تحلیل فارین پالیسی از نشست آلاسکا
چگونه پوتین، ترامپ را فریب داد | معامله‌ای به سبک تاجر املاک کاخ سفید
دونالد ترامپ، در دوران ریاست‌جمهوری خود همواره نسبت به ولادیمیر پوتین، رویکردی تحسین‌آمیز داشته و حتی در برابر انتقادات داخلی نیز از او دفاع کرده است.
به گزارش خبر فوری به نقل از فارین پالیسی، در مقابل، روابط او با اوکراین و ولودیمیر زلنسکی همواره پرتنش و توأم با انتقاد بوده است. این اختلاف در دیدار معروف فوریه به اوج خود رسید و به‌طور ناگهانی هم پایان یافت.
با این حال، ماه گذشته پس از یک تماس تلفنی با پوتین که به گفته ترامپ باعث «ناامیدی» او شد، نشانه‌هایی از تغییر رویکرد کاخ سفید به چشم آمد. ترامپ در اظهاراتش گفت که پوتین ظاهراً تمایلی به توقف جنگ ندارد و این وضعیت را «تأسف‌بار» توصیف کرد.
امیدواری اولیه به تغییر سیاست کاخ سفید
پس از این تماس تلفنی، برای نخستین بار به نظر می‌رسید کاخ سفید بر مسکو فشار وارد می‌کند و نه بر کی‌یف. برخی تحلیلگران و سیاستمداران تصور کردند که ترامپ ممکن است به‌طور واقعی به سمت حمایت از حاکمیت و استقلال اوکراین متمایل شده باشد.
اما شواهد نشان می‌داد که این تغییر رویکرد بیشتر ناشی از ضرورت‌های سیاسی بود تا تغییر در اصول. ادامه حملات روسیه به اوکراین حتی پس از اولتیماتوم ترامپ، باعث شد او ضعیف جلوه کند و وعده‌اش برای پایان جنگ در روز نخست ریاست‌جمهوری به تمسخر گرفته شود.
تله پوتین و نشست آلاسکا
در واکنش به این شرایط، پوتین ظاهراً تله‌ای طراحی کرده که قرار است ترامپ در نشست آلاسکا در آن گرفتار شود. این نشست که به اصرار روسیه بدون حضور زلنسکی برگزار می‌شود، فرصتی برای مسکو است تا از فشار تحریم‌ها و تعرفه‌ها بکاهد و همزمان رویکرد نرم ترامپ نسبت به اوکراین را از بین ببرد.
زمینه‌چینی این رویداد در یک جلسه سه‌ساعته میان پوتین و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، انجام شد. هرچند جزئیات دقیق پیشنهاد پوتین روشن نیست، اما کافی بود تا دو طرف بر سر برگزاری نشست به توافق برسند.
تمایل ذاتی ترامپ به روایت روسیه
پوتین به خوبی می‌داند که ترامپ از پیش تمایل دارد روایت روسیه از جنگ را بپذیرد. او با برگزاری یک گفت‌وگوی طولانی در نشست، تلاش می‌کند برداشت نادرست ترامپ از منشأ جنگ را تقویت کند.
پیش از نشست نیز ترامپ بار دیگر – به شکلی نادرست – مدعی شد که اوکراین آغازگر جنگ بوده است. این اظهارات نشان می‌دهد که پوتین تا حدی در تغییر دیدگاه ترامپ موفق بوده است.
پیشنهاد «زمین در برابر صلح»
یکی از محورهای احتمالی نشست، طرح «زمین در برابر صلح» است. چنین طرحی با ذهنیت تجاری ترامپ همخوانی دارد، زیرا او همواره تجاوز روسیه را بیشتر به چشم یک «تصرف زمین» دیده تا حمله‌ای به حاکمیت و هویت ملی اوکراین.
پوتین احتمالاً می‌داند که ترامپ چنین معامله‌ای را راه‌حل پایان جنگ می‌بیند و اهمیت چندانی به خواسته اوکراینی‌ها و اروپایی‌ها برای تضمین‌های امنیتی پایدار نخواهد داد.
اختلاف در نقطه شروع مذاکرات
جهان‌بینی ترامپ موجب می‌شود که به ایده پوتین – مبنی بر شروع مذاکرات از خطوط کنترل کنونی – نزدیک باشد، نه بازگشت به نقشه‌های قبل ازه جنگ در سال‌های ۲۰۲۲ یا حتی ۲۰۱۴.
ترامپ چندان به اصول نظم بین‌المللی پس از جنگ جهانی دوم، که بر عدم پذیرش تغییر مرزها با زور تأکید دارد، پایبند نیست. او حتی به زلنسکی گفته بود: «شما کارت برنده ندارید.»
متیو ویتاکر، سفیر ترامپ در ناتو، اخیراً گفت که هیچ منطقه‌ای از اوکراین «بدون جنگیدن یا به‌دست‌آوردن در میدان نبرد» واگذار نخواهد شد. این موضع عملاً با دیدگاه پوتین که بر اصل «مالکیت کنونی» تأکید دارد، همسو است.
تغییر روایت و مقصر جلوه دادن اوکراین
پوتین امیدوار است نشست آلاسکا فرصتی باشد تا کرملین به‌عنوان طرف منطقی و سازنده معرفی شود و اوکراین به‌عنوان مانع صلح جلوه کند. پس از اعلام نشست، زلنسکی گفت: «اوکراینی‌ها زمین خود را به اشغالگر نخواهند داد.»
اگرچه این موضع اصولی بود، ترامپ و معاونش جی.دی. ونس در گذشته چنین اظهاراتی را دلیلی بر مانع‌تراشی زلنسکی دانسته‌اند.
برای کاهش فشار سیاسی، زلنسکی بعدها با همکاری رهبران اروپایی یک پیشنهاد متقابل به روسیه ارائه کرد تا صرفاً در مقام ردکننده صلح قرار نگیرد.
با این حال، استفاده ترامپ از مواضع کرملین برای توصیف منشأ جنگ نشان می‌دهد که پوتین تا حدی در تغییر چارچوب بحث موفق بوده است.
نشست به‌عنوان مزیت ساختاری برای پوتین
ترامپ این نشست را «جلسه‌ای برای سنجش فضا» توصیف کرده، اما واقعیت این است که ساختار آن کاملاً به نفع پوتین طراحی شده است.
دیدار رو‌در‌رو و ارائه یک پیشنهاد ملموس – هرچند ناعادلانه – می‌تواند ترامپ را متقاعد کند که به رویکرد پیشین خود بازگردد: تحسین پوتین و فشار بر کی‌یف.
حتی پیش از برگزاری نشست، کرملین موفق شده از تعلیق تحریم‌ها و تعرفه‌های جدید بهره‌مند شود. اما هدف اصلی پوتین بازگرداندن کامل ترامپ به موضع همسو با روسیه است.
