سردار آزمون به انتظار یک دهه‌ای در بوندس لیگا پایان داد

 یکی از کشورهای بزرگ و پرافتخار فوتبال جهان که حضور بازیکنان ایرانی در آن به ۶۵ سال قبل برمی‌گردد. بیوک جدیکار مهاجم اسبق تیم ملی ایران و تاج سابق که در سال ۱۳۹۲ و در سن ۸۴ سالگی درگذشت، در دهه ۳۰ شمسی و پس از بازی دوستانه تیم ملی با ویکتوریا برلین آلمان در تهران مورد توجه این تیم آلمانی قرار گرفت که در آن روزگار برای خود نامی در فوتبال آلمان داشت. جدیکار در فصل ۵۸-۱۹۵۷ به آلمان رفت و مدتی را در این تیم توپ زد و ماهیانه ۱۵۰۰ مارک حقوق می‌گرفت اما به علت درگذشت پدرش به ایران بازگشت و دیگر به آلمان نرفت.

پرویز کوزه کنانی در همان سال به لورکوزن پیوست اما مدت کوتاهی را در تمرینات این تیم حضور داشت و چند صباحی نیز در کلن تمرین کرد. محمدرضا عادلخانی بازیکن اسبق تیم ملی و تاج سابق نیز در دهه ۴۰ شمسی که برای تحصیل به آلمان رفته بود، مدتی در تمرینات تیم آماتور بایرن مونیخ  حضور یافت اما در فصل ۶۷-۱۹۶۶ برای روت وایس اوبرهاوزن در دسته دوم بازی کرد و در ۳۲ بازی ۴ گل زد.

او سپس راهی واپرتالر شد و ۲ فصل نیز در واتن شید توپ زد. حضور بازیکنان ایرانی در فوتبال آلمان تا یک دهه بعد متوقف شد تا اینکه در اواسط دهه ۶۰ و در فصل ۸۷-۱۹۸۶ رضا احدی و حمید علیدوستی ۲ بازیکن خوب تیم ملی راهی تیم‌های دسته دومی آلمان شدند. علیدوستی به زالمورر پیوست و در ۳۰ بازی ۱۰ گل زد. اما احدی در تیم روت وایس اسن فقط ۸ بازی انجام داد و یک گل به ثمر رساند. نکته عجیب در مورد حضور این بازیکنان در آلمان این بود که از حضور در تیم ملی محروم شدند و رسانه‌ها نیز حضور این دو ایرانی را در آلمان بایکوت کردند!

موج جدید با دایی، باقری و عزیزی

اما موج جدید حضور ایرانی‌ها در فوتبال آلمان، بعد از درخشش تیم ملی در جام ملت‌های ۱۹۹۶ آغاز شد. علی دایی و کریم باقری به همراه خداداد عزیزی به بوندس لیگا پیوستند. عزیزی در تیم کلن ۲ و نیم فصل بازی کرد که یک فصل در دسته یک و یک و نیم فصل در دسته دوم این تیم را همراهی کرد. عزیزی در مجموع ۵۰ بازی و ۱۰ گل برای تیم کلن در کارنامه‌اش ثبت کرد. باقری نیز ۲ و نیم فصل در آرمینیا بیله فلد بازی کرد و در ۵۱ بازی ۶ گل زد.

البته او یک فصل را با این تیم در دسته دوم سپری کرد و با بیله فلد قهرمان بوندس لیگای ۲ شد اما دایی پس از یک فصل حضور در آرمینیا بیله فلد و زدن ۷ گل در ۲۵ بازی، مورد توجه اوتمار هیتسفلد و فرانتس بکن باوئر قرار گرفت و به بایرن مونیخ پیوست.

او در این تیم قهرمانی بوندس لیگا و نایب قهرمانی اروپا را تجربه کرد و پس از ۲۳ گل و ۶ بازی به تیم هرتابرلین پیوست. دایی در تیم هرتا نیز طی ۳ فصل ۵۹ بازی انجام داد و ۶ گل زد و با گلزنی به چلسی و میلان در لیگ قهرمانان نام خود را بر سر زبان‌ها انداخت.

