گال چیست؟ انواع گال کدامند؟
گال نوعی بیماری پوستی بسیار مسری است که توسط نوع خاصی از کنه به نام Sarcoptes scabiei ایجاد میشود. این بیماری نامهای دیگری مانند جرب، خارشتَک و خارشَک نیز دارد و مشخصه اصلی آن، خارش شدید و بثورات پوستی است که اغلب بهصورت برجستگیهای کوچک قرمزرنگ یا تاول ظاهر میشوند.

اگر قصد دارید بدانید گال چیست و چگونه درمان میشود، با ما همراه باشید.
گال چیست؟
گال به نوعی عفونت پوستی گفته میشود که عامل ایجاد آن، کنه میکروسکوپی گال به نام Sarcoptes scabiei است. این کنه میکروسکوپی و هشتپا، از طریق تماس نزدیک با فرد بیمار یا به اشتراک گذاشتن لوازم شخصی آلوده مانند لباس، تشک، ملحفه، بالش و... به داخل پوست نفوذ میکند و با ایجاد حفرههای بسیار ریز، در این نواحی تخم میگذارد که باعث خارش و التهابات شدید میشود. علاوه بر تخمگذاری در داخل پوست، بزاق و مدفوع این انگل باعث ایجاد واکنشهای آلرژیک در بدن میزبان میشود و احتمال بروز عفونتهای ثانویه ناشی از خاراندن را افزایش میدهد. حالا که فهمیدیم گال چیست بهتر است برویم به سراغ انواع گال و درمان آن !!!
عمر کنه گال
چرخه زندگی کنه گال شامل چهار مرحله تخم، شفیره یا لارو، نیمه بزرگسال (Nymph) و بزرگسال است. پس از تخمگذاری کنه گال در داخل پوست، حدود 2 تا 3 هفته طول میکشد که این چرخه تکمیل شود. با گذشت این مدتزمان، علائم بیماری به اوج خود میرسد و هرگونه تماس با شخص بیمار، میتواند باعث انتقال کنههای بزرگسال شود.
کنههای گال بالغ که در داخل پوست زندگی میکنند، در صورت عدم درمان میتوانند تا 2 ماه نیز زنده بمانند. در این مدت زمان، این کنهها قدرت تخمریزی بیشتر و انتقال را خواهند داشت و میتوانند هر محیطی را آلوده کنند. بااینحال این انگلها در صورت جداشدن از بدن میزبان، بیشتر از 48 تا 72 ساعت زنده نخواهند ماند.
علل ایجاد بیماری گال چیست؟
گال در درجه اول از طریق تماس مستقیم پوست به پوست با فرد آلوده منتقل میشود. کنههای گال میتوانند بهراحتی طی تماس فیزیکی نزدیک مانند در آغوش گرفتن یا فعالیت جنسی، از فردی به فرد دیگر منتقل شوند. علاوه بر این، اشتراکگذاری وسایل آلوده مانند لباس یا ملافه نیز میتواند انتقال این بیماری را تسهیل کند.
عوامل مختلفی میتواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد که اصلیترین آنها، شرایط زندگی نامناسب است. محیطهای شلوغ که معمولاً بهداشت شخصی در آنها کمتر رعایت میشود، محیطی عالی برای رشد و انتقال کنه گال محسوب میشوند. شیوع این بیماری در زندانها، خانههای سالمندان، مدارس و محیطهای کاری نامناسب معمولاً بیشتر از سایر مکانها است.
انواع بیماری گال
بیماری گال میتواند به اشکال مختلفی ظاهر شود. شایعترین نوع این بیماری، گال کلاسیک است که با بثورات پوستی شدید، خارش بیش از حد و ایجاد تاولهای ریز در کف دست، مچ دست، آرنج و اندامهای تناسلی همراه است. انواع دیگر این بیماری شامل موارد زیر میشوند.
گال ندولار
نوع بسیار نادری از گال، به گال ندولار یا گرهای معروف است که معمولاً با ایجاد تودههای قهوهایرنگ، سفت و برجسته همراه است و اندامهای تناسلی، باسن و نواحی زیر بغل را درگیر میکند. این بیماری بیشتر در افرادی که قبلاً به گال آلوده شدهاند و نسبت به آنتیژنهای این کنه حساسیت دارند، ایجاد میشود. به همین دلیل با پاسخ ایمنی بسیار شدیدتری همراه است که باعث ایجاد توده و گرههای پوستی میشود.
گال نروژی
نوع دیگر گال که با نام گال نروژی یا پوسته دار شناخته میشود، افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند را درگیر میکند. تعداد هجوم کنهها در گال پوسته دار بسیار زیاد است و بخشهای وسیعی از پوست دچار التهاب، پوستههای ضخیم و خارش شدید میشود. این بیماری میان سالمندانی سیستم ایمنی ضعیفی دارند، رواج بیشتری دارد.
