شرکت فضایی خصوصی بلو اوریجین متعلق به جف بزوس آماده ربودن تاج از اسپیسایکس
ناسا به دنبال جایگزینهایی برای فضاپیمای استارشیپ اسپیسایکس است و این موضوع فرصت بزرگی برای شرکت فضایی خصوصی جف بزوس، بلو اوریجین فراهم کرده است.
بلو اوریجین سال میلادی را با قدرت به پایان میرساند. این شرکت به تازگی نخستین مأموریت عملیاتی مداری موشک نیو گلن را با موفقیت انجام داده و اکنون از نخستین نمونه فرودگر قمری خود با نام مارک۱ (Mark 1) رونمایی کرده است.
جف بزوس، روز جمعه تصویری از مارک ۱ را در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرد. طبق برنامه، این فرودگر بدون سرنشین اوایل سال ۲۰۲۶ به ماه پرتاب میشود و در نزدیکی دهانهی شکلِتون در قطب جنوب ماه فرود خواهد آمد.
فرصتی تاریخی برای بلو اوریجین
بلو اوریجین پیشتر علیه ناسا شکایت کرده بود، چون این سازمان قرارداد ۲.۹ میلیارد دلاری فرودگر قمری را به اسپیسایکس داده بود. دادگاه این شکایت را رد کرد. اما اکنون شرایط تغییر کرده است؛ پیشرفتهای بلو اوریجین فشار زیادی بر اسپیسایکس وارد کرده، زیرا طراحی نسخهی اصلاحشدهی استارشیپ باعث تاخیر در برنامهی آرتمیس ناسا شده است.
بلو اوریجین قصد دارد مارک ۱ را ظرف چهار ماه آینده در دهانه شکلِتون فرود آورد. اگر موفق شود، این شرکت پیش از اسپیسایکس یک فرود قمری انجام داده و برتری راهبردی بزرگی به دست خواهد آورد. گزارشهای اخیر نشان میدهد ناسا بهطور جدی به دنبال جایگزینهایی برای استارشیپ است، بنابراین احتمال واقعی وجود دارد که بلو اوریجین ماموریت آرتمیس ۳ را به ماه ببرد.
ماموریت آرتمیس ۳ که نخستین فرود انسان بر ماه پس از مأموریت آپولو ۱۷ در سال ۱۹۷۲ خواهد بود، بارها به تاخیر افتاده و اکنون برای سال ۲۰۲۸ برنامهریزی شده است. نگرانی جدی وجود دارد که چین زودتر از ناسا دوباره به ماه برسد.
فرودگر مارک ۱
فرود بر ماه کار سادهای نیست. بزوس گفته است مارک ۱ بیش از هشت متر ارتفاع دارد؛ کوچکتر از فرودگر مارک ۲ بلو اوریجین اما بزرگتر از فرودگر تاریخی آپولو. این اندازه اهمیت دارد، زیرا فضانوردان آرتمیس حدود یک هفته روی سطح ماه خواهند ماند، در حالی که طولانیترین مأموریت آپولو تنها ۷۲ ساعت بود. البته ارتفاع زیاد مارک ۱ خطر واژگونی هنگام فرود را افزایش میدهد.
ماموریت پیشرو با نام Blue Moon Pathfinder قرار است سختافزار و سامانههای مارک ۱ را آزمایش و تایید کند؛ از جمله سامانههای پیشران و موتور. این ماموریت همچنین ابزار ناسا با نام SCALPSS را حمل خواهد کرد تا دادههای ارزشمندی از فرودهای قمری جمعآوری کند.
مارک ۱ قرار است با موشک نیو گلن پرتاب شود و توانایی حمل بار تا ۳.۳ تن به سطح ماه را دارد. به گفته بزوس، بهزودی آزمایشهای کامل و یکپارچهی مارک ۱ انجام خواهد شد تا برای پرتاب در سهماهه نخست سال ۲۰۲۶ آماده شود.