اولین سفر رئیس جمهور پزشکیان به چین چه نکات برجسته ای دارد؟
صبح روز سوم سپتامبر، مراسم باشکوهی به مناسبت هشتادمین سالگرد پیروزی جنگ مقاومت مردم چین علیه تجاوز ژاپن و جنگ جهانی ضد فاشیسم در پکن برگزار شد. شی جین پینگ، رهبر چین در این مراسم سخنرانی مهمی ایراد کرد و از رژه نیروهای نظامی بازدید کرد.
لوئو لایی آن، تحلیلگر سیاسی و روزنامه نگار چین در ادامه نوشت: شصت و دو نفر از مقامات ارشد و سران کشورهای خارجی، از جمله مسعود پزشکیان رئیس جمهوری ایران، و همچنین نمایندگان عالی رتبه کشورهای مربوطه، روسای سازمان‌های بین‌المللی و سیاستمداران پیشین برای شرکت در این مراسم دعوت شده بودند و به طور مشترک خاطرات سال‌های باشکوه جنگ جهانی ضد فاشیسم را مرور کردند.
در یک رژه نظامی بزرگ که در میدان "تیان آن من" پکن برگزار شد، ارتش چین آخرین دستاوردهای توسعه دفاع ملی کشور را به نمایش گذاشت. چهل و پنج ستون و دسته هوایی با آرایش دقیق از خیابان "چانگ آن" عبور کردند و تجهیزات دفاعی ملی اصلی مانند سری موشک‌های "دانگ فنگ"، جنگنده رادارگریز J-20 و هواپیماهای سوخت‌رسانی هوایی Y-20 را به نمایش گذاشتند. تجهیزات به نمایش گذاشته شده کاملاً تولید داخل چین و تجهیزات رزمی فعال بودند و بخش عمده‌ای از این تجهیزات برای اولین بار به نمایش گذاشته شدند. این تجهیزات پیشرفته نه تنها قابلیت‌های نوآوری مستقل چین در علم و فناوری دفاعی را نشان داد، بلکه عزم راسخ این کشور برای پاسداری از صلح را نیز به جهانیان منتقل کرد.
مسعود پزشکیان اولین رئیس جمهور ایران بود که در مراسم رژه نظامی چین شرکت کرد. این نشان دهنده ارتقاء مشارکت جامع استراتژیک چین و ایران، به رسمیت شناختن سهم والا و تاریخی مردم چین در جنگ جهانی دوم و تعهد مشترک به روحیه "یادآوری تاریخ، گرامی داشتن صلح" است. چین و ایران در مسیر حفظ صلح جهانی، دوشادوش یکدیگر ایستاده‌اند و به طور مشترک فداکاری‌ها و پیروزی‌های جنگ ضد فاشیستی را به یاد می‌آورند و با هرگونه لفاظی یا اقدامی که تاریخ را تحریف و یا تجاوز را ستایش می‌کند، مخالفت می‌کنند. چین یک کشور بزرگ صلح‌دوست و ستون اصلی حفظ صلح جهانی است. قابلیت‌های دفاعی نمایش داده شده چین، موهبتی برای همه کشورهای صلح‌دوست، از جمله ایران، است.
در جریان دیدار سران دو کشور چین و ایران، شی جینپینگ با تاکید بر این که چین همواره توسعه روابط با ایران را در جایگاه مهم دیپلماسی خود در خاورمیانه قرار داده است، تصریح کرد: چین همچنان به حمایت از عدالت و پیشبرد روند یافتن یک راه حل برطرف‌کننده نگرانی‌های مشروع تمام طرف‌ها برای مسئله هسته‌ای ایران خواهد پرداخت و به تلاش بی‌وقفه خود برای دستیابی به صلح پایدار در خاورمیانه ادامه خواهد داد.
پزشکیان نیز در این دیدار تأکید کرد که چین شریک استراتژیک جامع ایران است و ایران برای روابط دوجانبه اهمیت بسیار قائل است و صرف نظر از هر گونه تغییر و تحول در اوضاع بین‌المللی، با چین رابطه دوستانه خواهد داشت و همکاری خود با چین را تعمیق خواهد بخشید. روسای جمهوری دو کشور بر تمایل مشترک خود برای تعمیق اعتماد متقابل و گسترش همکاری تأکید کردند و پایه سیاسی محکمی برای همکاری‌های آینده بنا نهادند.
شی جینپینگ در نشست "سازمان همکاری شانگهای پلاس" طرح ابتکاری حکومت جهانی را پیشنهاد کرد که شامل پنج مفهوم اصلی است: حفظ برابری حاکمیت، پایبندی به حقوق بین‌الملل، تقویت چندجانبه‌گرایی، تمرکز بر رویکرد مردم‌محور و تأکید بر اقدامات عملی است. مفاهیم اصلی این طرح با مواضع ایران در مخالفت با یکجانبه‌گرایی و مقابله با استاندارد دوگانه، مطابقت دارد. پزشکیان در موارد متعدد، به تمجید از طرح ابتکاری حکومت جهانی مطرح شده از سوی شی جینپینگ پرداخته و به ویژه بر اهمیت اقدامات عملی تأکید کرده است. او معتقد است که این طرح، نظم بین‌المللی عادلانه‌تر و منصفانه‌تری را ترویج خواهد کرد و تمایل ایران را برای هماهنگی نزدیک با چین برای اجرای این طرح ابراز کرد.
در حاشیه نشست سران سازمان همکاری شانگهای در شهر تیانجین چین، پزشکیان فعالیت های دیپلماسی فشرده چندجانبه انجام داد. او علاوه بر دیدار دوجانبه با رئیس جمهوری چین، با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و شهباز شریف نخست وزیر پاکستان و رهبران دیگر نیز گفتگو کرد. این مدل «دیپلماسی نشست سران» نه تنها بستری برای ایران فراهم کرد تا موضع خود را بیان کند و به اجماع برسد، بلکه شرایط مساعدی را برای هماهنگی مواضع کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای و ترویج یک راه حل سیاسی برای مسئله هسته ای ایران ایجاد کرد. بیانیه تیانجین که در این اجلاس تصویب شد، صراحتاً تجاوز نظامی اسرائیل و ایالات متحده علیه ایران را محکوم کرد و این اولین باری بود که یک سازمان بین المللی منطقه ای از حاکمیت ایران حمایت کرد و گامی مهم برای سازمان همکاری شانگهای در حفظ انصاف و عدالت بین المللی بود.
در زمانی که تغییرات و تحولات در قرن بیست و یکم شتاب می‌گیرند، چین و ایران باید با نگاهی استراتژیک از فرصت‌ها استفاده کنند، همکاری در زمینه‌های مختلف را تعمیق بخشند، به طور مشترک به چالش‌های یکجانبه‌گرایی پاسخ دهند و تغییرات در نظام حکمرانی جهانی را ارتقا دهند.هماطوری که آیت‌الله خامنه‌ای رهبر ایران در شبکه اجتماعی ایکس به زبانهای چینی و فارسی نوشت: «ایران و چین با سابقه کهن تمدنی در دو سوی آسیا، قدرت تحول‌آفرینی در صحنه منطقه‌ای و جهانی دارند. عملیاتی‌کردن تمامی ابعاد توافق راهبردی، این راه را هموار می‌کند.»