گال ناشناس
Scabies Incognito یا گال ناشناس، نوعی کمتر شناخته شده از گال است که تشخیص بسیار دشواری دارد. این بیماری برخلاف سایر انواع گال، علائمی مشابه با سایر بیماریهای پوستی دارد؛ به همین دلیل معمولاً اشتباه تشخیص داده میشود. این نوع گال میتواند با علائم مختلفی مانند اگزما، پسوریازیس و واکنشهای آلرژیک همراه است و معمولاً افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند و یا تحت درمان توسط داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی هستند را مبتلا میکند.
گال پوست سر
آخرین نوع گال که علائم کمتری نسبت به سایر انواع دیگر دارد، گال پوست سر است. این بیماری تنها باعث ایجاد پوستههایی مانند پسوریازیس در پوست سر میشود و سایر نقاط بدن را درگیر نمیکند. بااینحال مانند سایر انواع گال، قدرت انتقال بالایی دارد و بهراحتی میتواند سایر افراد را بیمار کند.
علائم بیماری گال
آشنایی با اینکه علائم بیماری گال چیست و انواع مختلف آن، چه اثراتی را میتوانند روی پوست بیمار داشته باشند، نقش زیادی در تشخیص و درمان این بیماری دارد. خارش بسیار شدید پوست، بهخصوص در شب، یکی از شایعترین علائم گال است که در صورت مشاهده آن باید اقدام به درمان کرد. خارش پوست معمولاً با اختلالهای پوستی و ایجاد برجستگیها یا تاولهای کوچک قرمزرنگ که بهصورت خوشهای یا الگوهای خطی ظاهر میشوند، همراه است.
ضایعات پوستی ناشی از گال معمولاً در کف و مچ دست، آرنج، زیر بغل، خط کمر، ناحیه تناسلی و باسن ایجاد میشوند. در نوزادان و کودکان خردسال، گال میتواند پوست سروصورت را نیز درگیر کند. علاوه بر این، بثورات پوستی ایجاد شده ممکن است بهصورت خطوط ریز نخ مانند روی سطح پوست نیز قابلمشاهده باشند. خاراندن بیش از حد این نواحی میتواند منجر به عفونتهای ثانویه مانند زردزخم یا سلولیت شود. در برخی موارد، گال میتواند علائم عمومی مانند تب و خستگی را برای بیمار به همراه داشته باشد.
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به گال هستند؟
تمامی افرادی که با بیمار مبتلا به گال تماس نزدیک داشته باشند، احتمال آلودگی را خواهند داشت. بااینوجود احتمال افزایش علائم بیماری و طولانیشدن روند درمان، در برخی افراد بیشتر خواهد بود. علاوه بر انسانها، سگ و گربه نیز میتوانند تحت تأثیر این بیماری میتوانند قرار بگیرند؛ هرچند که نوع کنه گال در حیوانات قابلیت انتقال به انسان را ندارد.
- کودکان دبستانی یا مهدکودک
- والدین کودکان
- سالمندان
- افرادی با سیستم ایمنی ضعیف
- افرادی که از لحاظ جنسی فعال هستند
- مبتلایان به بیماری HIV
- پرسنل زندان، سالمندان و مراکز مراقبتی
تخمریزی کنه گال داخل پوست
درمان دارویی بیماری گال
برای از بین بردن کامل کنههای گال و اثرات تخمریزی آنها از داخل پوست، روشهای درمانی مختلفی وجود دارد. برای استفاده از روشهای درمانی گال، توصیه میکنیم در صورت مشاهده علائم، حتماً به دکتر گال مراجعه نمایید؛ زیرا استفاده خودسرانه از داروهای شیمیایی میتواند عوارض بسیار جدی داشته باشد.
- پماد پرمترین
- لوسیون لیندان
- قرص آیورمکتین
- پماد گوگرد
- کروتامیتون
- اسپینوساد
- بنزیل بنزوات
درمان گیاهی گال
استفاده از برخی مواد گیاهی و طبیعی نیز میتواند بیماری گال را تا حدی درمان کند. بااینحال باید توجه داشت که استفاده از این داروهای گیاهی هیچگونه پشتوانه علمی اثبات شدهای ندارد. این مواد طبیعی تنها برای موارد خفیف گال کاربرد دارند.
- چریش
- روغن درخت چای
- آلوئه ورا
- صابون میخک
- صابون زردچوبه
چقدر طول می کشد تا گال درمان شود؟
درمان بیماری گال بستگی به شدت بیماری و سیستم ایمنی شخص دارد. در صورتی که بیماری درجات خفیفی داشته باشد، دوره درمان میتواند بین 1 تا 2 هفته به طول بینجامد. اما در موارد شدیدتر که سیستم ایمنی بیمار تضعیف شده است، طول دوره درمان میتواند تا چندین ماه نیز ادامه داشته باشد.