طرح جنجالی ترامپ؛ پلوتونیوم تسلیحاتی به شرکت‌های خصوصی واگذار می‌شود
دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا قصد دارد حدود ۲۰ تن پلوتونیوم دوران جنگ سرد حاصل از کلاهک‌های هسته‌ای نابود شده را به عنوان سوخت بالقوه برای راکتورها در اختیار شرکت‌های برق آمریکایی قرار دهد.
خبرگزاری رویترز این مطلب را به نقل از یک منبع آگاه و پیش‌نویس یادداشتی که این طرح را تشریح می‌کند، بیان کرد و افزود: این طرح در ادامه دستور اجرایی امضا شده توسط رئیس جمهور آمریکا در ماه مه انجام خواهد شد که به دولت دستور می‌دهد بخش عمده‌ای از برنامه موجود خود برای رقیق‌سازی و دفع پلوتونیوم مازاد را متوقف کند و در عوض آن را به عنوان سوخت برای فناوری‌های پیشرفته هسته‌ای ارائه دهد. یک منبع که نخواست نامش فاش شود گفت: وزارت انرژی یا DOE قصد دارد در روزهای آینده درخواست خود را برای این مواد اعلام کند. این منبع هشدار داد که از آنجا که این طرح هنوز یک پیش‌نویس است، جزئیات نهایی آن می‌تواند تغییر کند.
پلوتونیوم پیش از این فقط در آزمایش‌های کوتاه‌مدت برای سوخت راکتورهای تجاری استفاده می شد. اکنون پلوتونیوم با هزینه کم یا بدون هزینه به صنعت ارائه می‌شود. در این یادداشت آمده است که صنعت مسئول هزینه‌های حمل و نقل، طراحی، ساخت و از رده خارج کردن تأسیسات مجاز وزارت انرژی برای بازیافت، فرآوری و تولید سوخت خواهد بود.
جزئیات مربوط به حجم پلوتونیوم، مسوولیت‌های صنعت در این طرح و زمان احتمالی اعلام تاکنون گزارش نشده است. این ۲۰ تن بخشی از ذخایر بزرگتر ۳۴ تنی پلوتونیوم درجه تسلیحاتی آمریکا است که طبق توافق عدم اشاعه با روسیه در سال ۲۰۰۰ متعهد به از بین بردن آن شده بود.
وزارت انرژی آمریکا گزارش رویترز را تایید یا رد نکرده و فقط گفته است که این وزارتخانه "در حال ارزیابی استراتژی‌های متنوعی برای ایجاد و تقویت زنجیره‌های تأمین داخلی سوخت هسته‌ای، از جمله پلوتونیوم" است.
تقویت صنعت برق آمریکا از اولویت‌های سیاستی دولت ترامپ است زیرا تقاضای برق در این کشور برای اولین بار در دو دهه گذشته به دلیل رونق مراکز داده مورد نیاز برای هوش مصنوعی افزایش یافته است.
ایده استفاده از پلوتونیوم مازاد برای سوخت، نگرانی‌هایی را در بین کارشناسان ایمنی هسته‌ای ایجاد کرده است که معتقدند تلاش مشابه تاکنون شکست خورده است.
طبق توافق سال ۲۰۰۰، قرار بود پلوتونیوم در ابتدا به سوخت اکسید مخلوط یا MOX تبدیل شود تا در نیروگاه‌های هسته‌ای مورد استفاده قرار گیرد. اما در سال ۲۰۱۸، دولت اول ترامپ قرارداد پروژه MOX را که گفته می‌شد بیش از ۵۰ میلیارد دلار هزینه خواهد داشت، لغو کرد. وزارت انرژی آمریکا، پلوتونیوم مازاد را در تأسیسات تسلیحاتی به شدت محافظت‌شده از جمله ساوانا ریور در کارولینای جنوبی، پنتکس در تگزاس و لوس آلاموس در نیومکزیکو نگهداری می‌کند.
پلوتونیوم عمر حدودی ۲۴۰۰۰ سال دارد و باید با تجهیزات حفاظتی حمل شود. تا زمان دستور ماه مه ترامپ، برنامه واشنگتن برای دفع پلوتونیوم شامل ترکیب آن با یک ماده بی‌اثر و ذخیره آن در یک محل ذخیره‌سازی زیرزمینی آزمایشی به نام کارخانه آزمایشی جداسازی زباله (WIPP) در نیومکزیکو بوده است.
سناتور آمریکایی طرح دولت ترامپ برای واگذاری ۲۰ تن پلوتونیوم دوران جنگ سرد به صنایع خصوصی را محکوم کرد.
سناتور ادوارد جی. مارکی (دموکرات از ماساچوست)، رئیس مشترک گروه کاری سلاح‌های هسته‌ای و کنترل تسلیحات، بیانیه‌ای را در پاسخ به گزارش رسانه‌ها مبنی بر اینکه دولت ترامپ قصد دارد تا ۲۰ تن پلوتونیوم تسلیحات را که برای تقریباً ۲۰۰۰ بمب هسته‌ای کافی است، به شرکت‌های برق آمریکا واگذار کند، منتشر کرد. سناتور مارکی مدت‌هاست که طرفدار دور نگه داشتن پلوتونیوم قابل تسلیحاتی از بخش برق غیرنظامی است.
وی در بیانیه‌ای گفت:«وزارت انرژی قصد دارد تا ۲۰ تن پلوتونیوم قابل استفاده در سلاح را برای استفاده تجاری به صنایع خصوصی واگذار کند، که این امر سیاست دیرینه دو حزبی آمریکا را به خطر می‌اندازد و نگرانی‌های جدی در مورد گسترش سلاح‌های هسته‌ای به کشورهای دیگر یا گروه‌های تروریستی ایجاد می‌کند. این امر همچنین به دوام اقتصادی انرژی هسته‌ای آسیب می‌رساند. هیچ نکته مثبتی برای این طرح خطرناک ترامپ وجود ندارد.»
سناتور مارکی ادامه داد: «ما می‌توانیم سلاح‌های هسته‌ای را در کاستکو بفروشیم. رئیس جمهور آمریکا باید با این طرح همانطور رفتار کند که با پلوتونیوم رفتار می‌کند - نه به عنوان یک منبع ارزشمند، بلکه به عنوان زباله‌ای که باید به طور ایمن و مطمئن دفع شود.»
