آتش‌بس موقت یا بازی سیاسی | آینده روابط آمریکا و چین در هاله‌ای از ابهام
روابط میان ایالات متحده و چین با دیدار دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، در کره‌جنوبی، دوباره مورد توجه قرار گرفته است.
به گزارش خبر فوری به نقل از فارین پالیسی، اسکات بسنِنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، اعلام کرده است که هر دو طرف تمایل دارند یک آتش‌بس موقت در جنگ تجاری طولانی‌مدت خود اعلام کنند. مذاکرات مقدماتی نشان داده که توافقی کلی یا «چارچوب» شکل گرفته که شامل توقف تحریم‌های چین بر مواد کمیاب، تأیید نهایی توافق درباره ادامه فعالیت اپلیکیشن محبوب تیک تاک در آمریکا و وعده چین برای خرید سویا از آمریکا است. طرف چینی نیز پیام‌های مثبتی ارسال کرده و مذاکرات را صریح و سازنده توصیف کرده است.
با این حال، تاریخ نشان داده که حتی اگر توافقی حاصل شود، پایبندی به آن دشوار است. ترامپ شخصیتی غیرقابل پیش‌بینی دارد و این هفته نیز با اعمال تعرفه‌های جدید علیه کانادا به دلیل یک تبلیغ سیاسی، نشان داد که ممکن است توافق‌ها را به راحتی کنار بگذارد. از سوی دیگر، چین سابقه کمی در پایبندی به توافق‌های خود با آمریکا دارد؛ برای مثال، در توافق تجاری «مرحله یک» که در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ امضا شد، چین هیچ‌یک از ۲۰۰ میلیارد دلار صادرات اضافی وعده داده‌شده را خریداری نکرد. بنابراین محتمل‌ترین سناریو، بازگشت به وضعیت پیشین است؛ شاید ترامپ یک وقفه ۹۰ روزه دیگر بر تعرفه‌ها اعمال کند و چین نیز به خرید سویا بازگردد، اگرچه به دلیل تأمین‌کنندگان جایگزین در برزیل و آرژانتین، احتمال پایبندی چین پایین است.
از سوی دیگر، روابط ترامپ با نخست‌وزیر جدید ژاپن، سانائه تاکایچی، ممکن است تنش‌ها با چین را تشدید کند. تاکایچی با وعده همکاری در حوزه مواد کمیاب و تجارت و همچنین تحسین مستقیم ترامپ، موفق شده او را جذب کند و حتی پیشنهاد نامزدی ترامپ برای جایزه صلح نوبل داده است. این نزدیکی سیاسی با نگرانی چین همراه است، زیرا تاکایچی طرفدار بازسازی نظامی ژاپن و موضع سخت‌گیرانه علیه چین است. همچنین چین از ارسال پیام تبریک انتخاباتی تاکایچی خودداری کرد و این وظیفه را به نخست‌وزیر چین، لی چیانگ، واگذار کرد که نشان‌دهنده بی‌اعتنایی یا هشدار به ژاپن است.
در عرصه داخلی چین، پس از اخراج ۹ مقام ارشد نظامی، روزنامه رسمی ارتش، مجموعه مقالاتی منتشر کرده که بر ضرورت وفاداری سیاسی و تقویت اراده در ارتش تأکید دارد. این اقدامات قدرت و تسلط شی را تقویت کرده و شایعات درباره کاهش نفوذ او در ارتش را رد می‌کند.
در حوزه بهداشت عمومی، کنترل بیماری چیکونگونیا در استان گوانگدونگ با مشکلاتی همراه بوده است. با شیوع ویروس که از ژوئیه آغاز شد، مقامات محلی تلاش کردند با ردیابی، حذف آب‌های ایستا و الزام استفاده از مواد دافع حشرات، شیوع را کنترل کنند. با این حال، اقداماتی مانند ورود اجباری به منازل و گرفتن نمونه خون کودکان در خواب، واکنش شدید عمومی و اعتراضات را برانگیخت و یادآور سیاست سخت‌گیرانه کووید صفر شد. در نهایت، مقامات مجبور شدند محدودیت‌ها را کاهش دهند و قوانین مشخصی برای کار کارکنان بهداشت صادر کنند.
در زمینه فناوری، رقابت ایالات متحده و چین در هوش مصنوعی ادامه دارد، اما چین در حوزه ایمنی و مقررات آنلاین پیشتاز است. سیستم‌های چینی قادرند محتوای خطرناک را کنترل کنند و حتی مدل‌های زبان بزرگ این کشور از تشویق به رفتارهای خطرناک جلوگیری می‌کنند. این در حالی است که بسیاری از مدل‌های غربی در مواجهه با محتوای مشابه دچار مشکل می‌شوند. تلاش چین برای کنترل داده‌ها و محدود کردن دسترسی کودکان به اینترنت نشان می‌دهد که این کشور در زمینه تنظیم و ایمنی هوش مصنوعی جلوتر از ایالات متحده عمل می‌کند.
در مجموع، دیدار ترامپ و شی ممکن است منجر به آتش‌بس موقت یا توافق کوتاه‌مدت شود، اما پایبندی به تعهدات، به دلیل رفتار غیرقابل پیش‌بینی ترامپ و سابقه چین، بعید به نظر می‌رسد. هم‌زمان، مسائل ژئوپلیتیک، بهداشت عمومی و رقابت فناوری نشان می‌دهند که روابط دو کشور در دهه پیش رو همچنان پیچیده و حساس باقی خواهد ماند.
