احتمال اینکه آمریکا «مستقیماً» در حمله به ایران شرکت کند، در حال افزایش است

این سه مقام که به دلیل حساسیت موضوع نخواستند نامشان فاش شود، اعلام کردند که با کاخ سفید در تماس هستند و در برخی موارد نیز نقش واسطه میان ایالات متحده آمریکا و ایران را برای پایان دادن به درگیری‌ها ایفا می‌کنند.

هرچند این مقامات به اطلاعات خاصی که نشان دهد آمریکا به‌زودی وارد درگیری خواهد شد، اشاره نکردند، اما گفتند که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، ظاهراً در حال نزدیک شدن به مرحله‌ای است که بخواهد «به شکل عملی» از اسرائیل حمایت کند.

یکی از این مقام‌های عربی به میدل ایست آی گفت: ترامپ هر ساعت دارد به این تصمیم نزدیک‌تر می‌شود که آمریکا را مستقیماً وارد ماجرا کند؛ نه فقط در حد پشتیبانی لجستیکی.

از زمان شروع حمله اسرائیل به ایران در بامداد جمعه، ترامپ چندین پیام متناقض در مورد نقش کنونی و احتمالی واشنگتن در این درگیری منتشر کرده است.

اوایل روز شنبه، ترامپ اعلام کرد که گفت‌وگویی یک‌ساعته با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، داشته و در مورد جنگ و چگونگی پایان آن گفتگو کرده‌اند.

با این حال، او در گفت‌وگویی با نشریه آتلانتیک، به نظر می‌رسد به حامیان «اول آمریکا»ی خود که مدت‌هاست مخالف تأمین مالی جنگ‌های اسرائیل هستند، پاسخ داده است. او گفت: برای کسانی که می‌گویند خواهان صلح هستند، باید گفت که اگر ایران سلاح هسته‌ای داشته باشد، صلحی در کار نخواهد بود.»

«پس برای تمام آن افراد فوق‌العاده‌ای که نمی‌خواهند هیچ اقدامی در برابر ایرانِ دارای سلاح هسته‌ای انجام دهند – این صلح نیست.»

در همین حال، ترامپ در گفت‌وگویی با شبکه اِی‌بی‌سی در روز یک‌شنبه گفت احتمال دارد که آمریکا «درگیر این جنگ شود»، اما افزود که «در حال حاضر» واشنگتن مستقیماً مداخله نمی‌کند.

یک تحلیلگر اماراتی، که با روند تصمیم‌گیری دولت خود آشنایی نزدیک دارد، گفت که حاکمان خلیج فارس «شاید مداخله آمریکا را، مثلاً از طریق دادن مجوز برای استفاده از حریم هوایی یا پایگاه‌های نظامی، تأیید نکنند، اما نمی‌توانند جلوی آن را هم بگیرند.»

تا این لحظه، تصور می‌شود که جنگنده‌های اسرائیلی از حریم هوایی سوریه و عراق برای هدف قرار دادن نقاطی در سراسر ایران استفاده کرده‌اند. روز جمعه، وزارت خارجه عراق شکایتی را به شورای امنیت سازمان ملل ارائه داد مبنی بر اینکه هواپیماهای اسرائیلی برای انجام حملات، حریم هوایی این کشور را نقض کرده‌اند.

ایران بارها اعلام کرده که اگر مستقیماً از سوی آمریکا مورد حمله قرار گیرد، پایگاه‌های این کشور در منطقه را هدف قرار خواهد داد. با این حال، تاکنون از حمله به منافع آمریکا در منطقه یا تأسیسات انرژی کشورهای خلیج فارس خودداری کرده است.

بدر السیف، استاد دانشگاه کویت، به میدل ایست آی گفت: اگر آمریکا وارد درگیری شود، این به معنای ورود خلیج [فارس] به جنگ خواهد بود. سخت خواهد بود که کشورهای خلیج [فارس] را، هرچقدر هم تلاش کنیم، از این ماجرا جدا نگه داریم.

او افزود: حال که به نظر می‌رسد این سناریو در حال تحقق است، بهترین کاری که می‌توانیم بکنیم این است که تا جای ممکن خود را از تبعات آن دور نگه داریم… یعنی احتمالاً حفاظت از پایگاه‌های آمریکایی در منطقه.

