این مرد انتقام خون مختار را گرفت/ عاقبت زائده، پسرعموی مختار چه شد؟

به گزارش خبر فوری، اگرچه سریال مختارنامه شخصیت های تاریخی اسلام را بیش از حد سیاه و سفید نشان داده، اما طبق گزارش تاریخ، شخصیت های حاضر در عصر «فترت دوم» به شدت خاکستری بوده اند. یکی از این شخصیت های خاکستری که در سریال مختارنامه نیز حضور دارد، «زائده بن قدامه»، پسرعموی مختار است.

زائده بن قدامه شخصی است که به گواه تاریخ، انتقام خون مختار را از مصعب بن زبیر گرفت و در دیر جثالیق یا «جاثلیق» او را کشت. با این حال، بررسی سرنوشت او نشان می دهد که زندگی اش پر از فراز و نشیب بوده و دائما موضع عوض می کرده و به گروه ها و مسلک های مختلف می پیوسته است. از این رو می توان او را یکی از خاکستری ترین شخصیت های سریال مختارنامه دانست.

در این گزارش قصد داریم مروری کوتاه بر زندگی پرفراز و نشیب زائده بن قدامه داشته باشیم.

خدمت به امویان؛ ریاست زندان کوفه

قبل از ورود عبیدالله به کوفه، قدامه برای نعمان بن بشیر، حاکم وقت کوفه کار می کرده و گویا یکی از مسئولان زندان کوفه بوده است. در دوران عبیدالله او دستیار بن حریث، شهربان کوفه و همچنین، رئیس زندان کوفه می شود. او یکی از افرادی است که در دستگیری و شهادت مسلم بن عقیل دخالت داشته است. مع الوصف، او یکی از افرادی هم است که بعد از دستگیری مختار پیش عبیدالله وساطت او را می کند تا اعدام نشود.

فرار از کوفه

مشهور است که بعد از مرگ یزید و فرار عبیدالله از کوفه، زائده از ترس مختار و طرفدارانش و انتقام آنان بابت شهادت مسلم، مخفی می شود اما بعد از به قدرت رسیدن زبیریان در کوفه به خدمت آنان در می آید.

خدمت به زبیریان

زائده در دوران بن یزید و بن مطیع برای زبیریان کار می کند. او یکی از فرماندهان ارشد سپاه کوفه می شود. با این حال، وقتی قیام مختار آغاز می شود، به کمک پسرعمویش می شتابد. مشهور است که وقتی بن یزید مختار را زندانی نمود، زائده یکی از افرادی بود که مخفیانه نزد او در زندان رفت و نامه مخصوصش را به دست شوهر خواهر مختار، عبدالله بن عمر بن خطاب رساند. عبدالله بن عمر نیز نامه ای به بن یزید نوشت و دستور داد که مختار را هر چه سریعتر آزاد کنند.

خدمت به مختار

زائده در طول فرمانروایی کوتاه مختار به او کمک های زیادی می نماید و در سرکوب شورش های داخلی و دستگیری قاتلان حضرت اباعبدالله حسین (ع) نقش فراوانی دارد. زائده باغی بزرگ در بیرون کوفه داشت (نام این باغ در سریال مختارنامه نیز بارها تکرار می شود). او باغ و مزرعه‌ اش در «سبخه‌» کوفه را در اختیار مختار و یارانش می گذارد تا تبدیل به قرارگاه مخفی مختار شود. مشهور است که از همانجا قیام مختار شروع می شود. همچنین زائده با انبوهی از یاران و سربازانش به کمک مختار می شتابد و با آل زبیر می جنگد. او همچنین، بعد از فتح کوفه به دستور مختار، فرماندار زبیری کوفه یعنی بن مطیع را از شهر خارج ساخته و راهی مکه می نماید. مشهور است که مختار بسیاری از ماموریت های سخت خود را به زائده می داده است.

فرار بعد از مرگ مختار

زائده یکی از افرادی است که بعد از محاصره کاخ کوفه توسط مصعب از شهر فرار کرده و به همراه خود جمعی از اقوام نزدیک مختار را هم می برد. او از ترس آل زبیر مجددا به امویان می پیوندند و به عبدالملک مروان خدمت می کند. او همراه لشکر حجاج بن یوسف شده و با سپاهی به کوفه یورش می برد. زائده در دیر جثالیق با مصعب بن زبیر به پیکار برخاسته و او را به انتقام کشتن مختار از پای در می آورد.

مرگ در رودبار

زائده بعد از جنگ با آل زبیر تا آخر عمر به حجاج خدمت می نماید. او یکی از فرماندهان ارشد لشکر کوفه می شود. سرانجام حجاج بن یوسف او را به فرماندهی 1000 تن به پیکار با حرب بن شبیب خارجی به رودبار گسیل می دارد. وزائده بن قدامه در آنجا پس از پیکاری سخت در حالی که یارانش بر گردش حلقه زده بودند، کشته می شود.