مهدوی‌کیا؛ رکورددار بازی در بوندس لیگا

مهدی مهدوی‌کیا در زمستان ۷۷ به بوخوم پیوست و از همان اولین روزهای حضورش در آلمان درخشید. او در این تیم بوخوم ۱۲ بازی انجام داد و ۳ گل زد. او از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۷ برای هامبورگ بازی کرد و طی ۲۰۸ بازی در بوندس لیگا ۲۷ گل هم زد و البته پاس‌های گل بی‌شماری نیز در کارنامه‌اش ثبت شد.

او با هامبورگ در مسابقات اروپایی درخشید و در جام اینترتوتو، جام یوفا و لیگ قهرمانان به میدان رفت. کیا دو و نیم فصل نیز در اینتراخت فرانکفورت توپ زد که در آخرین فصل نتوانست برای این تیم بازی کند و در نیم فصل زمستانی از فوتبال آلمان جدا شد و به ایران بازگشت. مهدوی‌کیا با ۲۵۵ بازی در بوندس‌لیگا رکوردار حضور یک بازیکن ایرانی در این مسابقات است.

استقلالی‌ها در بوندس لیگا

بعد از جام جهانی ۱۹۹۸ حضور بازیکنان ایرانی در فوتبال آلمان شدت بیشتری گرفت. مهدی پاشازاده در تابستان سال ۷۷ به بایرلورکوزن پیوست ولی بلافاصله در این تیم مصدوم شد و نتوانست بازی کند. او فصل بعد به تیم دسته دومی فورتنا کلن رفت ولی در آنجا نیز موفقیتی نداشت و فوتبال آلمان را به مقصد اتریش ترک کرد. داریوش یزدانی دیگر ترانسفر علی فتح‌الله‌زاده در پاییز سال ۷۷ بود که راهی بایرلورکوزن شد اما فقط در تیم آماتور لورکوزن بازی کرد و در تیم اصلی فقط یک بازی  به او رسید و در نیم فصل سال بعد به ایران بازگشت.

زنده‌یاد سرژیک تیموریان دیگر بازیکن استقلال در پاییز سال ۷۷ به تیم دسته دومی ماینس رفت اما طی دو فصل فقط ۶ بار در ترکیب این تیم قرار گرفت. سیروس دین محمدی نیز در فصل ۲۰۰۰/۱۹۹۹ به تیم ماینس پیوست و طی یک فصل ۲۸ بازی در ترکیب این تیم قرار گرفت، اما قراردادش تمدید نشد و به استقلال بازگشت.

ایرانی‌های دیگر

در فاصله این سال‌ها چند بازیکن ایرانی دیگر نیز حضور نصف و نیمه‌ای را در بوندس لیگا داشتند. رسول خطیبی در فصل ۲۰۰۰-۱۹۹۹ حضور کوتاه مدتی در هامبورگ داشت. علیرضا منصوریان از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۲ در سن پائولی توپ زد که فقط ۱۵ بار برای این تیم به میدان رفت.

محرم نویدکیا نیز یک نیم فصل در سال ۲۰۰۵ برای بوخوم بازی کرد و هادی مهدوی‌کیا نیز در سال ۲۰۰۱ مدتی را در تیم آماتور هامبورگ حضور داشت که البته برای این تیم اصلاً بازی نکرد.

هاشمیان؛ بهترین گلزن ایرانی تاریخ بوندس لیگا

وحید هاشمیان دیگر بازیکن ایرانی بود که در سال ۱۹۹۹ به هامبورگ پیوست، اما پس از دو فصل ناموفق در این تیم به بوخوم رفت و در اولین فصل حضورش در این تیم درخشید و با گل‌های او بوخوم به بوندس لیگا بازگشت. او طی ۳ فصل حضور در این تیم ۳۴ گل زد که ۲۶ گل در دسته اول بود. در سال ۲۰۰۴ به بایرن مونیخ پیوست و در این تیم هم توفیق زیادی نداشت اما قهرمانی بوندس لیگا و جام حذفی را تجربه کرد.

وحید در سال ۲۰۰۵ به هانوفر رفت که چهارمین تیم او در آلمان محسوب می‌شد. او دو فصل آخر فوتبالش در آلمان را با بوخوم سپری کرد و در مجموع طی ۱۶۷ بازی در بوندس لیگا ۳۵ گل زد که بهترین گلزنی ایرانی تاریخ بوندس لیگا محسوب می‌شود. وحید در ۲۱ بازی دسته دوم نیز ۸ گل برای بوخوم زد.

