مردم ایران جلوه دهد.   بمباران «ساعت روزشمار پایان اسرائیل»، که اسرائیلی‌ها اغلب از آن به عنوان نشانه‌ای از تعهد ایران به نابودی اسرائیل استفاده می‌کنند هم به اندازه کافی رقت‌انگیز بود.  بمباران صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران توسط اسرائیل اساسا مضحک بود. اسرائیل ادعا کرد که تلاش رژیم برای انتشار تبلیغات را محدود می‌کند. همانطور که بسیاری از اسرائیلی‌ها اشاره کردند، این بمباران به ایرانی‌ها بهانه لازم را داد تا ایستگاه‌های تلویزیونی اسرائیل را نیز تهدید کنند. 

اگر اسرائیل نتوانست به اهداف جنگی اعلام شده خود دست یابد، آیا حداقل توانست جهان را پشت سر خود جمع کند تا مردم غزه را فراموش کنند و اسرائیل را دوباره به عنوان کسی که در حال جنگیدن در جنگ خوب است، معرفی کنند؟ این در بهترین حالت مشکوک به نظر می‌رسد. درست است که دونالد ترامپ و ایالات متحده به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله کردند. با این کار، آنها چندین قانون اصلی حقوق بین‌الملل را نقض کردند. این احتمالاً پیامدهای بلندمدتی خواهد داشت. با این حال، ترامپ در کنار اسرائیل به جنگ نپیوست. بلافاصله پس از حمله، بمب‌افکن‌های استراتژیک به ایالات متحده بازگشتند.

ترامپ قبل و بعد از تجاوز اسرائیل، بارها و بارها تمایل خود را برای توافق بین ایالات متحده و ایران، که ممکن است شامل اسرائیل نیز باشد، تکرار کرد! در حالی که چندین رهبر جهان، به ویژه صدراعظم آلمان، فریدریش مرتس، به سرعت از حملات آمریکا و «حق اسرائیل برای دفاع از خود» حمایت کردند، هیچ کس فهرست سختگیرانه خواسته‌های اسرائیل را که شامل این بود که ایران نباید به هیچ وجه قادر به غنی‌سازی اورانیوم باشد، نپذیرفت.

جهان حالا به فرمول «بدون سلاح هسته‌ای» بازگشته است، فرمولی که ایران پیش از این هم اعلام کرده بود مایل به رعایت آن است.  وقتی صحبت از توسعه عملیاتی خاورمیانه می‌شود، به نظر می‌رسد جهان، ایران را شریک مشروعی برای تجارت می‌داند. این یک شکست برای اسرائیل و یک پیروزی برای ایران است. 

آسیب‌های واقعی به قلب سرزمین اسرائیل نیز باید در نظر گرفته شود. اسرائیل مدعی است بر ایران تسلط هوایی پیدا کرد با این حال، موشک‌های ایرانی بارها و بارها موفق شدند به سیستم دفاع هوایی مشهور اسرائیل نفوذ کنند، به قلب اسرائیل و سراسر کشور حمله کنند و آن را متوقف کنند و در عین حال تعداد بی‌سابقه‌ای از تلفات و همچنین ویرانی‌های گسترده را به بار آورند. اسرائیل بدون امید به جایگزینی فوری، موشک‌های رهگیر خود را به اتمام رسانده بود. اقتصاد اسرائیل به سرعت در حال فروپاشی بود. این پیروزی دیگری برای ایران بود.  موشک‌های ایرانی به هدف اصابت کردند، وجهه ایران خدشه‌دار نشد (بیشتر جهان آن را قربانی حمله اسرائیل می‌دانستند) و گزینه‌های ایران برای پاسخ به شدت محدود نشد. ایران با هشدار قبلی در مورد «تلافی» حمله آمریکا به پایگاه نظامی‌اش در قطر، با موفقیت از تنش‌ها کاست. 

ایران به اندازه کافی قدرتمند بود که ترامپ را متقاعد کند پس از آنکه به نظر می‌رسید آتش‌بس نقض شده است، به اسرائیل هشدار دهد که حمله نکند. ایران همانطور که ترجیح می‌دهد، ظاهر شد - هنوز پابرجاست و در آینده دست بالا را دارد.