مقامات منطقه‌ای می‌گویند ممکن است کشورهای خلیج فارس در این موضوع هم‌نظر نباشند و واکنش‌های آن‌ها بسته به ارزیابی‌شان از پایداری حکومت ایران متفاوت باشد.

یکی از مقامات عربی به میدل ایست آی گفت: امارات متحده عربی، که نزدیک‌ترین روابط را با اسرائیل دارد و در برابر ایران نیز موضع تهاجمی‌تری اتخاذ کرده، ممکن است از مداخله حمایت کند.

از زمان آغاز حملات شدید اسرائیل به ایران، مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، تماس‌هایی با شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، برقرار کرده و رسانه‌های اسرائیلی گزارش داده‌اند که تهران همچنین با عمان – که میزبان مذاکرات هسته‌ای ایران با آمریکا بوده است – تماس گرفته است.

هنوز مشخص نیست که ترامپ کاملاً با حملات اسرائیل همراه است یا خیر، اما یک مقام ارشد آمریکایی در ماه جاری به میدل ایست آی گفته بود که اسرائیل بین ماه‌های آوریل تا می، طرح‌های حمله خود را به کاخ سفید ارائه کرده است.

از آن زمان، واشنگتن همچنان ارسال تسلیحات به اسرائیل را ادامه داده و به ارتش رژیم صهیونیستی کمک کرده تا جنگنده‌های اف-۳۵ را طوری تغییر دهد که بتوانند بدون نیاز به سوخت‌گیری، ایران را هدف قرار دهند.

این تغییرات مخفیانه، نگرانی کشورهای خلیج فارس را کاهش داده، زیرا آنان نمی‌خواستند اسرائیل از حریم هوایی یا پایگاه‌های آن‌ها برای سوخت‌گیری استفاده کند و آن‌ها را در معرض حمله قرار دهد.

در حالی که پاسخ ایران به حملات اسرائیل عمدتاً با پهپادهای سبک و موشک‌های بالستیک بوده، خبرگزاری آسوشیتدپرس و روزنامه وال‌استریت ژورنال گزارش داده‌اند که آمریکا نقش بسیار مهمی ایفا کرده است؛ از جمله با استفاده از سامانه‌های پدافند هوایی و یک ناوشکن نیروی دریایی برای کمک به اسرائیل در رهگیری تهدیدها.

اسرائیل می‌گوید حملاتش برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای انجام می‌شود و تاکنون چند دانشمند هسته‌ای را به شهادت رسانده و به تأسیسات هسته‌ای نطنز آسیب زده است. تهران بارها اعلام کرده که برنامه هسته‌ای‌اش صلح‌آمیز بوده و قصدی برای تولید سلاح هسته‌ای نداشته و ندارد.

چالش‌برانگیزترین هدف برای اسرائیل، تأسیسات هسته‌ای فردو است. این مجموعه، حفاظت‌شده‌ترین سایت هسته‌ای ایران محسوب می‌شود و گمان می‌رود حدود نیم کیلومتر زیر کوه در نزدیکی شهر قم قرار داشته باشد.

خبرگزاری‌های ایران روز شنبه گزارش دادند که فردو مورد حمله قرار گرفته، اما میزان خسارت آن محدود بوده است.

کارشناسان می‌گویند برای نابودی تأسیسات فردو با حملات متعارف، اسرائیل به بمب‌های سنگرشکن GBU-57 به وزن ۳۰٬۰۰۰ پوند و بمب‌افکن‌های B-2 نیاز دارد که فقط در اختیار ایالات متحده آمریکا هستند.

یحیی لایتر، سفیر اسرائیل در آمریکا، روز جمعه به شبکه فاکس‌نیوز گفت: کل این عملیات… باید با نابودی فردو تکمیل شود.

ژولین بارنز-دِیسی، مدیر برنامه خاورمیانه در شورای روابط خارجی اروپا، به میدل ایست آی گفت: اسرائیلی‌ها فشار زیادی وارد می‌کنند، اما ترامپ تحت فشار نیروهای جنبش مگا (MAGA) است که خواهان عدم دخالت هستند.

او ادامه داد: یک واقعیت اساسی در این وضعیت وجود دارد: مداخله آمریکا می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در نابودی تأسیسات هسته‌ای، به‌ویژه فردو، ایفا کند.