به مناسبت سالروز سیل مهیب تجریش
سیلی که شمال تهران را با خود برد/ مهیب ترین حادثه طبیعی در پایتخت/ فاجعه تجریش می تواند تکرار شود
در صورت وقوع سیلابی مشابه 1366 و ورودی آب به مترو تجریش، ممکن است فاجعه بزرگی با تلفات انسانی بسیار زیاد روی دهد.
به گزارش خبر فوری، میدان تجریش تهران را در یک ظهر تابستانی نسبتا گرم تصور کنید. همه چیز آرام است. مردم در حال رفت و آمد هستند و صدای زندگی در میدان قدس، بازار تجریش، خیابان شریعتی، خیابان ولیعصر و حتی اطراف بیمارستان شهدا به گوش می رسد. ناگهان صدای رعد و برق می آید و بعد هم رگبار. باران تند اما کوتاهی می بارد. مجددا خورشید از پشت ابرهای سیاه بیرون می آید و همه به زندگی باز می گردند. اما این، آرامش قبل از طوفان است. حدود ساعت 12.30 سیلابی عظیم از سمت گلاب دره به سمت دربند، خیابان جعفر زاده، خیابان شریعتی و البته میدان تجریش سرازیر می شود و در کسری از ثانیه همه چیز را نابود می کند.
سیل غارتگر می آید
سیلاب چهارم مرداد ماه 1366 تجریش با 300 کشته بر اساس آمار رسمی، دومین سیل پرتلفات تاریخ کشور است. با این حال، بسیاری معتقدند تلفات این سیلاب حتی از سیلاب دهه 80 استان گلستان هم بیشتر است چرا که اجساد بسیاری از فوت شدگان این سیل هرگز پیدا نشد.
سیل تجریش همانطور که گفته شد بعد از رگبار تابستانی تهران آغازید. این رگبار باعث پر شدن آب گلاب دره شد و بعد از عبور از دره عبدالله به سمت کوه های دربند و شمیران رفت. با کوبیده شدن سنگ های بزرگ کوه ها، سیلاب سنگ های عظیم الجثه ای را به سمت پایین دست آورد و لشگری از سنگ و گل و لای به دربند رسید. سیلاب بعد از گذر از کوچه های تنگ و پر وسیله دربند، حجیم تر و خطرناک تر از قبل به دوراهی جعفراباد و دربند رسید. سیل در این دوراهی دو شاخه شد و قسمتی از آن وارد میدان تجریش و قسمتی دیگر وارد خیابان های دربند و دکتر شریعتی شد.
در میدان تجریش بخشی از سیلاب به درون زیرگذر در حال ساخت وارد شد و بخشی دیگر داخل تکیه بزرگ تجریش و راهروی بازار تجریش شد که به مغازه‌های داخل تکیه و بازارچه و مغازه‌های سر گوگل آسیب رساند. سیلاب سپس وارد مسجد همت تجریش و داخل حرم امامزاده شد و پس از آن با ورود به کوچه‌های اطراف حرم و مسجد همت به منازل آن محدوده نیز آسیب‌های فراوانی وارد کرد.
در این سیل، تکیه تجریش، یکی از بناهای شاخص خشتی شمیران به کلی تخریب شد و هر چند بعدها بازسازی گردید، اما هویت و اصالت تاریخی خود را از دست داد.
اشتباهاتی که منجر به فاجعه در تجریش شد
سیلاب تجریش اگرچه به علت حمل سنگ های بزرگ (که یکی از قطعاتش هنوز در وسط میدان تجریش به یادگار مانده است) و خودروها و تنه درختان بلند بسیار مخرب بود اما اطلاع رسانی اشتباه مسئولین نیز در افزایش تعداد کشته شدگان تاثیرگذار بود. در این میان، دو اشتباه بزرگ مسئولان غیر قابل چشم پوشی است. اولا، سازمان هواشناسی نتوانست وقوع سیلاب را پیش بینی کند و به همین دلیل، هیچ هشداری هم در رابطه با سیل صادر نشد. در اطلاعیه سازمان هواشناسی که صبح روز سیل در روزنامه اطلاعات منتشر شده بود، آمده است: «در 24ساعت آینده نواحی مرکزی و شرق ایران و دامنه‌های البرز همچنان دارای هوای ناپایدار توأم با باد و گرد و خاک و رعد‌وبرق خواهد بود. همچنین امشب هوای تهران به‌علت ناپایداری موقتا ابری همراه با رعد و برق و رگبار خفیف خواهد بود».
