ماجرای روستایی در شمال تهران که در زمان رضاخان غیب شد! /نقشه و موقعیت جغرافیایی این روستا را ببینید

در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ با توسعه تهران بسیاری از آبادی‌های شمیران سر و شکل شهری پیدا کردند و حالا همه آن روستاها به نام یکی از محله‌های شمال شهر شناخته می‌شوند؛ روستاهای تجریش، دارآباد، اوین، درکه و... همگی امروز به محله‌ای با همان نام‌های قدیمی تبدیل شده‌اند، به جز روستای کوچکی در شمال تجریش که دیگر نشانی و نامی از آن وجود ندارد و انگار ناپدید شده است.

ماجرای روستایی در شمال تهران که در زمان رضاخان غیب شد! /نقشه و موقعیت جغرافیایی این روستا را ببینید

روزگاری در بالادست آبادی تجریش، روستایی بسیار کوچکی وجود داشت با انبوهی از باغ‌های میوه و زمین‌های کشاورزی فراوان. نامش روستای «جعفرآباد» بود؛ روستایی کوچک که البته در دوران قاجار پا گرفت و برخلاف دیگر آبادی‌های شمیران تاریخ کهنی نداشت. با وجود این، زمین‌های کشاورزی جعفرآباد و باغ‌های میوه‌اش محل کسب و کار کشاورزان و باغ‌دارانی بود که با کسب روزی در همین زمین‌ها روزگار می‌گذراندند. پیش از پرداختن به ماجرای ناپدید شدن این روستا، لازم است اشاره کوتاهی به تاریخچه این روستای قجری داشته باشیم.

«داریوش شهبازی» تهران‌شناس می‌گوید: «روستای جعفرآباد، یکی از آن آبادی‌های کوچک شمیران بود که وابستگی بسیاری به آبادی بزرگ تجریش داشت. آبادی‌های بزرگ شمیران همگی بازارچه، مسجد و... داشتند. در حالی که روستای کوچکی مثل جعفرآباد که نامش در دوره قاجار سر زبان‌ها افتاد، فاقد این امکانات بود. اما باغ‌های میوه و زمین‌های کشاورزی داشت که ساکنانش از همین راه روزگار می‌گذارندند.»

ماجرای روستایی در شمال تهران که در زمان رضاخان غیب شد! | نقشه و موقعیت جغرافیایی این روستا را ببینید
موقعیت روستای جعفرآباد و مسیر دسترسی به آن در تصویر مشخص شده است

سرنوشت جعفرآباد با کاخ سعدآباد گره خورد

اما چه بلایی بر سر این روستای قجری آمد که حالا دیگر هیچ نامی از آن در میان محله‌های شمال تهران دیده نمی‌شود. پاسخ این است که سرنوشت این روستای کوچک با ماجرای ساخت کاخ سعدآباد گره خورده است.

وقتی رضاخان تصمیم به ساخت کاخ سعدآباد گرفت، بخش زیادی از زمین‌های روستای جعفرآباد با قرار گرفتن در طرح ساخت و توسعه کاخ از میان رفت. هرچند بسیاری از چنارهای تنومندی که امروز در بخش‌های شرقی کاخ سعدآباد قرار دارند، آخرین بازماندگان و یادگاری‌های آن روستای قجری هستند.

شهبازی می‌گوید: «برخلاف دیگر آبادی‌های شمیران، امروز کمتر کسی نام روستای جعفرآباد را شنیده است. با وجود این، هنوز ۲ دروازه قدیمی شرق کاخ سعدآباد به نام جعفرآباد معروف است که نشانی دیگر از وجود یک روستای ناپدید شده در شمال تجریش به شمار می‌رود.»