کریمی؛ پرافتخارترین بازیکن ایرانی آلمان

علی کریمی در سال ۲۰۰۵ به تیم بایرن مونیخ پیوست و سومین بازیکن ایرانی تاریخ این باشگاه شد. نکته جالب اینکه بر خلاف دایی و هاشمیان، کریمی در زمان پیوستن به بایرن مونیخ سابقه‌ای در فوتبال آلمان نداشت. کریمی در اواسط فصل مصدوم شد و حدود ۲ ماه خانه نشین شد. او در جام جهانی ۲۰۰۶ نیز در فرم مطلوبش نبود و حضور ناموفقی در جام جهانی داشت. کریمی فصل بعد در بایرن بیشتر نیمکت نشین بود و طی دو فصل ۳۳ بازی در بوندس لیگا انجام داد و ۳ گل زد.

کریمی در لیگ قهرمانان نیز برای بایرن بازی کرد و گل زد. او ۲ قهرمانی در بوندس لیگا و یک قهرمانی در جام حذفی با باواریایی‌ها به دست آورد. فیلیکس ماگات که خاطرات خوبی از کریمی در بایرن داشت، ۴ فصل بعد خواهان جذب جادوگر فوتبال ایران شد و کریمی در نیم‌فصل دوم ۲۰۱۱–۲۰۱۰ به عضویت شالکه در بوندس‌لیگا درآمد و قهرمانی جام حذفی آلمان را برای بار دوم کسب کرد تا پرافتخارترین بازیکن ایرانی فوتبال آلمان لقب بگیرد.

زندی، داوری و...

در این سال‌ها بازیکنان ایرانی دیگری هم در بوندس لیگا بازی کردند که به بازیکنان دورگه مشهور بودند. فریدون زندی (فرایبورگ و کایزرسلاترن) امیر شاپورزاده (هانزاروستوک)، دانیال داوری (آینتراخت برانشویگ) که از بین آنها زندی در جام جهانی ۲۰۰۶ برای تیم ملی به میدان رفت، شاپورزاده در مقاطعی کوتاه مدت دعوت شد و داوری هم دروازه‌بان سوم ایران در جام جهانی ۲۰۱۴ بود. ضمن اینکه شروین رجبعلی فردی هم دیگر بازیکنی بود که در هرتا، آلمانیاآخن و هانزاروستوک حضور داشت. سباستین و روبیک قاسمی نوبخت ۲ بازیکن ایرانی‌الاصل آلمانی هستند که در لیگ‌های پایین‌تر این کشور بازی کرده‌اند.

دژاگه ۱۰ سال قبل گل زد

اشکان دژاگه و کاپیتان سابق تیم ملی ایران یکی از بازیکنان دارای ملیت ایرانی-آلمانی است که در تیم‌های زیر ۱۷، ۱۸، ۱۹، ۲۰ و ۲۱ آلمان بازی کرده بود اما سال ۲۰۱۲ دعوت کارلوس کی‌روش برای حضور در تیم ملی را پذیرفت و در جام‌های جهانی ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸ در ‌ترکیب ایران حضور داشت.

او که فوتبال خود را از سال ۲۰۰۰ از تیم جوانان هرتابرلین آغاز کرد، در ادامه برای تیم دوم هرتا و تیم اصلی آن به میدان رفت. او سال ۲۰۰۷ به وولفسبورگ رفت و تا سال ۲۰۱۲ در این تیم بود. اشکان پس از بازی برای فولام و العربی قطر، در فصل ۱۷-۲۰۱۶ به وولفسبورگ بازگشت اما در تیم اصلی بازی داده نشد و مدتی در تیم دوم این باشگاه حضور داشت.

نکته‌ای که در خصوص دژاگه وجود دارد این است که او آخرین گلزن ایرانی بوندس لیگا تا پیش از گلزنی آزمون بوده است. در فصل ۱۶-۲۰۱۵ احسان حاج صفی کاپیتان فعلی تیم ملی به اف‌اس‌وی فرانکفورت رفت و ۲ گل هم برای این تیم زد ولی تیم او در بوندس‌لیگا ۲ حضور داشت اما دژاگه آخرین بار ۱۰ مارس ۲۰۱۲ و در بازی هفته بیست و پنجم وولفوسبورگ برابر بایرلورکوزن، گل دوم تیمش را به ثمر رساند که ۱۰ سال و یک ماه و ۱۳ روز از آن می‌گذرد و حالا آزمون پس از ۳۶۹۶ روز باعث شد تا پای ایرانی‌ها در بوندس‌لیگا دوباره به گلزنی باز شود.