اشتباه بزرگتر اما بعد از وقوع سیل رخ داد. مسئولین به محض وقوع سیل خواستند مردم را آگاه کرده و از میدان تجریش و اطرافش فراری دهند. وسیله هشداری آنها آژیر خطر بود. به محض به صدا درآمدن آژیر خطر، مردم گمان بردند که قرار است ارتش بعث تهران را بمباران کند چرا که آژیر خطر معمولا پیش از بمباران به صدا در می آمد. به همین دلیل، بسیاری از عابران ترسان و لرزان به زیرگذر بزرگی که در آن زمان در حال احداث بود پناه بردند. غافل از اینکه، سیلاب ابتدا به این زیرگذر هجوم آورده و همه را در گل و لای و سنگ و چوب غرق و دفن کرد. برخی شاهدان در آن زمان گفتند که حداقل چند ده نفر در زیرگذر تجریش دفن شدند؛ مدفون شدگانی که هرگز جنازه شان پیدا نشد.
به جز این دو، استراتژی مسئولین بعد از وقوع سیل نیز مناسب نبود. شهرداری، آتش نشانی و نیروهای نظامی همه سردرگم بودند. ناهماهنگی آنان باعث شد، پاکسازی میدان تجریش حدودا 2 ماه طول بکشد. همچنین، بسیاری از اجساد زیر سنگ ها و گل و لای مدفون شدند. گرمای هوا باعث پخش شدن بوی تعفن و بیماری در منطقه شد. جاری شدن سنگ های عظیم الجثه نیز باعث کند شدن کار ماموران شد. لودرها قادر به تکان دادن سنگ ها نبودند و همین امر کار را برای همه سخت می کرد.
تجریش و خطری که همچنان تهدید کننده است
بافت سنتی، خانه های پرتعداد و نامنظم، کوچه های تنگ، تراکم خودروها و شیب تند همگی باعث افزایش تلفات سیل تجریش شدند. با این حال، این خطرات و اشتباهات شهری هنوز هم در این منطقه خطرناک وجود دارند. سیل تابستانی تجریش ممکن است هر آن تکرار شود. یک بارش تند در دره عبدالله و رودخانه های اطرافش به سرعت می تواند دربند تا تجریش را دربربگیرد. در این شرایط اما شهرداری ها هیچ تدبیری نیندیشیده اند.
سید اویس ترابی، کارشناس مسائل شهری در مصاحبه با دیده بان علم این رابطه می گوید: «در سابقه سه‌ونیم قرن سپری‌شده برای شهری‌شدن تهران (پیش از دوره پهلوی دوم)، تهدید ناشی از سیل ناگهانی همواره مهمترین تهدید نقش‌آفرین در تعیین فرم شهری آن بوده است؛ اما در ربع قرن گذشته، توسعه شهری تلاش داشته به پیروی از رویکرد مدرنیزاسیون، با تغییر فرم سرزمین، به مقابله با این تهدید بپردازد و شهرسازی از مکانیسم طبیعی جغرافیای سرزمین در مدیریت سیل آن، فاصله می‌گیرد.... اقلیم خُرد در معماری شهری رعایت نشده است. معماری ساخت‌وساز در محله تجریش با بارندگی بیش از 400 میلی‌متر در سال و متوسط دمای 14 درجه سانتی‌گراد (اقلیم نیمه‌خشک)، مشابه معماری محله نازی‌آباد با بارندگی کمتر از 200 میلی‌متر در سال و دمای متوسط 16 درجه سانتی‌گراد (اقلیم خشک) است. تنها به این نکته دقت شود که به ازای یک درجه سانتی‌گراد تغییر در دمای متوسط، تأثیرات چشمگیری در مدیریت مصرف انرژی اعمال خواهد شد و توجه‌نکردن به تفاوت اقلیم‌های خُرد در شهرسازی و معماری شهر تهران، تلفات انرژی شایان توجهی را به همراه داشته است.»
لازم به ذکر است که خطر وقوع سیلاب در تجریش هنوز هم وجود دارد. بعد از وقوع سیل اخیر در استهبان استان فارس، بسیاری بار دیگر به مساله آسیب پذیری شهری در مقابل سیل توجه کرده اند. در این میان، بسیاری معتقدند، منطقه تجریش تهران یکی از آسیب پذیرترین مناطق در مقابل سیلاب است. در این رابطه کامران امامی، نماینده ایران و رییس کارگروه مدیریت تطبیقی سیلاب در کمیسیون ICID در گفت و گو با عصر ایران می گوید: 35 سال بعد از سیلاب مهیب گلابدره و دربند در سال 1366 که منجر به کشته شدن بیش از 300 نفر شد، هنوز سامانه پیش‌بینی و هشدار سیلاب این دو حوضه در مهمترین نقاط پایتخت راه‌اندازی نشده است. این در حالی است که در صورت وقوع سیلابی مشابه 1366 و ورودی آب به مترو تجریش، فاجعه بزرگی با تلفات انسانی بسیار زیاد ممکن است روی دهد.
