چرا صندلی سفیر ایران در کابل خالی ماند؟

بهادر امینیان، سفیر و نماینده تام الاختیار جمهوری اسلامی ایران در کابل طی سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ بود که آخرین سال ماموریت وی با سقوط دولت اشرف غنی در افغانستان و به حکومت رسیدن طالبان در این کشور هم زمان شد.

او پیش از این عهده‌دار مسئولیت‌هایی چون مشاور وزیر امور خارجه، مدیرکل آموزش وزارت امور خارجه، سفیر جمهوری اسلامی ایران در رومانی و همچنین رییس دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه و رییس گروه استراتژی و مطالعات پایه دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه نیز بوده است.

حدودا یک سال و نیم پیش دولت وقت افغانستان به ریاست جمهوری اشرف غنی با توجه به ناکارآمدی و دخالت‌های آمریکا کنار رفت و حکومت افغانستان پس از ۲۰ سال بار دیگر در اختیار طالبان قرار گرفت و آن‌ها توانستند در این کشور به قدرت برسند.

اما از آنجایی که در این مدت طالبان نتوانست حکومتی فراگیر و متشکل از تمام اقوام تشکیل دهد، از سوی جامعه بین‌الملل هنوز به رسمیت شناخته نشده است.

به نظر می‌رسد خود طالبان در نظر دارند به تدریج برنامه‌های خود را پیش ببرند و توجهی در حال حاضر برای به رسمیت شناخته شدن هم ندارند کما این که یکی از مقامات آنان پیش از این اعلام کرده بود برایشان مهم نیست به رسمیت شناخته شوند یا خیر. همین مساله موجب شده تا کشورها برای سفارت‌خانه‌های خود بعد از اتمام دوره مسئولیت سفیر قبلی، سرپرست تعیین کنند.

ابوالفضل ظهروند، سفیر پیشین ایران در افغانستان نیز در این زمینه در گفت‌وگو با ایسنا اظهار داشت : سفیر پیشین ایران در افغانستان (بهادر امینیان) قبل از روی کار آمدن طالبان در این کشور عهده دار مسئولیت در سفارت بود، اکنون با توجه به اتمام ماموریت سفیر و از آن جایی که ما طالبان را به رسمیت نمی شناسیم، اعزام سفیر امکان پذیر نیست و تنها سرپرست و یا نماینده دولت ایران نزد طرف مقابل می تواند در محل سفارت خانه حضور داشته باشد. 

این دیپلمات پیشین کشورمان همچنین بیان کرد: سفیر مفهوم و معنای خاص خود را دارد  و این مساله به روابط میان دو کشور هم ارتباط پیدا می کند،‌در واقع اعزام سفیر قانون خاص خود را دارد. این مساله یک قانون بوده و برای همه کشورها همین گونه است.

بنابراین با توجه به اینکه هیچ کشوری تاکنون به طور رسمی اعلام نکرده که طالبان را به رسمیت می شناسد، اساسا اعزام سفیر امکان‌پذیر نیست، زیرا اعزام سفیر مستلزم تشریفات و مراسم  خاصی است که رسمیت داشتن حکومت کشور متوقف یکی از ارکان آن است. بر این اساس با توجه به اتمام ماموریت بهادر امینیان، سفیر پیشین کشورمان در افغانستان که روزهای پایانی ماموریتش را در افغانستان سپری می‌کند، او به تهران بازمی‌گردد و پس از آن حسن کاظمی قمی که نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان از زمان دولت سیزدهم است،  با حفظ سمت  به عنوان سرپرست سفارت جمهوری اسلامی ایران به کابل می رود.

از زمان روی کار آمدن طالبان در این کشور، جمهوری اسلامی ایران همواره در موضع‌گیری‌های خود تاکید بر حمایت از حضور همه گروه‌های افغان در قدرت و اخراج ایالات متحده از افغانستان و منطقه بوده است در این مدت نیز کمک‌های بشردوستانه و توسعه‌ای به افغانستان داشته است.

البته پیش از این که چنین مساله‌ای فقط در مورد ایران وجود داشته باشد، برای سفیر پاکستان هم همین مساله مطرح شد به عبارتی سفیر وقت پاکستان ماموریتش خاتمه یافته و به کشورش بازگشت و جانشین وی عبید الرحمان نظامانی به عنوان سرپرست تعیین شد که او هم پس از حادثه تروریستی علیه سفارت پاکستان به کشورش بازگشت.

گفتنی است، هفته گذشته خبری مبنی بر این که حسن کاظمی قمی به عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران در افغانستان تعیین و معرفی شده است منتشر شد که در همین زمینه وزارت امور خارجه اطلاعیه ای صادر کرد که او نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان است. در فاصله کوتاهی بعد از این اطلاعیه، سفارت کشورمان در کابل  در صفحه توییتر رسمی خود تایید کرد که ماموریت بهادر امینیان خاتمه یافته است.

در همین راستا عباس بدری فر، رایزن سفارت کشورمان در افغانستان از تعیین و معرفی کاظمی قمی به عنوان سرپرست سفارت ایران در کابل خبر داد.

در حال حاضر نیز امینیان در افغانستان به سر می‌برد و چند روزی برای دیدارهای خداحافظی در کابل حضور دارد و بعد از آن به تهران باز می‌گردد و سرپرست جدید سفارت کشورمان به افعانستان می‌رود.