برش

نخستین گل آزمون در اشپورتپارک
شروع بنزمایی سردار با لباس لورکوزن

بوندس‌لیگا دوباره به ایرانی‌ها سلام کرد. هفته سی و یکم این رقابت‌ها در حالی شنبه پیگیری شد که بایر‌لورکوزن، به مصاف گروترفورث رفت و با نتیجه ۴-۱ به پیروزی رسید. در این بازی، سردار آزمون که آخرین بار در هفته بیست و هفتم بوندس‌لیگا مقابل وولفسبورگ حضور ثابت در زمین داشت، در ترکیب اصلی تیمش بود و موفق شد در دقیقه ۱۸ گلزنی کند تا اولین گلش در فوتبال آلمان را به ثبت برساند.

در شرایطی که بازی ۱-۱ در جریان بود و در میانه میدان آرام دنبال می‌شد، یک ارسال از زمین خودی برای مهاجمان لورکوزن بی نتیجه بود و به نیک فیرخیور مدافع هلندی گروترفورث رسید. سردار آزمون که در تعقیب این مدافع بود، فیرخیور را وادار کرد که با یک پاس رو به عقب آندره‌اس لینده سنگربان تیمش را صاحب توپ کند.

اما سماجت و پیگیری آزمون باعث شد تا او روی پای گلر میزبان آمده و لینده را مجبور به یک اشتباه بزرگ کند. اشتباهی که آزمون همچون یک شکارچیِ در کمین طعمه، آن را از مقابل دروازه ربود و با یک ضربه نرم و بغل پا دروازه گروترفورث را باز کرد و نخستین گلش را با پیراهن لورکوزن به ثمر رساند. گلی که شباهت جالبی به گل‌های کریم بنزما داشت که روی اشتباه مندی و رودیگر وارد دروازه چلسی کرد یا گلی که او روی اشتباه وحشتناک کاریوس در فینال لیگ قهرمانان به ثمر رساند.

مدت زمانی که سردار برای گلزنی در بوندس‌لیگا نیاز داشت، ۱۴۵ دقیقه بود. بازیکنی که در زمستان گذشته در انتقالی پر سر و صدا از زنیت راهی لورکوزن شد ولی برخی مصدومیت‌ها و سرماخوردگی مانع از این امر شده بود تا زودتر به گل برسد ولی بالاخره در ظهر بهاری استادیوم اشپورتپارک رونهاف توماس سومر، گلزنی کرد تا یکی از چهره‌های ویژه میدان لقب بگیرد.

البته این پایان کار سردار و درخشش او در دیدار برابر گروترفورث نبود. در لحظاتی که لورکوزن در تلاش برای افزایش تعداد گل‌های خود بود، روی پاس دیدنی مهاجم ایرانی خود به گل سوم نیز رسید. در دقیقه ۵۸ آزمون نیز با پاسی چیپ مانند و زیبا، یک و دوی پائولینیو را پاسخ داد و این بازیکن با ضربه‌ای دقیق توپ را به تور دروازه حریف چسباند تا روز خوب سردار با یک گل و یک پاس گل تکمیل شود. آزمون سپس در دقیقه ۷۳ از زمین مسابقه بیرون رفت و جایش را به دیلی سینکخراون داد. لورکوزن در دقایق پایانی توسط اسکیل پالاسیوس به گل چهارم خود نیز دست یافت تا پیروزی شاگردان جراردو سیونه شیرین‌تر شود.

در پایان این بازی سردار با کسب نمره ۸,۵ از سوفا اسکور، بهترین بازیکن زمین لقب گرفت. ۸۸ درصد پاس‌های او در این بازی صحیح بودند. او علاوه بر یک گلی که زد و یک پاس گلی که ساخت، ۳ پاس کلیدی به هم‌تیمی‌هایش داد و یک موقعیت خطرناک نیز خلق کرد. در روزی که آزمون درخشش با لباس لورکوزن را آغاز کرد، این تیم با کسب برتری مقابل گروترفورث ۵۵ امتیازی شد و رتبه سوم جدول رده‌بندی را حفظ کرد.