ارمغان «هوش مصنوعی پلاس» برای چین چیست؟

در گزارش کار امسال دولت چین درباره هوش مصنوعی عنوان شد که ما باید  تحقیقات و کاربرد کلان‌داده‌ها، هوش مصنوعی و غیره را عمیق‌تر کنیم، اقدام در زمینه «هوش مصنوعی +» (هوش مصنوعی پلاس) انجام دهیم و یک مجموعه صنعت دیجیتال رقابتی بین‌المللی ایجاد کنیم.

در رابطه با هوش مصنوعی، این گزارش همچنین اشاره کرد که زیرساخت‌های دیجیتالی باید به طور مناسب زودتر از موعد مقرر ساخته شود تا شکل گیری یک سیستم قدرت محاسباتی یکپارچه ملی را تسریع بخشد.

این اولین بار است که «هوش مصنوعی +» در گزارش کار دولت چین مطرح شد؛ این اقدام ملی چه تغییراتی را برای چین به همراه خواهد داشت؟ بیایید برای درک اهمیت این موضوع به برنامه قبلی مشابه یعنی «اینترنت +» مراجعه کنیم.

در گزارش کار دولت سال 2015 برای اولین بار «اینترنت +» مطرح شد و همچنین بارها در گزارش‌های سال‌های بعد به آن اشاره شد. طی 9 سال پس از اجرای این  برنامه، تغییرات عمیقی در نحوه کار، زندگی و سرگرمی مردم چین رخ داده است. به عنوان مثال، «اینترنت + مخابرات» راه جدیدی برای ارتباط مردم ایجاد کرده است، پلتفرم‌های اجتماعی مانند وی چت، ویبو و دوئین بسیار فعال تر شده‌اند؛ «اینترنت + امور مالی» اپلیکیشن گسترده پرداخت موبایلی را به وجود آورده است. ابزارهایی مانند Alipay و WeChat Pay روش پرداخت راحت‌تر و سریع‌تری را در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌دهند؛ «اینترنت + تاکسی» باعث ظهور تاکسی‌های اینترنتی شده است و دیگر لازم نیست مردم در کنار خیابان برای گرفتن تاکسی در باد و باران دست تکان دهند.

قبل از اجرای طرح «اینترنت +»، شرکت‌های پیشرو در صنعت اینترنتی چین «BAT»  (بایدو، علی‌بابا، تنسنت) بودند. با این حال، در 9 سال گذشته، وضعیت به‌طور چشمگیری تغییر کرده و تعدادی نیروی نوظهور پلتفرم پا به عرصه گذاشته‌اند. به عنوان مثال، در زمینه پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی، علاوه بر وی چت و ویبو، Tiktok و «سرخط امروز» از ByteDance به سرعت در حال توسعه هستند؛ علی بابا با رقابت شدیدی از جانب Pinduoduo، جینگ دونگ و Meituan مواجه است؛ بایدو دیگر در رده اول قرار ندارد. لازم به ذکر است که صرف نظر از BAT، ByteDance، Pinduoduo یا Huawei، این غول‌های اینترنتی و تکنیکی اساساً شرکت‌های خصوصی هستند و برخی از سهامداران عمده آنها سرمایه گذاران خارجی هستند. حقایق ثابت کرده است که شرکت‌های خصوصی (از جمله شرکت‌های با سرمایه‌گذاری خارجی) فعال‌ترین نهادها در بازار چین و نیروی اصلی در نوآوری‌های علمی و فناوری محسوب می‌شوند.

گزارش کار امسال دولت، طرح عملی «هوش مصنوعی +» را مطرح کرد که نشان می‌دهد تاکید چین بر هوش مصنوعی از لحاظ اهمیت به سطح اینترنت رسیده است. فعالان این صنعت عموما بر این باورند که هوش مصنوعی یک نوآوری در سطح انقلاب صنعتی است که هر صنعت و هر زمینه‌ای را تغییر می‌دهد و نقشی بزرگی در ارتقای توسعه اقتصاد دیجیتال چین خواهد داشت. پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2030، مقیاس صنعت هسته‌ای هوش مصنوعی چین ممکن است از 1 تریلیون یوان فراتر رود و مقیاس صنایع مرتبط را به بیش از 10 تریلیون یوان برساند. بنابراین، بسیاری از کارشناسان همین دیدگاه را دارند: ترویج هوش مصنوعی برای توانمندسازی همه اقشار جامعه به منظور تشکیل نیروهای مولد کیفی جدید، پروژه فعلی بسیار مهم مانند «بینی گائو» چین است.

