ماجرا چیست؟
انقلاب در تبعید | رقابت خانوادگی اسد برای بازپسگیری قدرت | رامی مخلوف پسرعموی میلیاردر بشار باز میگردد؟
پس از سقوط بشار اسد در سال گذشته، شماری از وفاداران سابق او که به خارج از کشور فرار کردهاند، میلیونها دلار برای ایجاد نیروهای مسلح و تحریک قیام علیه دولت جدید سوریه هزینه میکنند. دو شخصیت برجسته این تلاشها، ژنرال سابق اطلاعات نظامی، کمال حسن و میلیاردر و پسرعموی اسد، رامی مخلوف هستند که از تبعید خود در مسکو هدایت عملیات خود را انجام میدهند.
به گزارش خبر فوری به نقل از رویترز، هدف آنها ایجاد نیروهای شبهنظامی در مناطق ساحلی سوریه و لبنان است که عمدتا از گروه نزدیک به خانواده اسد، تشکیل شدهاند. اسد که خود به روسیه گریخته، ظاهراً با تبعید خود کنار آمده است، اما اعضای دیگر حلقه نزدیکش از جمله برادرش ماهِر اسد هنوز برای از دست دادن قدرت راضی نیستند. تلاشهای حسن و مخلوف برای کنترل مناطق علوینشین و شبکهای از ۱۴ اتاق فرمان زیرزمینی که شامل تسلیحات و مهمات است، بخش مهمی از رقابت قدرت آنها را تشکیل میدهد.
خلاصه این گزارش را در ویدئوی زیر ببینید:
برنامهریزی شبهنظامی و شبکههای زیرزمینی
حسن و مخلوف میلیونها دلار هزینه کردهاند تا وفاداری بیش از ۵۰٬۰۰۰ نیروی بالقوه را جلب کنند. این نیروها عمدتاً در سوریه، لبنان و امارات مستقر هستند و هدف آنها آمادهسازی برای قیام در مناطق ساحلی است. شبکههای زیرزمینی شامل اتاقهایی مجهز به تسلیحات، کامپیوتر، سیستمهای GPS و ارتباطات رادیویی است که در دوران حکومت اسد ساخته شدهاند و هنوز عملیاتی اما بلااستفادهاند.
ژنرال حسن، که مسئولیت اطلاعات نظامی اسد را بر عهده داشت، حدود ۱۲٬۰۰۰ نیرو را تحت کنترل خود میداند و مخلوف مدعی کنترل حداقل ۵۴٬۰۰۰ نفر است. با این حال، بسیاری از نیروهای علوی سابق حاضر به مبارزه نشدند و برنامهها هنوز به مرحله عملیاتی نرسیدهاند.
اختلافات میان سران تبعیدی
حسن و مخلوف نه تنها با دولت جدید بلکه با یکدیگر نیز در تضاد هستند. مخلوف، که پیش از این امپراتوری اقتصادی خود را برای حمایت از اسد در جنگ داخلی خرج کرده بود، پس از برخورد با بستگان قدرتمند خود و دوران حصر خانگی، خود را چهرهای معرفی میکند که قرار است پس از نبرد نهایی به قدرت بازگردد. حسن نیز با استفاده از روابط قدیمی خود با اسد و نیروهای وفادار، تلاش میکند حمایت برادر اسد، ماهر، را جلب کند.
مخلوف با مشکلات نقدینگی روبهروست و حقوق نیروهایش اغلب با تأخیر پرداخت میشود، در حالی که حسن از طریق ایجاد خیریهای به نام «توسعه غرب سوریه» تلاش میکند نفوذ خود را میان گروهها گسترش دهد و به آنها کمک اقتصادی کند.
نقش دولت جدید و اقدامات مقابلهای
دولت جدید سوریه، به رهبری احمد الشرع، که سابقاً فرمانده القاعده بوده و در سقوط اسد نقش داشته، برای خنثی کردن طرحهای تبعیدیها، یک وفادار سابق اسد، خالد الاحمد، را به کار گرفته است. الاحمد، که دوران خدمت خود را در کنار اسد گذرانده، اکنون در تلاش است تا نیروها و شهروندان علوی را به همکاری با دولت جدید ترغیب کند و امنیت و اشتغال در مناطق ساحلی را ارتقا دهد.
شورا و مقامات محلی همچون احمد الشامی، فرماندار طرطوس، نیز از برنامههای مخالفان مطلع هستند و اقدامات امنیتی برای مقابله با هر گونه شورش احتمالی اتخاذ کردهاند. آنها معتقدند که این شبکهها هنوز تهدید جدی ایجاد نمیکنند، زیرا فاقد نیروهای واقعی و منابع کافی هستند.
تجربه قیام ناکام مارس و پیامدها
در مارس ۲۰۲۵، یک قیام در یکی از شهرهای ساحلی با شکست مواجه شد و منجر به کشته شدن حدود ۱٬۵۰۰ نفر شد. این رویداد باعث شد که حسن و مخلوف سازماندهی خود را آغاز کنند، هرچند خودشان هدایت قیام را بر عهده نداشتند. پس از آن، مخلوف خود را «پسر ساحل» خواند و مأموریت «نجاتبخش» خود را اعلام کرد، در حالی که حسن از طریق پیامهای صوتی در واتساپ، فرماندهان را تشویق به صبر و حفظ تسلیحات میکرد.
تامین مالی و تسلیحات
مخلوف و حسن برای حفظ نیروهای خود، میلیونها دلار هزینه کردهاند. مخلوف حداقل ۶ میلیون دلار برای حقوق نیروها اختصاص داده و حسن نیز از مارس تاکنون ۱٫۵ میلیون دلار صرف ۱۲٬۰۰۰ نیرو کرده است. علاوه بر پرداخت حقوق، تلاشهایی برای تأمین تسلیحات از انبارهای قدیمی و خرید از شبکههای قاچاق صورت گرفته است. با این حال، حقوق پرداختی به هر نیروی مخلوف بسیار ناچیز است و اغلب بین ۲۰ تا ۳۰ دلار در ماه است.
نقش روسیه و امارات
روسیه، که میزبان تبعیدیها در مسکو است، تاکنون از حمایت مستقیم آنها خودداری کرده و اولویت خود را حفظ دسترسی به پایگاههای نظامی خود در سوریه اعلام کرده است. امارات نیز بر نظارت بر جریانهای مالی و جلوگیری از استفاده از خاک خود برای حمایت از فعالیتهای غیرقانونی تأکید دارد.
چشمانداز و آینده
در حال حاضر، شانس موفقیت یک قیام گسترده پایین به نظر میرسد. بسیاری از گروهها، که تحت حکومت اسد رنج کشیدهاند، به تبعیدیها اعتماد ندارند. دولت جدید با اقدامات امنیتی و اقتصادی و بهرهگیری از شخصیتهایی مثل خالد الاحمد، تلاش میکند ثبات را حفظ کند.
هرچند شبکههای زیرزمینی و نیروهای آماده هنوز به صورت بالقوه وجود دارند، اما مقامات معتقدند که هیچ یک از طرفین هنوز توانایی اجرای عملیاتی موفق را ندارند. این وضعیت، بازتابی از رقابت داخلی خاندان اسد و تلاش آنها برای حفظ نفوذ در یک سوریه پس از اسد است، در حالی که دولت جدید در حال تثبیت قدرت خود و جلوگیری از بروز خشونتهای فرقهای جدید است.
