برخی مشاوران ترامپ استدلال می‌کنند که بهتر است به تهران اجازه داده شود به سلاح هسته‌ای دست یابد تا آمریکا و اسرائیل دست به حمله نظامی بزند/ ترامپ چنین دیدگاهی را نمی‌پذیرد

وال استریت ژورنال نوشت: مذاکرات هسته‌ای تاکنون برای ایران آرامش به همراه داشته‌اند، در حالی که سیاست آمریکا در این زمینه متزلزل به نظر می‌رسیده است — تا زمانی که رئیس‌جمهور ترامپ در روز یکشنبه در برنامه «میت د پرس» شبکه NBC موضعی روشن اتخاذ کرد.

در ادامه این مطلب آمده است: از آقای ترامپ پرسیده شد: «هدف این مذاکرات محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران است یا برچیدن کامل آن؟»

او پاسخ داد: «برچیدن کامل.»

«آیا فقط به همین راضی می‌شوید؟»

«فقط به همین راضی می‌شوم.»

این واضح‌ترین موضع ممکن است. ترامپ با این سخنان دیدگاه کسانی را که در دولت او خواستار تضعیف سیاست آمریکا هستند، رد کرد.

برخی مشاوران استدلال می‌کنند که بهتر است به ایران اجازه داده شود به سلاح هسته‌ای دست یابد تا اینکه آمریکا دست به حمله نظامی بزند یا از حمله اسرائیل حمایت کند. اما ترامپ چنین دیدگاهی را نمی‌پذیرد. او روز یکشنبه گفت: «تنها چیزی که ایران نمی‌تواند داشته باشد، سلاح هسته‌ای است، چون در آن صورت دنیا نابود خواهد شد.» او به فریادهای «مرگ بر آمریکا» از سوی تهران اشاره کرد و گفت آنها سلاح‌هایی دارند که اسرائیل و اروپا را تهدید می‌کند و روی موشک‌های قاره‌پیما برای در تیررس قرار دادن آمریکا کار می‌کنند.

برخی دیگر از مشاوران گرچه گزینه نظامی را رد نمی‌کنند، اما حاضرند به توافقی مشابه با توافق دوره اوباما تن دهند؛ توافقی که بسیار کمتر از «برچیدن کامل» است. یکی از مسائل کلیدی این است که آیا ایران اجازه خواهد داشت اورانیوم را تا سطحی که برای ساخت بمب مناسب است غنی‌سازی کند یا نه. استیو ویتکاف، فرستاده اصلی ترامپ در آوریل گفت که ایران «نیازی به غنی‌سازی فراتر از ۳.۶۷ درصد ندارد»؛ حرفی که ظاهراً دلالت بر پذیرش غنی‌سازی ایران تا آن حد دارد. این همان استاندارد دوره اوباماست؛ چیزی که در واقع دو‌سوم راه تا سطح تسلیحاتی را شامل می‌شود.

آقای ویتکاف بعداً این حرف را پس گرفت، اما خبرگزاری رویترز گزارش داده که چارچوب اولیه مورد مذاکره، هسته اصلی توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ — همان توافقی که ترامپ آن را «بدترین توافق تاریخ» می‌نامد — را حفظ کرده است. این توافق به ایران اجازه غنی‌سازی می‌دهد، اما با محدودیت‌هایی موقت و با تلاش برای نظارت بر پایبندی. در چنین حالتی ایران در موقعیتی باقی می‌ماند که بتواند به سرعت به ساخت سلاح هسته‌ای بپردازد. ترامپ این مسیر را به دلایل موجه رد می‌کند.

رئیس‌جمهور ایده‌ای را که وزیر خارجه، مارکو روبیو، مطرح کرده بود نیز به طور کامل رد نکرد — اینکه ایران می‌تواند انرژی هسته‌ای غیرنظامی داشته باشد، اما سوخت هسته‌ای با غنای پایین را وارد کند و در داخل کشور غنی‌سازی نکند. این همان کاری است که ۲۳ کشور دیگر که به دنبال سلاح هسته‌ای نیستند، از کانادا و امارات متحده عربی گرفته تا کره جنوبی، انجام می‌دهند.

اما حتی در این زمینه هم ترامپ بدبین بود. او این رویکرد را روز یکشنبه «نظریه‌ای جدید» برای ایران خواند و افزود: «اما من می‌گویم، آنها آن‌قدر نفت دارند که به انرژی هسته‌ای چه نیازی دارند؟» او گفت: «انرژی غیرنظامی اغلب به جنگ‌های نظامی ختم می‌شود.» اگر ایران می‌خواهد راکتورهای خود را حفظ کند، برای این است که گزینه دستیابی به سلاح را باز نگه دارد.

 روند مذاکرات باعث ایجاد آرامش شده. از زمان آغاز گفتگوها، ارزش ریال ایران ۲۰ درصد افزایش یافته و یک افشاگری نیویورک‌تایمز، تهدید حمله اسرائیل در خلال مذاکرات را تضعیف کرده است.

با تعیین سیاستی سخت‌گیرانه، ترامپ می‌تواند این روند را تغییر دهد. همراه با تهدید هفته گذشته علیه چین به دلیل خرید نفت ایران، و تهدید وزیر دفاع، پیت هگست، علیه ایران در مورد حملات حوثی‌ها، اتخاذ موضعی قاطع در مذاکرات هسته‌ای می‌تواند جلوی لغزش سیاست آمریکا در قبال ایران را بگیرد.

تعویق مذاکرات هسته‌ای در آخر هفته گذشته نباید نگران‌کننده تلقی شود. آمریکا در موضع ضعف نیست و تحریم‌ها نیاز به زمان دارند تا تأثیر بگذارند و صادرات نفت ایران را متوقف کنند. این بهترین راه برای دستیابی به توافقی است که تهدید هسته‌ای ایران را بدون نیاز به حمله نظامی برطرف کند.