آیا اگر کشوری از آمریکا پیروی نکند در سمت اشتباه تاریخ قرار گرفته است؟
از زمان آغاز درگیری روسیه و اوکراین، برخی از کشورهای غربی به سرکردگی آمریکا تحریم‌های تمام عیار و گسترده‌ای را علیه مسکو اعمال کرده و از کشورهای دیگر از جمله چین خواسته‌اند تا به صف محکومیت و تحریم روسیه بپیوندند.
آنها مدعی هستند اگر کشوری به جرگه مخالفان روسیه ملحق نشود در «سمت نادرست تاریخ» ایستاده است. چنین اظهاراتی نشانگر منطق هژمونیک است یعنی «اگر به من گوش ندهی در سمت اشتباه تاریخ هستی» است و خودش در سمت نادرست تاریخ قرار دارد.
چین همیشه بر این باور است که با تحریم نه تنها نمی‌توان مشکلات را حل کرد بلکه مشکلات جدیدی ایجاد خواهد شد. اعمال تحریم‌های همه جانبه و تمام عیار تنها به مردم آسیب می‌رساند. چین قاطعانه با تحریم‌های یکجانبه و مداخلاتی که فاقد مبنای حقوق بین‌الملل و مجوز شورای امنیت است، مخالفت می‌کند. بیش از 140 کشور از 190عضو سازمان ملل در تحریم علیه روسیه شرکت نکرده‌اند. این نشان می‌دهد که بیشتر کشورهای جهان محتاطانه و مسئولانه با موضوع تحریم برخورد می‌کنند.
در مورد درگیری روسیه و اوکراین، اقدامات آمریکا برای اجبار سایر کشورها به طور گسترده مورد انتقاد و مقاومت قرار گرفته است. پایگاه خبری «پولیتیکو» در 25 مارس (5 فروردین) گزارش داد کاخ سفید نشست سران ویژه بین آمریکا و کشورهای «آسه آن» را که قرار بود در 28 مارس (8 فروردین) برگزار شود، برای مدت نامعلومی به تعویق انداخته است. ایالات متحده دلیل این تاخیر را توضیح نداد. تحلیلگران معتقدند که رهبران کشورهای آسه آن نمی‌توانند همه به واشنگتن بروند زیرا برخی از کشورهای آسه آن نگران هستند که پس از ورود به آمریکا، از سوی واشنگتن مجبور شوند در مورد درگیری روسیه و اوکراین موضع گیری کنند. مسلم است که آنان باید در کنار ایالات متحده ایستاده و روسیه را محکوم کنند، اما چنین اقدامی لزوما در جهت منافع این کشورها نیست.
برخی از محققان غربی نیز صدای مخالفت خود با عملکرد ایالات متحده و غرب را بلند کرده‌اند. «والتر مید»، استاد دیپلماسی و علوم انسانی در «کالج برد» آمریکا، چندی پیش در مقاله‌ای هشدار داد که تحریم‌ها علیه روسیه غرب را در مقابل جهان قرار می‌دهد. وی خاطرنشان کرد که پس از جنگ روسیه و اوکراین در سیاست جهانی، غرب همبستگی بی سابقه ای از خود نشان داده، اما در واقع در انزوا قرار دارد. در عین حال، الگویی که رویکرد اساسی چین ارائه داده مورد حمایت جهانی قرار گرفته است. چین توسل به زور از سوی روسیه را تایید نمی‌کند، اما سعی می‌کند در برابر تحریم‌های غرب علیه مسکو مقاومت کند. هند و ویتنام به عنوان شرکای مهم استراتژیک ایالات متحده در منطقه هند و اقیانوس آرام، از نظر نگرش به این درگیری به چین نزدیکتر هستند نه ایالات متحده.
برخی از کشورهای غربی به سرکردگی ایالات متحده خود را «معلم تاریخ» می‌نامند و خودسرانه تعریف می‌کنند که چه کسی در «سمت صحیح تاریخ» ایستاده است. آیا زمانی که آمریکا جنگ عراق و افغانستان را به راه انداخت یا زمانی که ارتش آمریکا با پهپاد سردار «قاسم سلیمانی» را ترور کرد، این کشورها در «سمت درست تاریخ» ایستاده بودند؟ در مواجهه با درگیری روسیه و اوکراین، چه کسی در حال متقاعد کردن صلح و گفتگو است و چه کسی آتش افروزی می‌کند؟ چه کسانی از جنگ رنج می‌برند و چه کسانی ثروت های نابجا را درو می کنند؟ در واقع هرکسی در دل خود یک ترازو دارد.
«شی جین پینگ» رئیس جمهوری خلق چین اخیراً یک راه حل چینی برای بحران اوکراین پیشنهاد کرده است که عمدتاً شامل دو جنبه است. کار مهم این است که همه طرف‌ها با یکدیگر همکاری کنند تا گفتگو و مذاکره بین طرفین را ترویج دهند، هرچه سریع تر آتش بس را تحقق بخشند و جنگ را متوقف و از تلفات غیرنظامیان به ویژه بحران‌های انسانی جلوگیری کنند. راه حل درازمدت کنار گذاشتن ذهنیت جنگ سرد، خودداری از رویارویی گروهی و تشکیل واقعی ساختار امنیت منطقه‌ای متعادل، مؤثر و پایدار است و تنها از این طریق می‌توان به ثبات بلندمدت در قاره اروپا دست یافت.
چین بر اساس محاسن درستی و نادرستی موضوع و با رویکردی عینی و منصفانه به قضاوت مستقل ادامه خواهد داد. چین هرگز هیچ اجبار و فشار خارجی را نمی‌پذیرد و با هرگونه اتهام و سوء ظن بی اساس علیه خود مخالفت می کند. موضع چین عینی و منصفانه است و با خواسته بیشتر کشورها همخوانی دارد و در نهایت زمان ثابت خواهد کرد که طرح پیشنهادی چین در سمت درست تاریخ است.