خیلی وقته میگن تهران روی کمربند زلزله است ولی بخاطر یه مشت دلار! و بی کفایتی وبی تفاوتی مسئول مربوطه این وضع داره پیش میاد
همه هم که هی هجوم میارن تهران شلوغ پلوغ با کمترین خطر بیشترین تلفات در راهه
سیل تجریش بخاطر ساختن سد خاکی توسط یکی از ارگانهای نظامی در بالادست تجر یش بو ده است که بابارش شدید سد خاکی دوام نیاورد آبی که پشت سد بود تبدیل به سیلاب شد نتیجه آن شد که نباید میشد
به امید خد ؟! بی کفایت هم نیستن کفایت برای خودشونه بی تفاوتی برای ملت هرکی رفت زیرخاک رفت به تخم مرغه دونه ای سه هزار تومن
لا حول و لا قوة الا بالله علی العظیم
زمانی متوجه میشوید که خیلی دیر شده وجان میلیونها نفر از دست رفته و کک این مسئولین هم نمی گزد ومشغول امورات خود هستند.
شنیده ها حاکیست قسمت بالای تجریش یک سد خاکی ساخته بودند که در اثر بارندگی تاب نیاورده و آب یکدفعه آزا د شده و همه جا را آب برده کلا مسولین از قدیم شاه‌کار می‌کرده اند
همه مشکلات مملکت از تهران نشات میگیره.
باید جلو مهاجرت ها گرفته میشد .. احتمال اینکه بزرگترین فاجعه انسانی توی تهران رقم بخوره خیلی زیاد هست . مهمترین نشونه این اتفاق که خیلی هم واضح شده و دیگه تمام مردم به اون پی بردن گرون شدن شامپو تخم مرغی هست.
اجاره خانه و قیمت پایین اپارتمان های بدون سند و بی قواره گلابدره ...
دلیلش مشخص هست ناایمن و درانتظار مرگبارترین بلایای طبیعی و غیر طبیعی است.
انشالله به امید خدا سیل یا زلزله بیاد و کل تهرانا ببره تا خیال ما شهرستانیا راحت بشه...
چرا فکر میکنن کل ایران یعنی تهران
مردم در سراسر کشور اهمیت دارن
چرا استانهای دیگه در فقر و بدبختی باشن و همه چیز مال تهرانیا؟؟؟؟؟
چگوآرا! اولاً از قلبی که برای خودت انتخاب کردی خجالت بکش چون چگوآرا، بسیار انسان دوست بود. در ثانی هیچوقت برای بیگانه هم چنین چیزی نخواه چه برسه به هموطنت. همین شهرستانی هایی امثال تو اومدن تهران رو به گند کشیدند!
همیشه همه پایتخت های حهان همینه ربطی نداره
مهم اینه یه عده فکرکردن تهران یعنی پول کلان دراوردن
بعداز مهاجرت میفهمند باید شغل های درب و داغون رو بپذیرند تا شایدنون شبشون در بیاد
چگوارا همشهری های شما همراه با مملکت بلبشو که هر کس از هر جا که دلش می خواهد به جای دیگر می رود ونیز بی تدبیری مسئولین عرصه را به ما تهرانی ها هم تنگ کرده است.بهتر نیست که به جای این حرفها دعا کنی که خدا کمی تدبیر در اداره امور به مسئولان وکمی رحم ومروت هم به دل همشهریانت بیندازد که ما هم که پاتوق دیگری در هیچ جای دیگر نداریم که بخواهیم برویم حداقل در شهر خود کمی نفس بدور از هوای آلوده بکشیم.خبر فوری نامردی اگر جوابیه من را چاپ نکنی.
مردک آیا درست است بگوییم خدا انشالله کل خانواده و زن بچه ات را یه دفعه زیر سیل کنه تا یک جامعه از دست امسال توی بیشعور راحت شن
حتی نمی فهمی چی میگی
فقط تهران داشته باشید جنوب سیل وزلزله هست بی تفاوت بنگیرید
از خدا میخواهم به هیچ ایرانی آسیبی نرسه چه در سیل چه در زلزله یا حوادث بجز آنانی که از پشت خنجر میزنن حال هرکه میخواهد باشد
می اید .چند هزار نفر کشته می شود. و سه روز بعد فراموش می شود. .
مسعولین فقط به فکر پیدا کردن دژژژمن جدید هستن