استدلال‌های ساختگی آمریکا برای نظامی‌سازی فضا؛ چین همیشه بهانه‌ای ایده‌آل است

در این نشست، شرکت‌کنندگان فعالیت‌های فضایی چین را زیر سؤال برده و بر «ضرورت شکست چین در رقابت فضایی» تأکید کردند. آنها همچنین مدعی شدند که برای حفظ برتری آمریکا باید ماه به سمت نظامی‌‌سازی هدایت شود. با این حال، علی‌رغم شعارهای ظاهراً «صحیح» مطرح شده در این جلسه استماع، تحلیلگران بر این باورند که این صرفاً بهانه‌ای برای پیشبرد برنامه تسلیحات فضایی آمریکا است؛ زیرا بر اساس تجربه‌های گذشته در فعالیت‌ها و همکاری‌های فضایی، کشوری که به دنبال جنگی کردن فضا است، خود آمریکا است، نه چین.

دلیل چنین اظهارنظر تحلیلگران این است که مقامات و نمایندگان پیمانکاران پروژه‌های دفاعی آمریکا در این جلسه استماع حضور یافته و شهادت داده‌اند. با توجه به اینکه این افراد ذی‌نفع در پروژه‌های دفاعی پرسود آمریکا هستند، شهادتشان فاقد اعتبار کافی است. ادعای آنها در این جلسه مبنی بر اینکه «وقوع جنگ فضایی با پکن تنها مسئله‌ای مربوط به زمان است»، با سنت گروه‌های ذینفع آمریکایی مبنی بر بزرگنمایی تهدیدات خارجی برای کسب منافع اقتصادی بیشتر از دولت، همخوانی دارد.

 تهامات آمریکا به چین در خصوص فعالیت‌های فضایی، مانند استقرار تسلیحات، جستجوی منابع کلیدی و تقویت توان اطلاعاتی دقیقاً همان اقداماتی است که خود آمریکا انجام داده است. آمریکا نیروی فضایی خود را تشکیل داده و به دنبال ایجاد یک ائتلاف برای استخراج منابع کره ماه است و بارها آزمایش تسلیحات ضد ماهواره‌ای انجام داده است. همه اینها نشان می‌دهد که هدف فعالیت‌های فضایی واشنگتن، صلح نیست، بلکه کنترل فضا از طریق جنگ فضایی و گسترش سلطه‌ خود به فضای بیرونی است.

برخلاف رویکرد آمریکا، برنامه‌های فضایی چین صلح‌آمیز به نظر می‌رسند. برای نمونه، چین اخیراً آمادگی خود را برای انجام آزمایشی به منظور بررسی امکان تغییر مسیر یک سیارک از طریق پرتاب ماهواره‌ای اعلام کرده است تا از برخورد آن با زمین جلوگیری شود. این برنامه آشکارا بر تضمین امنیت مشترک همه بشریت متمرکز است. چین اعلام کرده با استفاده از شرایط و امکانات تحقیقاتی و بودجه خود، به طور مستقل این آزمایش را انجام می‌دهد و مکانیسم‌های هشدار زودهنگام و داده‌های رصدی را با دیگر کشورها به اشتراک می‌گذارد.

لازم به ذکر است که چین علنا از تمامی کشورها دعوت کرده تا با تسلیحاتی کردن فضا مخالفت کنند و بارها چارچوب‌هایی برای جلوگیری از رقابت تسلیحاتی در فضای بیرونی ارائه کرده است. علاوه بر این، چین در زمینه همکاری‌های فضایی نیز رویکردی عملگرا و موثر داشته است.

حسن سالاریه رئیس سازمان فضایی ایران، اخیرا هنگام جمع‌بندی دستاوردهای اصلی حوزه فضایی ایران طی نیمه اول سال (شمسی) اشاره کرد که یکی از مهم‌ترین دستاوردهای ایران در حوزه فضایی همکاری با چین و پیوستن به پروژه «چانگ ئه-۸» برای بهره‌برداری از منابع باارزش سطح ماه و گسترش حیطه اکتشافات فضایی است.

منظور سالاریه، همان پروژه همکاری بین‌المللی چین متکی بر مأموریت «چانگ ئه-۸» است که در چارچوب فاز چهارم برنامه اکتشاف ماه چین آغاز می‌شود. بر اساس گزارش وب‌سایت سازمان ملی فضایی چین، یک دستگاه سنجش پتانسیل الکتریکی ایران با ماموریت «چانگ ئه-۸» به سطح ماه فرستاده خواهد شد.

در واقع، ماموریت «چانگ ئه-۸» شامل اجرای ۱۰ برنامه همکاری میان چین و ۱۰ کشور و منطقه به‌علاوه یک سازمان بین‌المللی خواهد بود. علاوه بر دستگاه بررسی پتانسیل الکتریکی کره ماه ایران، بار دیگر پروژه‌هایی مثل ربات، رصدخانه رادیویی، آنالیزر نوترون و سیستم تصویربرداری مرئی و مادون قرمز از کشورهایی مانند پاکستان، آفریقای جنوبی، پرو، تایلند، بحرین و مصر نیز سوار بر «چانگ ئه-۸» به سطح کره ماه می‌رسند.

چین در حوزه فضایی بر روحیه باز و تعامل به ویژه همکاری با کشورهای جنوب جهانی تأکید دارد. تا دسامبر ۲۰۲۴، چین با بیش از ۵۰ کشور و سازمان بین‌المللی نزدیک به ۲۰۰ توافقنامه همکاری فضایی بین‌المللی در زمینه‌های رصد زمین، اکتشاف فضای عمیق، ساخت ماهواره، اکتشاف ماه و فضانوردی سرنشین‌دار به امضا رسانده است.

از سال ۱۹۹۰، چین چندین ماهواره را برای پاکستان به فضا پرتاب کرده و در مأموریت «چانگ ئه-۶» به پاکستان کمک کرد تا یک ماهواره را به مدار ماه برساند؛ چین و برزیل در سال ۱۹۸۸ پروژه همکاری ماهواره‌ای منابع زمینی را آغاز کردند؛ چین یک ماهواره به اتیوپی اهدا و به پرتاب آن کمک کرد و شرایطی مساعد برای مدرنیزاسیون کشاورزی این کشور آفریقایی ایجاد نمود؛ چین به مصر کمک کرد تا ماهواره «مصر ۲» را بسازد و پرتاب کند که در بهره‌گیری از منابع زمینی، آبزی‌پروری و کشاورزی در مصر کمک زیادی کرده است؛ چین همچنین از بولیوی، لائوس و سایر کشورهای در حال توسعه برای پرتاب ماهواره کمک کرده و پشتیبانی فنی را در اختیار آنها قرار داده است.

بدیهی است که جنجال‌آفرینی آمریکا درباره «تهدید چین» در حوزه فضایی در واقع بهانه‌ای برای پیشبرد نظامی‌سازی فضا و تضمین دریافت بودجه بیشتر از کنگره است. برانگیختن هراس از چین در آمریکا، باعث می‌شود کنگره بودجه بیشتری برای سرمایه‌گذاری در صنعت تصویب کند و در نهایت منابع جامعه به سوی نظامی‌گرایی هدایت شود.