ماجرای روستایی در شمال تهران که در زمان رضاخان غیب شد! | نقشه و موقعیت جغرافیایی این روستا را ببینید نمایی از جاده قدیم شمیران

شهبازی به ماجرای ساخت کاخ‌ سعدآباد و قرار گرفتن روستای جعفرآباد در زمین‌های این کاخ اشاره می‌کند: «رضاخان پیش از اینکه به سلطنت برسد، ۲ سال بعد از کودتای ۱۲۹۹ به فکر خریدن باغی در مناطق ییلاقی اطراف تهران افتاد و مشاورانش مناطق مختلفی مثل کرج، رودهن و شمیران را به او پیشنهاد کردند. او سال ۱۳۰۱ به پیشنهاد «حاج محمود کشتکار» یکی از مالکان بزرگ اراضی محمودیه، سراغ باغی در نزدیکی تجریش رفت. او در ابتدا باغ علی‌خان والی را خرید تا این باغ به نخستین اقامتگاه تابستانه او تبدیل شود. اما طولی نکشید که نزدیکانش باغ‌های اطراف را هم برای او خریداری کردند تا به تدریج محدوده کاخ سعدآباد تعیین شود.

در میان این باغ‌ها، زمین‌های روستای جعفرآباد هم وجود داشت که در بعدها در زمان ساخت کاخ سعدآباد در اراضی این کاخ قرار گرفت.»

ماجرای روستایی در شمال تهران که در زمان رضاخان غیب شد! | نقشه و موقعیت جغرافیایی این روستا را ببینید
عکسی قدیمی از کاخ سعدآباد
ماجرای روستایی در شمال تهران که در زمان رضاخان غیب شد! | نقشه و موقعیت جغرافیایی این روستا را ببینید
نمایی از درختان کاخ سعدآباد که بسیاری از آنها یادگاری از روستای کوچک جعفرآباد هستند.
منبع: همشهری
شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 14
  • نظرگو
    2

    چقدر تلخ
    اون زمان روستا به شهر تبدیل میشد
    و الان رود و دریاچه به بیابان

  • ناشناس
    2

    شما که جنگل بیابان کردید

  • ناشناس
    0

    اگه این حرف ها رو برا ما میزنید بدونید با بی اعتمادی که بوجود اوردین اگه هم درست باشه باور نمیکنیم

  • ناشناس
    5

    درود بر خاندان شاه

    نظرات شما -
    • ناشناس
      2

      خداوند شما را با رضاخان قزاق و پسرش محمدرضا شاه محشور کند.بهترین دعایی که میشد در حق شمای دوست دار رضاخان کرد. با این درود فرستادن شما مشخص شد که امام ما بسیار بد است و من بسیار مشتاقم با این امام بد محشور شوم.

    • ناشناس
      0

      نمی گویم درود بفرستی یا نه. ولی انصاف خوب چیزی است.

    • 1

      خب خدا تورا با خاتمی وعلمالهدی وصدیقی وشریعتمداری وحداد وولایتی ووووووووومحشور کند .

  • ایرانی
    1

    از غیب شدن وقار و بزرگ منشی ایرانیان طی این سالها بگو.نون کوپنی.

  • بهروز جعفری
    1

    الان دکل نفتی و متروپل و پلاسکو و...رو غیب میکنید

  • ناشناس
    1

    روحش شاد -- اگر اون کاخ ها ساخته نمیشد العان مسئولینی که در این کاخ ها سکونت دارند کجا زندگی می کردند ؟؟

  • ناشناس
    1

    باز جای شکرش باقی است ، روستایی که آباد و تبدیل به کاخ سعد شد و هنوز به نام کاخ سعدآباد به مردم خدمات می دهد . جمهوری اسلامی شهرها - روستاها - دریاچه ها و تالاب ها را یا خشک و تبدیل به بیابان کرد و یا غارت و چپاول و جزء اموال و دارایی خودش کرد !

  • ناشناس
    0

    در آینده مینویسند ، سرنوشت کشوری که در دوران چیز ناپدید شد

  • ناشناس
    0

    چی شده؟همگیتون افتادید دنبال بد نام کردن رضا شاه . خب اگه کرده هم که الان اقای لنگ پوش نون خشک خور داره حالشو میبره .

  • ناشناس
    0

    چه دنیای عجیبیه یه روستا رو غیب میکنند که کاخ بسازند بعدشم دربدر میشن این باید باعث عبرت همه بشه

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها