نسبت به تحریم‌های سال 2012 راه هموارتری پیش رو داریم

حسین رفیع با بیان این که «هم در روابط خارجی و هم در عرصه داخلی باید امنیت مورد نیاز برای سرمایه‌گذار در کار تولیدی و اقتصادی فراهم شود» اظهار کرد: رسیدن به این مهم تنها با شعار ممکن نبوده و سعی ما باید بر این اساس باشد که چالش های روابط خارجی را تقلیل دهیم.

وی «نقد به بخش‌های مختلف اقتصادی و تولید، آسیب‌شناسی درست و شناسایی نقاط ضعف» را از جمله فعالیت های کشورهای در حال توسعه در جهت شکوفایی اقتصاد بیان کرد و افزود: برای داشتن اقتصادی بدون نفت ابتدا باید این مباحث مورد بررسی قرار گرفته و از سیاست زدگی در این حوزه پرهیز کرد.

وی با اشاره به فرصت 30 ساله برای توسعه کشور پس از جنگ تحمیلی تاکید کرد: برخی کشورها در همین فرصتی زمانی تحولات بزرگی در اقتصاد ایجاد کردند که ما می توانیم از آن‌ها الگو بگیریم، نمونه بارز آن اقتصاد چین است که علیرغم دولتی بودن از درگیری و چالش در حوزه سیاست خارجی پرهیز کردند.

دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه مازندران از تصمیم مسوولان در هنگامه پیروزی انقلاب اسلامی مبنی بر خروج ایران از اقتصاد تک محصولی و حرکت به سمت اقتصاد مولد و متنوع را یادآور شد و اظهار کرد: پس از پیروزی انقلاب و در راستای همین سیاست، تولید نفت کاهش پیدا کرد به نحوی که بیگانگان شایعه عدم توانایی ایران را مطرح کردند؛ اما هدف ایران تولید کمتر و ذخیره‌سازی این انرژی، برای نسل‌های آینده بود تا ما به سمت یک اقتصاد غیرنفتی حرکت کنیم. شروع جنگ تحمیلی مسبب عدم تحقق اقتصاد بدون نفت شد. برای تامین هزینه های جنگ راهی جز افزایش تولید نفت برای مسئولان باقی نماند و نیاز به درآمدهای نفتی برای اداره جنگ ضروری به نظر می رسید.

وی «تحت فشار بودن ایران با وجود تحریم، محدودیت‌های سرمایه‌گذاری و کمبود امکانات» را جز اهرم‌ های بازدارنده اقتصاد ایران برشمرد و با یادآوری قرار گرفتن ایران در خاورمیانه که منطقه‌ای پر آشوب است، تصریح کرد: این دلایل باعث شد تا ایران در بخش‌هایی از سطوح امنیتی، نظامی، دفاعی، موشکی و نظایر آن به پیشرفت‌های شگرفی دست پیدا کند و سرمایه‌گذاری بیشتری در این حوزه‌ها انجام دهد.

وی با توجه به تحریم‌ها، از چالش‌های پیش روی نظام جمهوری اسلامی سخن گفت و ضمن بیان این‌که «کشور هم چنان در صنعت نفت و تولید و توسعه آن دچار مشکل و محدودیت‌هایی است»، تاکید کرد: برای داشتن اقتصادی خارج از رکود که اتکای کمتری به نفت داشته باشد باید در زمینه‌های دیگر نیز برنامه‌ریزی‌های کاربردی انجام گیرد.

رفیع در مورد تحریم‌های آمریکا به ویژه مرحله دوم، آن را بیشتر جو رسانه‌ای عنوان و خاطرنشان کرد: به رغم مواضع تبلیغاتی آمریکایی‌ها، در عمل شاهد بودیم که آنان ناگزیر شدند معافیت‌هایی را قائل شده و حتی برخی از محدودیت‌هایی که عنوان کرده بودند هرگز بر نخواهند داشت را بی اثر کنند.

وی در مورد ساختار و استراتژی تحریم تشریح کرد:اصولا زمانی که تحریم‌های خارجی وضع می‌شود، مردم زیر پرچم متبوع خودشان جمع شده و حتی آن دسته سیاسی اپوزسیون هم در چنین شرایطی، به سمت دولت متبوع خود گرایش پیدا می‌کنند.

وی شرایط کنونی ایران در دوران تحریم را بسیار بهتر از سال های گذشته توصیف و تصریح کرد: وضعیت ایران نسبت به سال 2012 میلادی که تحریم های آمریکا با همکاری اتحادیه اروپا وضع شد و همچنین چین و روسیه در شورای امنیت سازمان ملل به قطع نامه های تحریمی رأی مثبت دادند، بسیار بهتر بوده و راه هموارتری پیش رو داریم.

این کارشناس علوم سیاسی و روابط بین الملل در ادامه با بیان این‌که «امروز در عرصه بین‌المللی افکار عمومی جهانی همراه ایران بوده و موضع اتحادیه اروپا علیه ایالات متحده است»، خاطرنشان کرد: حمایت های کشورهای اروپایی و اصرار آنها بر حفظ برجام و مذاکراتی که انتظار دارند زیر چتر آن‌ها انجام شود آمریکا را بیش از پیش تنهاتر کرده است.

وی برجام را دستاوردی ارزنده دانست و تاکید کرد: اگر ما برجام را امضا نکرده بودیم، آمریکا و دولت کنونی آن دستشان برای تحریم ما بازتر بود؛ بنابراین شرایط ما از سال 2012 بهتر است.

وی با اشاره به انتخابات اخیر در کشور آمریکا و عدم موفقیت جمهوری‌خواهان در کسب حداکثر آرا و کرسی پارلمان این کشور تاکید کرد: این موارد دال بر مخالفت اکثریت مردم این کشور با مواضع به اصطلاح «ترامپیسم» بوده که این اتفاق، شرایط را برای ما راحت تر خواهد کرد.

رفیع، ایران را کشوری توانمند در رویارویی با مشکلات دانست و با بیان این‌که «ما توانایی دور زدن تحریم ها و فروش نفت را داریم» اظهار کرد: علیرغم محدودیت ها و سختی های محتمل موجود، دولت باید با توجه به درآمدهای محدودتر، اولویت و سیاست‌های خاص را به نحوی اعمال کند که توده مردم و درآمدهای آن‌ها تحت فشار قرار نگرفته و معضل اجتماعی و سیاسی در جامعه ایجاد نشود.

وی با اعتقاد بر این‌که «دوره تحریم‌های کنونی چندان طولانی نبوده و به زودی دوران بحران پشت سر گذاشته خواهد شد»، تصریح کرد: درآمدها و ذخایر ارزی کشور بر اساس آن‌چه دولت اعلام کرده میزان قابل توجهی است، با سازماندهی و برنامه ریزی و اولویت بندی به راحتی می‌توانیم این برهه زمانی را بدون مشکل سپری کنیم.

وی یادآور شد: در عرصه روابط بین‌الملل متأسفانه قدرت حرف اول را می‌زند، نمونه آن رفتار آمریکایی‌ها در مورد نقض یک تعهد بین‌المللی و قرارداد امضا شده توسط ایران و اروپاست که به تائید شورای امنیت سازمان ملل رسیده بود ولی علیرغم این مسئله، جهان به جای تمرکز بر این موضوع، به سمت ارتباط بیشتر با آمریکا حرکت کرد.

این کارشناس علوم سیاسی نقض پیمان آمریکا را تنها منحصر به برجام ندانست و اظهار کرد: این اتفاق در مورد بسیاری از قراردادهای مختلفی که ارزش جهانی داشته نظیر قرارداد آب و هوایی پاریس که همه دولت های جهان در آن حضور داشتند، نیز اتفاق افتاده و حتی آمریکا تعهدات دولت سابق خود را نیز نقض کرده است.

وی با اذعان بر این‌که «کشورها ناگزیرند به سبب نفع اقتصادی خود، با سیاست های آمریکا همراه شوند» گفت: ایالات متحده با اتکا به قدرت خویش این فشار را وارد می کند و به مباحث غیرقانونی بودن شیوه عملکرد خویش نیز اهمیتی نمی‌دهد.

وی سود و منفعت طلبی را مقدم بر اخلاق در روابط بین الملل از نگاه کشورها عنوان و خاطرنشان کرد: به همین سبب کشورهایی که با ما مناسبات نزدیکی هم دارند نظیر چین، یا روسیه و اروپا اگر سود خود را در عدم همراهی با ما ببینند، به دنبال آن، موضع مخالف ما را اتخاذ خواهند کرد.

این استاد دانشگاه در حوزه علوم سیاسی، آمریکا را قدرتی پیمان‌شکن و قانون‌گریز در زمینه معاهدات بین‌المللی دانست و ضمن بیان این‌که «آمریکا کماکان تاثیرگذاری خود را بر جهان دارد»، تصریح کرد:به جای درگیری و کلنجار دائم با چنین دولت خطرناک، قدرتمند و بی‌منطقی، ایران باید بهتر و دقیق تر روابط خارجی و بین المللی را مدیریت کند.

وی افزود: به جای این‌که فرصت و نیروی خود را در جهت خنثی کردن یک قدرت غیرمنطقی و خطرناک بگذاریم به سمت رشد و توسعه در عرصه اقتصادی گام برداریم تا فریاد قدرت جمهوری اسلامی بدون تبلیغات به سراسر منطقه و دنیای اسلام برسد و اثبات کنیم که یک دولت دینی می تواند مسبب رشد و توسعه اقتصادی باشد.

وی با اشاره به این سخن که اگر آرمان داشته باشیم اما واقعیت را نبینیم، دچار توهم شده‌ایم، تصریح کرد: نظام مالی و پولی دنیا به شکل کاملاً آشکاری تحت نفوذ و سلطه آمریکاست و این واقعیت حقیقت دارد.

این محقق، مولف و پژوهشگر حوزه سیاست با بیان این‌که «نباید واقعیات را کتمان کرد» گفت: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بایستی در چهارچوب آرمان‌گرایی واقع گرایانه ترسیم، تحلیل و تنظیم شود.

منبع: ایسنا

15