«نیروهای مولد کیفی جدید»، یکی دیگر از عبارات جدید در گزارش کار دولت چین در سال جاری است. همه دوستان می‌توانند داغ بودن آن را از طریق اخبار و گزارش‌های اخیر مربوط به چین احساس کنند.

نیروهای مولد کیفی جدید از کجا می‌آید؟ پاسخ آن در نوآوری علمی و فناوری نهفته است. برای توسعه نیروهای مولد کیفی جدید، باید توسعه صنایع نوظهور استراتژیک و صنایع آینده را ترویج کرد، زیرا آنها از نقاط رشد اقتصادی جدیدی خبر می‌دهند که ممکن است در چند دهه آینده نقش اصلی را ایفا کنند. با این حال، هیچ مفهوم واحدی برای صنایع آینده وجود ندارد. به گفته کارشناسان حوزه صنعت، استفاده از هوش مصنوعی به عنوان اولویت برای پرورش نیروهای مولد کیفی جدید اجتناب ناپذیر است.

چین دارای پتانسیل توسعه بزرگ و مزایای منحصر به فرد در زمینه هوش مصنوعی است. چین بیشترین کاربران اینترنتی و بازار پرداخت موبایلی در جهان را در اختیار دارد که فضای بازار گسترده و پشتیبانی کلان داده  را برای کاربرد هوش مصنوعی فراهم می‌کند. «مارک نیتزبرگ»، مدیر اجرایی مرکز هوش مصنوعی سازگار با انسان در دانشگاه کالیفرنیای آمریکا، خاطرنشان کرد که پکن همچنین از مزیت «سرعت چین» برخوردار است. ذهن و اندیشه مردم چین نسبتاً  باز است و مردم حتی در صنایع سنتی مایل به پذیرش ایده‌های جدید هستند.

نظرسنجی‌های مربوطه نشان می‌دهد که حدود 90 درصد از مردم چین از اتومبیل‌های خودران حمایت می‌کنند، در حالی که در ایالات متحده این رقم فقط 52 درصد است. علاوه بر این، «لی کای فو» کارآفرین معروف چینی که مدیر شرکت چین گوگل و معاون مدیر کل میکروسافت بوده، نیز اشاره کرد که اگرچه ایالات متحده در تحقیقات هوش مصنوعی مزیت دارد، اما در زمینه تبدیل هوش مصنوعی به کاربرد تجاری، به‌روزرسانی‌ چین نسبت به آمریکا بسیار سریع‌تر و کارآمدتر است.

هوش مصنوعی در حالی که فرصت‌های زیادی را به همراه دارد، مشکلات و چالش هایی را نیز ایجاد می‌کند. به عنوان مثال، کاربرد گسترده هوش مصنوعی ممکن است بر مشاغل سنتی تاثیر بگذارد؛ کاربرد هوش مصنوعی به حجم زیادی از داده‌های شخصی متکی است و جمع‌آوری و استفاده از داده‌ها شامل مسائل حریم خصوصی و امنیتی است. علاوه بر این، استفاده از هوش مصنوعی در زمینه‌هایی مانند تصمیم گیری و رانندگی خودران ممکن است باعث ایجاد یک سری مسائل اخلاقی شود بنا بر این همه اینها به تحقیق و بحث عمیق نیاز دارد.

فرصت‌ها و چالش‌ها در کنار هم هستند. قضاوت درباره اینکه «هوش مصنوعی +» چه چیزی را برای چین به ارمغان می‌آورد و اینکه آیا این روند راه اجرایی  طرح «اینترنت +» در چین را تکرار خواهد کرد، بسیار زود است. اما یک چیز قطعی است: «نیروهای مولد کیفی جدید» و «هوش مصنوعی +» برای اولین بار در گزارش کار دولت به آنها اشاره شده و بحث‌های داغی را برانگیخته است. آنچه مسلم است این است که چین در حال تسریع اجرای راهبردهای توسعه مبتنی بر نوآوری و انتقال از «ساخت چین» به «ساخت هوشمند چین» است.