آغاز پروسه فعالسازی اسنپ‌بک؛ اروپا از ایران انتقام می‌گیرد/ نگرانی های ایران درباره تبعات همکاری با آژانس جدی است

تریتا پارسی  در یادداشتی نوشت:

فرانسه، آلمان و بریتانیا (E3) در سازمان ملل تحریم‌های بازگشتی علیه ایران را فعال کردند.  این اقدام فرایند ۳۰ روزه‌ای را آغاز می‌کند که احتمالاً به بازگشت کامل همه تحریم‌های سازمان ملل که تحت توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ برداشته شده بودند، منتهی خواهد شد. این حرکت چهار پیامد اصلی دارد:

1. شورای امنیت سازمان ملل رسماً خواسته‌ای را که اسرائیل مطرح کرده مبنی بر توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران، تصویب خواهد کرد. اسرائیل این خواسته را برای خراب کردن دیپلماسی هسته‌ای و سوق دادن درگیری به سمت جنگ طراحی کرده است.

2. تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران بازخواهد گشت که احتمالاً توانایی تهران برای بازسازی بازدارندگی در برابر حملات آینده اسرائیل یا آمریکا را محدود می‌کند، البته به شرطی که روسیه و چین این بازگشت تحریم‌ها را مشروع دانسته و آن را اجرا کنند.

3. اقتصاد ایران که هم‌اکنون شکننده است، بیشتر دچار سقوط خواهد شد؛ ارز ملی ایران نیز پیش از این دچار افت شده است.

4. این اقدام نه تنها به پیشبرد دیپلماسی کمک نمی‌کند، بلکه خطر تشدید تنش‌ها را افزایش می‌دهد. در حالی که اسرائیل به سختی نیاز به بهانه‌ای برای حمله مجدد به ایران دارد، بازگشت تحریم‌ها می‌تواند پوشش سیاسی مفیدی، یک لایه نازک مشروعیت برای حملات تازه فراهم آورد.

تروئیکای اروپایی استدلال می‌کند که بازگشت تحریم‌ها برای وادار کردن ایران به مذاکره با امریکا و موافقت ایران با اعطای دسترسی به بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی لازم است. 

در ظاهر، این خواسته‌ها ممکن است منطقی به نظر برسند، اما تهران نگرانی‌های مشروعی دارد. مقامات ایرانی به آژانس در لو دادن اطلاعات حساس پیرامون برنامه هسته ای و دانشمندان ایران در این حوزه مظنون هستند، همزمان آنها نگران هستند که افشای محل ذخایر مواد ایران باعث حملات هوایی مجدد آمریکا شود.

علاوه بر این، ایران هنگام آغاز بمباران‌ها توسط اسرائیل و آمریکا در میز مذاکره بود. اکنون تروئیکای اروپایی مصرانه خواستار بازگشت تهران به مذاکرات است، اما هیچ خواسته مشابهی از واشنگتن برای خودداری از بمباران مجدد مطرح نمی‌کند.

شاید مهم‌ترین نکته این باشد که با وجود شکاف عمیق بر سر مسئله غنی‌سازی، صبر محدود ترامپ برای دیپلماسی و فشار اسرائیل برای از سرگیری درگیری‌ها، احتمال آغاز جنگ را افزایش دهد. اما شاید همین هدف تروئیکای اروپایی باشد، امروز این سه کشور هیچ شباهتی به دو دهه پیش خود ندارند. وقتی این گروه در سال ۲۰۰۳ تشکیل شد، هدف آن جلوگیری از آن بود که دولت بوشکه تازه از تهاجم فاجعه‌بار و غیرقانونی به عراق بیرون آمده بود جنگ دیگری، این بار علیه ایران، راه بیندازد.

امروز، شرایط ژئوپولیتیکی تغییر کرده است. همسویی ایران با روسیه در جنگ اوکراین، آن را در چشم اروپا تهدیدی مستقیم جلوه داده است. اتحادیه اروپا نیز بسیار بیشتر از ۲۰ سال پیش به رابطه ترانس‌آتلانتیک وابسته شده و تحریم‌های پیاپی ایران را  به  شریک اقتصادی ناچیزی برای اروپا  تبدیل کرده است.

اروپا از افزایش تنش با ایران از طریق بازگشت تحریم‌ها،  دو هدف را دنبال می‌کند: مجازات تهران به دلیل حمایت از روسیه در اوکراین و همسویی اروپا با جناح‌های تندروی دولت ترامپ. به این معنا، تروئیکای اروپایی که در سال ۲۰۰۳ برای جلوگیری از جنگ طراحی شده بود، ممکن است در سال ۲۰۲۵ ما را به سمت جنگ سوق دهد. به هر حال، صدراعظم آلمان به صراحت اعتراف کرده که اسرائیل «کار کثیف اروپا را» با بمباران ایران در ژوئن انجام داده است.